สมศ.ประเมิน 4.0 ใช้ไอทีลดภาระครู

เมื่อวันที่ 30 ก.ค.62 น.ส.ขนิษฐา ตั้งวรสิทธิชัย รักษาการผู้อำนวยการ สำนักรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) หรือ สมศ. กล่าวว่า ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ สมศ. ได้มีการนำระบบเทคโนโลยีสารสนเทศฯ มาใช้เพื่อช่วยลดภาระด้านเอกสารให้กับสถานศึกษา โดยให้สถานศึกษาจัดส่งรายงานการประเมินตนเองของสถานศึกษา (SAR) ในรูปแบบไฟล์ดิจิทัลไปยังต้นสังกัด จากนั้น ต้นสังกัดจะจัดส่งไฟล์ SAR พร้อมประเด็นมายัง สมศ. แทนรูปแบบเดิมที่ต้องจัดส่งเอกสาร หลังจากนั้นกระบวนการประเมินจะเริ่มต้นขึ้นในขั้นตอน Pre Analysis (ขั้นตอนการวิเคราะห์ SAR) โดยทีมผู้ประเมินภายนอกจะทำการวิเคราะห์ผลการดำเนินงานของสถานศึกษาจาก SAR เพื่อกำหนดจำนวนวันลงพื้นที่เพื่อตรวจเยี่ยมประเมินสถานศึกษาต่อไป

ทั้งนี้ สมศ. มีแนวคิดในการพัฒนาระบบวิเคราะห์การจัดกลุ่มผู้ประเมินภายนอก ด้วยกระบวนการ Alteryx Data Analytics ซึ่งเป็นระบบที่ช่วยในการวิเคราะห์และประมวลผลในรูปแบบ Visualizations จากฐานข้อมูลผู้ประเมินภายนอก ในการจัดทีมผู้ประเมินให้มีความเหมาะสมและมีความรู้และประสบการณ์ตรงและสอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษาที่จะต้องประเมิน โดยกระบวนการวิเคราะห์เริ่มจากการจำแนกประเภทผู้ประเมินภายนอก ที่มีประสบการณ์การประเมิน และจากหน่วยงานต้นสังกัด หรือผู้มีประสบการณ์การทำงานและประสบการณ์การประเมิน พื้นที่อยู่อาศัยและพื้นที่ที่สามารถลงประเมิน รวมถึงความสามารถและทักษะด้านสารสนเทศของผู้ประเมิน ระบบจะประมวลผลจากฐานข้อมูลทั้งหมดและทำวิเคราะห์คุณสมบัติ เพื่อกำหนดตำแหน่งผู้ประเมินขององค์ประกอบคณะผู้ประเมิน โดยตำแหน่งประธานคณะประเมินจะต้องมีประสบการณ์ประเมินฯ มากกว่า 30 แห่ง ส่วนกรรมการและเลขานุการเป็นต้องเป็นผู้บริหารสถานศึกษาหรืออดีตผู้บริหารสถานศึกษา โดยโปรแกรมนี้จะช่วยลดระยะเวลาในการจัดทีมผู้ประเมินภายนอก และเพิ่มประสิทธิภาพของการจัดทีมผู้ประเมินให้มีศักยภาพและเหมาะสมตามบริบทของสถานศึกษากับคณะผู้ประเมินในแต่ละคณะ ทั้งนี้ สมศ. ได้ใช้โปรแกรมวิเคราะห์การจัดกลุ่มผู้ประเมินภายนอกตั้งแต่ต้นเดือนกรกฏาคมที่ผ่านมา ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ กับศูนย์พัฒนาเด็ก จำนวนกว่า 900 แห่ง ทั่วประเทศ

น.ส.ขนิษฐา กล่าวต่อว่า เพื่อให้การประเมินคุณภาพภายนอก เป็นไปอย่างมีคุณภาพและได้รับการยอมรับในระดับสากล สมศ. จึงได้ร่วมมือกับ Quality Assurance Agency (QAA) หน่วยงานประกันคุณภาพการศึกษาของสหราชอาณาจักร ในความร่วมมือเพื่อส่งเสริมด้านการประกันคุณภาพการศึกษาระหว่าง สมศ. และ QAA ผ่านขั้นตอนการแลกเปลี่ยนผู้ประเมินภายนอก ในรูปแบบโครงการอบรมให้กับผู้ประเมินภายนอกของ สมศ. เพื่อยกระดับผู้ประเมินภายนอก ให้มีศักยภาพและมาตรฐานเทียบเท่าระดับสากล พร้อมกันนี้จะมีการพัฒนากรอบการประกันคุณภาพร่วมกันของทั้งสองประเทศ และพัฒนาหลักสูตรที่สามารถเพิ่มขีดความสามารถผู้ประเมินภายนอกด้านการประกันคุณภาพการศึกษาและการประเมินคุณภาพการศึกษา ในด้านการสังเคราะห์และวิเคราะห์รายงานการประเมินตนเอง (SAR) ของสถานศึกษา (Desk-based Analysis) เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในกระบวนการ Pre Analysis ซึ่งเป็นขั้นตอนหนึ่งในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ของ สมศ. รวมไปถึงการพัฒนาวิธีการและรูปแบบการเขียนรายงานผลการตรวจประเมินคุณภาพภายนอก (Writing Report) ให้เกิดคุณค่า สามารถสะท้อนผลและยืนยันผลการดำเนินงานของสถานศึกษาตามมาตรฐานที่สถานศึกษากำหนดได้อย่างแท้จริง

ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ของ สมศ. ที่มุ่งเน้นให้เป็นการประเมินเพื่อพัฒนา ไม่มีการตัดสินผลได้หรือตก ผ่านหรือไม่ผ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งไม่มีการกำหนดมาตรฐานการประเมินขึ้นมาใหม่ แต่จะพิจารณาในประเด็น ความเป็นระบบ เหมาะสมเป็นไปได้ ความเชื่อถือได้ และประสิทธิผลของคุณภาพผู้เรียน การบริหารจัดการ และการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ การประเมินเน้นการประเมินเชิงคุณภาพ พิจารณาร่องรอยหลักฐานเชิงประจักษ์ จากการสัมภาษณ์ การสังเกต ในการประเมินคุณภาพภายนอก

สำหรับคณาจารย์ นักเรียน นิสิต นักศึกษา หรือประชาชนทั่วไป สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) โทรศัพท์ 02-216-3955 หรือเข้าไปที่ www.onesqa.or.th