‘แดง’ กระแสต่ำ บทเรียนสมรภูมิ ‘อุดรธานี’

การเมืองท้องถิ่นอุดรธานี กลายเป็นการเมืองระดับชาติ เพราะมีตัวละครที่ชื่อ “ทักษิณ ชินวัตร” ออกจากถ้ำไปปรากฏตัวบนเวทีปราศรัยหาเสียงเลือกตั้งนายก อบจ.อุดรธานี

แม้อดีตนายกฯทักษิณ จะบอกว่า 18 ปีที่ไม่อยู่เมืองไทย นี่เป็นการขึ้นเวทีปราศรัยครั้งแรกที่ “เมืองหลวงคนเสื้อแดง” แต่ความจริงแล้ว มีคำถามตัวโตๆ ว่า อุดรธานี ยังเป็นฐานที่มั่นคนเสื้อแดงจริงหรือ

หากประเมิน “จำนวน” ผู้เข้าร่วมฟังคำปราศรัยทั้ง 3 เวทีคือ อ.กุมภวาปี อ.บ้านดุง และทุ่งศรีเมือง อ.เมืองอุดรธานี รวมแล้วประมาณ 50,000 คน

กูรูการเมืองผู้คร่ำหวอดการเมืองภาคอีสาน ประเมินว่า การเดินทางมาเยือนอุดรฯ ของทักษิณ เทียบไม่ได้กับสมัยที่อดีตนายกฯยิ่งลักษณ์มาหาเสียงเมื่อปี 2554

บรรยากาศทางการเมือง พ.ศ.โน้น เป็นยุคทองของคนเสื้อแดง และภาพความเป็นเมืองหลวงเสื้อแดงชัดแจ้ง ต่างจากปัจจุบัน มวลชนที่มานั่งฟังทักษิณ ไม่ต่างจากเอฟซีพรรคการเมืองทั่วไป ที่เดินทางมาโดยการบริหารจัดการ

ว่ากันตามจริง ความเป็นเสื้อแดงมีการเปลี่ยนแปลง ถอดรหัสจากการเลือกตั้ง สส.อุดรธานี ภายในรอบ 10 กว่าปี ก็เห็นภาพชัดแจ้ง

ปี 2554 เพื่อไทย ได้คะแนน สส.บัญชีรายชื่อ 560,107 คะแนน ขณะที่การเลือกตั้งปี 2562 เพื่อไทยมีคะแนน ลดลงเหลือ 334,259 คะแนน

ตรงกันข้ามกับพรรคสีส้ม คะแนน สส.บัญชีรายชื่อ พุ่งขึ้นเท่าตัวจากปี 2562 สมัยเป็นพรรคอนาคตใหม่ 148,850 คะแนน เพิ่มขึ้นเป็น 295,097 คะแนน

มิหนำซ้ำ พรรคก้าวไกล ยังได้ สส.เขต 1 ที่นั่ง คือ “เคน” ณัฐพงษ์ พิพัฒน์ไชยศิริ เขต 1 อ.เมืองอุดรธานี ซึ่งพลิกเอาชนะ “สส.ป๊อป” ศราวุธ เพชรพนมพร อดีต สส.อุดรฯ 4 สมัย

ไม่แปลกหรอกที่ “ทนายแห้ว” คณิศร ขุริรัง ค่ายสีส้ม จะมีกระแสความนิยมในภาพรวมดีกว่าศราวุธ เพชรพนมพร ค่ายสีแดง

อย่างที่รู้กัน เพื่อไทยอุดรธานี ไม่ชนะยกจังหวัด ต้องเสียที่นั่ง สส.ให้พรรคก้าวไกลหรือประชาชน 1 ที่นั่ง และพรรคไทยสร้างไทย 2 ที่นั่ง

ชัยชนะของผู้สมัคร สส.พรรคไทยสร้างไทย เป็นกรณีที่น่าศึกษามาก เพราะนักการเมืองที่โค่นอดีต สส.อุดรฯ พรรคเพื่อไทย

คนแรกคือ “หรั่ง ธุระพล” สส.อุดรธานี มาจากนักการเมืองท้องถิ่น เคยเป็นนายก อบต.เชียงหวาง อ.เพ็ญ และเคยลงสมัคร สส.อุดรฯ มา 3 ครั้ง โดยครั้งแรกลงสมัคร สส.อุดรฯ ปี 2550 ในนามพรรคชาติไทย แต่สอบตก พ่ายกระแสทักษิณ

ต่อมา หรั่ง ธุระพล ย้ายมาสังกัดพรรคภูมิใจไทย ภายใต้การนำของอีโต้อีสาน-ธีระชัย แสนแก้ว อดีต รมช.เกษตรฯ และอดีต สส.อุดรฯ

