เปิดข้อโต้แย้ง ‘กกต.-อนาคตใหม่’ ปม 'ยุบ-ไม่ยุบ'

ความเคลื่อนไหวก่อนการวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญในคดียุบพรรคอนาคตใหม่ (อนค) จากกรณีการกู้เงินจำนวน 191.2 ล้านบาทในวันนี้ (21 ก.พ.) เป็นที่จับตาจากทุกวงการ โดยมีรายงานว่า ในการยื่นคำชี้แจงของคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ต่อศาลรัฐธรรมนูญ กกต.ได้ให้ข้อมูลว่า พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.)ว่าด้วยพรรคการเมืองมาตรา 62 กำหนดที่มารายได้ของพรรคการเมืองไว้ 7 ประเภท เพื่อใช้ในการดำเนินกิจการทางการเมืองตามอุดมการณ์ ไม่มีประเภทรายได้อื่นที่เปิดช่องให้พรรคการเมืองสามารถกู้ยืมเงินมาดำเนินกิจการได้ ประเภทของรายได้ดังกล่าวจึงเป็นสิ่งที่แสดงลักษณะ เฉพาะของนิติบุคคลตามกฎหมายพรรคการเมืองซึ่งจะต่างจากนิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

หากไม่ใช่เงินรายได้ที่กำหนดไว้ในกฎหมายพรรคการเมืองแล้วแม้จะเป็นเงินที่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ก็อาจเป็นเงินที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายพรรคการเมือง

ดังนั้นหากไม่ใช่เงินรายได้ที่กำหนดไว้ในกฎหมายพรรคการเมืองแล้วแม้จะเป็นเงินที่ชอบด้วยกฎหมาย แต่ก็อาจเป็นเงินที่ไม่ชอบด้วยกฎหมายพรรคการเมือง ขณะเดียวกันการที่กฎหมายกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขการได้มาของรายได้แต่ละประเภท คุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้ให้ไว้แตกต่างกัน เช่น รายได้จากเงินบริจาคตามมาตรา66มีการกำหนดเงื่อนไขในการให้พรรคการเมืองไว้มากที่สุด รายได้จากการจัดกิจกรรมระดมทุนของพรรคการเมืองมีเงื่อนไข การให้พรรคการเมืองลดหลั่นลงมา หรือรายได้จากการจำหน่ายสินค้า บริการของพรรคที่มิได้กำหนดเงื่อนไขการให้พรรคไว้แต่อย่างใด ก็เพื่อเป็นหลักประกันถึงความโปร่งใสการได้มาซึ่งรายได้ และการป้องกันมิให้เกิดการกระทำนิติกรรมอำพรางการได้มาซึ่งรายได้ของพรรคการเมือง

ดังนั้นพรรคการเมืองที่หารายได้โดยไม่เป็นไปตามประเภทรายได้ หรือรับเงินโดยไม่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการได้มาของรายได้ ที่พ.ร.ป.ว่าด้วยพรรคการเมือง2560กำหนด เงินที่ได้มาจึงไม่เป็นเงินจากแหล่งรายได้ตามที่กฎหมายกำหนดเข้าลักษณะความผิดตามมาตรา72กฎหมายเดียวกัน

• อนค.ยก16พรรคยันกู้เงินไม่ผิด

ขณะที่อนค.ต่อสู้ว่า พรรคการเมืองเป็นนิติบุคคลเช่นบริษัทเอกชนสามารถที่กู้ยืมเงินได้ โดยมีการเมืองอีก 16 พรรคที่มีการกู้เช่นกัน แต่กกต.กลับเลือกปฏิบัติไม่ดำเนินการเอาผิด รวมทั้งเงินกู้ไม่ใช่เงินรายได้ ไม่ใช่บริจาค รวมถึงไม่ใช่ผลประโยชน์อื่นใดหรือเป็นเงินที่ได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายมีเหตุอันควรสงสัยว่ามีแหล่งที่มาไม่ชอบที่จะผิดมาตรา72

อีกทั้งขั้นตอนการพิจารณาของกกต.เร่งรัด ไม่ถูกต้องไม่ให้โอกาสพรรคในการยื่นเอกสารหลักฐานอย่างเต็มที่ซ้ำเป็นการมุ่งที่จะเอาผิดกับพรรคอนาคตใหม่โดยเฉพาะ

ส่วนที่แนวทางคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญในคดีนี้ ได้มีการวิเคราะห์ในทางข้อกฏหมายว่าอาจจะออกได้ถึง 3แ นวทาง คือ 

