นักวิชาการชี้ความเจริญด้านขนส่ง ต้นเหตุเกิดปัญหาคนจนเมือง

นางสาววิชยา โกมินทร์ นักวิชาการจากสถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้กล่าวเสวนาในงาน"วิกฤติ วิจัย วิพากษ์ - ความเป็นธรรมทางสังคม : มโนทัศน์กับความเป็นจริง" ในหัวข้อความเป็นธรรมเรื่องที่อยู่อาศัยของคนจนเมือง ว่าในสถานการณ์ที่ประเทศกำลังพัฒนาโครงสร้างเศรษฐกิจ และในเมืองใหญ่ได้มีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทั้งถนนและระบบราง เพื่อสนับสนุนให้เกิดความรวดเร็วในการเดินทางและขนย้าย เพื่อเป็นการช่วยลดทอนความเหลื่อมล้ำทางสังคม ซึ่งคนจนเมืองส่วนหนึ่งได้อาศัยในบริเวณที่มีการจัดสร้างโครงการพื้นฐานดังกล่าว โดยมีความหวังว่าเมื่อความเจริญของการขนส่งมาถึงที่ ตนจะได้รับสิทธิประโยชน์ด้านสาธารณูปโภค โดยดูเหมือนว่าจะเป็นเรื่องที่ดีมีประโยชน์ต่อคนในพื้นที่ ซึ่งเป็นผู้ที่มีรายได้น้อย กลับได้กลายเป็นเชื้อที่เร่งให้เกิดความไม่มั่นคงเรื่องของที่อยู่อาศัยของคนจนเมือง

"เดิมทีนั้นคนจนเมือเป็นเพียงแค่ผู้อยู่อาศัยบนที่ดินของคนอื่น โดยเจ้าของที่รุ่นแรกๆมีความเมตตาที่จะให้อยู่ไปโดยเก็บค่าเช่าที่ถูก ซึ่งชาวบ้านส่วนมากได้อาศัยอยู่ประมาณมา 3 ช่วงอายุคน หรือประมาณ 80 ปี โดยพื้นที่ดังกล่าวที่ขออาศัยเป็นพื้นที่ที่ไม่มีสาธารณูปโภคพื้นฐาน แต่ชาวบ้านต่างพากันระดมทุนเพื่อทำถนน หรือหาไฟฟ้ามาใช้กันเอง โดยการอยู่อาศัยนั้นอยู่บนพื้นฐานความเชื่อใจว่า เจ้าของที่จะไม่ไล่พวกตนออกจากพื้นที่และอยู่ด้วยความมีศักดิ์ศรีเพราะไม่ด้อยู่ฟรี แต่ได้เสียค่าเช่าให้ด้วย" นางสาววิชยา  

นางสาววิชยา กล่าวต่อว่า เมื่อความเจริญเข้ามาถึง เจ้าของที่รุ่นใหม่ก็ได้ขายที่ดินให้กับเอกชน ในส่วนที่มีชาวบ้านอาศัยอยู่ ซึ่งได้สร้างความสับสนกับชาวบ้านได้ไม่น้อย เพราะจู่ๆก็มีป้ายประกาศให้ย้ายออกจากพื้นที่ภายใน 1 เดือน โดยได้ยื่นข้อเสนอว่า ให้รับเงินค่ารื้อถอนจำนวน 15,000 บาท หรือไม่รับเลยก็ได้ และท้ายที่สุดก็มีหมายศาลมาติดประกาศถึงชุมชน แม้ทางรัฐจะแนะนำว่าให้อยู่ที่บ้านเอื้ออาทร แต่บางส่วนก็เป็นคนชราเดินทางไกลขึ้นบันไดหรือขึ้นบันไดไม่ไหว อีกทั้งยังมีความผูกพันธ์กับชุมชน ปรากฏการณ์นี้ได้ทำให้ชาวบ้านรวมตัวกันต่อสู้เรียกร้องความเป็นธรรม กับหน่วยงานต่างๆเช่น สภาทนายความ และรัฐบาลเป็นต้น 

นางสาววิชยา ได้เสนอแนะถึงการแก้ไขปัญหาดังกล่าวด้วย การที่ให้เจ้าของที่ประกาศกับคนในชุมชนล่วงหน้า พร้อมกันร่วมประชุมพูดคุยกับชาวบ้านถึงวหนทางการหาที่อยู่อาศัยใหม่ และร่วมกันหาทางออกร่วมกัน เพื่อเตรียมตัวรับมือกับปัญหาที่จะเกิดขึ่้น