ปี 2554 หรั่ง ลงสมัคร สส.อุดรฯ เขต 3 (อ.เพ็ญ อ.สร้างคอม และ อ.เมืองบางตำบล) แพ้ อนันต์ ศรีพันธุ์ สส.เก่า พรรคเพื่อไทย ตอนนั้น กระแสเสื้อแดงแรงมาก หรั่งได้แค่ 14,053 คะแนน

ปี 2562 หรั่ง ยังสวมเสื้อสีน้ำเงิน ลงสมัคร สส.อุดรฯ เขต 2 (อ.เพ็ญ อ.พิบูลย์รักษ์ และ อ.เมืองบางตำบล) แพ้ อนันต์ ศรีพันธุ์ เหมือนเดิม แต่คะแนนเสียงของหรั่งดีขึ้น ได้ 24,209 คะแนน

ปี 2566 ธีระชัย แสนแก้ว ย้ายกลับพรรคเพื่อไทย เพราะสีเสื้อภูมิใจไทยขายไม่ได้ในเมืองอุดรฯ หรั่ง ธุระพล อยากตามไปเพื่อไทย ก็ไม่มีที่ทางให้ จึงต้องหาพรรคสังกัดใหม่

ในที่สุด หรั่ง เลือกใส่เสื้อพรรคไทยสร้างไทย ของคุณหญิงสุดารัตน์ ถือว่าอยู่ฝ่ายประชาธิปไตย ในสายตาอุดรฯ ดีกว่าภูมิใจไทย

ผลการเลือกตั้ง สส.อุดรฯ เขต 3 (อ.เพ็ญ อ.สร้างคอม อ.เมืองบางตำบล) ปรากฏว่า หรั่ง ได้ 36,250 คะแนน ชนะอนันต์ ศรีพันธุ์ ที่ได้ 20,248 คะแนน

สรุปว่า หรั่ง ธุระพล สู้กับอนันต์ ศรีพันธุ์ มาจนถึงรอบที่ 3 จึงชนะได้ เพราะชาว อ.เพ็ญ และ อ.สร้างคอม เริ่มเบื่อ สส.เก่า บวกกับกระแสเพื่อไทยอ่อนแรง

คนที่สองคือ อดิศักดิ์ แก้วมุงคุณทรัพย์ สส.อุดรธานี หรือที่ชาวบ้านแถว อ.ศรีธาตุ รู้จักในนาม “สส.ดู๋ดี๋”

สส.ดู๋ดี๋ เป็นเจ้าของร้านศรีธาตุวัสดุก่อสร้าง ขายทั้งวัสดุก่อสร้าง และเครื่องจักรกล แถมเขาเคยเป็นรองนายกเทศมนตรีตำบลศรีธาตุ

เนื่องจาก สส.ดู๋ดี๋ เกิดที่ อ.ศรีธาตุ แต่มีภรรยาเป็นชาว อ.วังสามหมอ จึงหาเสียงด้วยคำขวัญ “ดู๋ดี๋ ลูกหลานศรีธาตุ ลูกเขยวังสามหมอ”

ในการเลือกตั้งสมัยที่แล้ว เขต 6 (อ.ศรีธาตุ อ.วังสามหมอ) อดิศักดิ์ ลงสมัคร สส.ครั้งแรกในนามพรรคไทยสร้างไทย ชนะจุฑาพัตธน์ เมนะสวัสดิ์ อดีต สส.อุดรฯ พรรคเพื่อไทย

กรณี สส.หรั่ง และ สส.ดู๋ดี๋ เป็นตัวอย่างของนักการเมืองที่ฐานเสียงของตัวเอง และแจ้งเกิดได้เป็น สส.สมัยแรกในวันที่เสื้อแดงไม่แรงฤทธิ์

ปัจจุบัน หรั่ง ธุระพล และอดิศักดิ์ แก้วมุงคุณทรัพย์ ในทางพฤตินัยไม่ได้อยู่กับคุณหญิงหน่อยแล้ว ทั้งคู่อยู่ระหว่างการเจรจาหาสังกัดใหม่

อย่างไรก็ตาม การเลือกตั้งนายก อบจ.อุดรฯ ในวันอาทิตย์ที่ 24 พ.ย.นี้ ศราวุธ เพชรพนมพร คงได้รับชัยชนะ แต่มิได้ความว่า กระแสสูงของเพื่อไทยหรือคนเสื้อแดงจะกลับมา

ตรงกันข้าม ทนายแห้วและพรรคประชาชน มีโอกาสแพ้ในสนามท้องถิ่นวันนี้ แต่วันหน้าเชื่อว่า พรรคสีส้มจะเบียดชิงเก้าอี้ สส.อุดรฯ ได้เพิ่มขึ้นในการเลือกตั้งสมัยหน้า