1. ศาลเห็นว่าผิดจริงตัดสินยุบพรรค เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งกรรมการบริหารพรรค ซึ่งถ้าเป็นแนวทางนี้กกต.ก็จะมีการดำเนินคดีอาญาซ้ำตามหลัง

2. ศาลเห็นว่าพรรคไม่มีความผิดตามมาตรา72 และ

3. เป็นความผิดตามมาตรา 62 มาตรา 66 พ.ร.ป.พรรคการเมืองเท่านั้น ไม่อยู่ในอำนาจที่ศาลรัฐธรรมนูญจะพิจารณาจึงยกคำร้องยุบพรรค ซึ่งหากเป็นแนวทางนี้เรื่องดังกล่าวก็จะวนกลับมาที่ กกต. จะต้องเป็นผู้พิจารณาดำเนินการตามระเบียบกกต.ว่าด้วยการสืบสวน ไต่สวนและวินิจฉัยชี้ขาด2561 เพื่อที่จะดำเนินคดีอาญาโดยต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 1 แสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งผู้นั้น 5 ปี

ขณะเดียวกันกำหนดเอาผิดพรรคการเมืองที่รับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดมีมูลค่าเกินกว่าที่กฎหมายกำหนด ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน1ล้านบาท และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งหัวหน้าพรรค กรรมการบริหารพรรคการเมืองนั้น 5 ปี และให้ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดส่วนที่เกินมูลค่าที่กฎหมายกำหนดไว้ 10 ล้านบาทตกเป็นของกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมือง ซึ่งการเอาผิดทางอาญานั้นจะต้องต่อสู้ในศาลถึง 3 ศาล

เราจริงจังกับการระดมทุนจากสาธารณะ เราปฏิเสธเงินก้อนใหญ่จากทุนผูกขาดที่มาจากเลือดเนื้อประชาชน เพราะการรับเงินที่มาจากทุนผูกขาดนั้นขัดต่อแนวอุดมการณ์ของพรรค สำหรับเรื่องเงินกู้นั้น หากย้อนเวลากลับไปได้ หากเราถูกกีดกันทุกวิถีทางในการในระดมทุนเหมือนที่ผ่านมา และหากจำเป็นต้องกู้ เราก็จะทำเช่นเดิม

• "ธนาธร" ปลุกแนวร่วมรวมตัว

ส่วนทางฝั่ง​ นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ วานนี้ (20 ก.พ.) ได้โพสต์คลิป พร้อมข้อความก่อนวันตัดสินคดียุบพรรค เนื้อหาโดยสรุปว่า เราจริงจังกับการระดมทุนจากสาธารณะ เราปฏิเสธเงินก้อนใหญ่จากทุนผูกขาดที่มาจากเลือดเนื้อประชาชน เพราะการรับเงินที่มาจากทุนผูกขาดนั้นขัดต่อแนวอุดมการณ์ของพรรค สำหรับเรื่องเงินกู้นั้น หากย้อนเวลากลับไปได้ หากเราถูกกีดกันทุกวิถีทางในการในระดมทุนเหมือนที่ผ่านมา และหากจำเป็นต้องกู้ เราก็จะทำเช่นเดิม อย่างไรก็ดีขอผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับความอยุติธรรม มาร่วมฟังคำวินิจฉัยและแสดงพลัง ที่สำนักงานใหญ่พรรคอนาคตใหม่ เวลา 10.00 น. เป็นต้นไป

วันเดียวกันศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลาง เลื่อนนัดฟังคำสั่งคดีที่นายธนาธรและพรรคอนาคตใหม่ยื่นฟ้องกกต. และเจ้าหน้าที่รวม 14 คนในความผิดฐานเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 157 และพ.ร.ป.ว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง มาตรา 69 ประกอบประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 83 , 86 กรณีมีการทำสำนวนคดียุบพรรค อนค.ไม่ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และขั้นตอน มีลักษณะเร่งรัดคดีไปเป็นวันที่ 2 เม.ย. โดยศาลสอบถามฝ่ายโจทก์แล้ว แถลงรับว่า ศาลรัฐธรรมนูญ นัดอ่านคำวินิจฉัยในวันนี้นี้ จึงให้ฝ่ายโจทก์ส่งคำวินิจฉัยศาลต่อศาลอาญาคดีทุจริตฯกลาง ภายใน 30 วันนับแต่วันที่ศาลมีคำสั่ง