อัพเดต สูตรฉีดวัคซีนโควิด-19ในไทย เข็ม 1 ถึง เข็ม 4

วัคซีนโควิด-19เข็ม1 และ 2
- กลุ่ม 18 ปีขึ้นไป ผู้ที่ไม่เคยได้รับการฉีดวัคซีนมาก่อน ให้ใช้สูตรแอสตร้าเซนเนก้า- แอสตร้าเซนเนก้า ระยะห่าง8-12สัปดาห์ , แอสตร้าเซนเนก้า-ไฟเซอร์ ระยะห่าง 4-12 สัปดาห์ และซิโนแวค-แอสตร้าเซนเนก้า   ระยะห่าง 3-4 สัปดาห์

-กลุ่มอายุ 12-17 ปี  ให้ใช้สูตร ไฟเซอร์ - ไฟเซอร์ ระยะห่างระหว่างเข็ม1 และ 2 อยู่ที่ 3-4 สัปดาห์
- กลุ่มเด็กอายุ 5-11 ปี  คณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติ ให้ใช้วัคซีนไฟเซอร์ เนื่องจากยังเป็นวัคซีนชนิดเดียวที่ได้รับการอนุมัติจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) ให้ใช้ในเด็กอายุ 5-11 ปี ทั้งนี้จะต้องทำความเข้าใจถึงข้อดี-ข้อเสียกับผู้ปกครองให้ชัดเจนก่อน และต้องเป็นไปตามการแจ้งความประสงค์ของผู้ปกครอง 

สูตรฉีดเข็ม3 กระตุ้นภูมิคุ้มกัน
-วัคซีนเข็มที่ 1-2  ซิโนแวค-ซิโนแวค หรือซิโนฟาร์ม-ซิโนฟาร์ม วัคซีนเข็มที่ 3  แอสตร้าเซนเนก้า/ไฟเซอร์/โมเดอร์นา ระยะห่างระหว่างเข็มที่2และ3  ตั้งแต่ 4 สัปดาห์ขึ้นไปหลังเข็มที่ 2

-วัคซีนเข็มที่ 1-2  แอสตร้าฯ-แอสตร้าฯ วัคซีนเข็มที่ 3 ไฟเซอร์/โมเดอร์นา ระยะห่างระหว่างเข็มที่2และ3 ตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไป หลังเข็มที่ 2
  -วัคซีนเข็มที่ 1-2  ไฟเซอร์-ไฟเซอร์ หรือโมเดอร์นา-โมเดอร์นา วัคซีนเข็มที่ 3 ไฟเซอร์/โมเดอร์นา ระยะห่างระหว่างเข็มที่2และ3 ตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป หลังเข็มที่ 2
-วัคซีนเข็มที่1-2 ซิโนแวค/ซิโนฟาร์ม-แอสตร้าฯ วัคซีนเข็มที่ 3  แอสตร้าฯ/ไฟเซอร์/โมเดอร์นา ระยะห่างระหว่างเข็มที่2และ3 ตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไป หลังเข็มที่ 2  อย่างไรก็ตาม ให้มีการพิจารณาฉีดแอสตร้าฯเป็นหลัก
-วัคซีนเข็มที่1-2 ซิโนแวค/ซิโนฟาร์ม-ไฟเซอร์ฯ วัคซีนเข็มที่ 3  ไฟเซอร์/โมเดอร์นา ระยะห่างระหว่างเข็มที่2และ3 ตั้งแต่ 3 เดือนขึ้นไป หลังเข็มที่ 2
-วัคซีนเข็มที่1-2 แอสตร้าฯ-ไฟเซอร์ฯ วัคซีนเข็มที่ 3  ไฟเซอร์/โมเดอร์นา ระยะห่างระหว่างเข็มที่2และ3 ตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป หลังเข็มที่ 2
      ทั้งนี้ คำแนะนำอาจมีการปรับเปลี่ยนตามสถานการณ์การระบาดหรือจำนวนวัคซีนที่ได้รับมอบในแต่ละช่วงเวลาหรือข้อมูลการศึกษาวิจัยที่เพิ่มขึ้นในอนาคต

เสนอฉีดเข็ม 3 เป็นแอสตร้าฯกลุ่มฉีดแอสตร้าฯ 2 เข็ม
      นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ อธิบดีกรมควบคุมโรค(คร.) กล่าวว่า ขณะนี้มีข้อมูลของอังกฤษ พิจารณาเรื่องวัคซีนของบริษัทแอสตร้าฯ ว่าการฉีด 3 เข็มมีประสิทธิภาพตอบสนองต่อเชื้อโควิดสายพันธุ์โอมิครอน ได้พอๆกับ 2 เข็มที่สู้กับเดลตา แต่เนื่องจากเป็นข้อมูลล่าสุด ทางกรมควบคุมโรคกำลังประสานขอข้อมูลดังกล่าว เพื่อจะได้เอาข้อมูลนี้เสนอต่อคณะอนุกรรมการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค เพื่อพิจารณาว่า จะปรับสูตรวัคซีนอย่างไรต่อไป เช่น สูตรแอสตร้าฯ  2 เข็ม  เดิมให้กระตุ้นเป็นmRNA  อาจเพิ่มเข็ม 3 กระตุ้นเป็นแอสตร้าฯได้ แต่ตอนนี้ขอให้รอทางคณะอนุกรรมการฯ พิจารณาก่อน

สูตรวัคซีนโควิด-19เข็ม  4

         นพ.โอภาส กล่าวว่า เมื่อวันที่ 24 ธ.ค.2564 คณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติ เห็นชอบการฉีดเข็มกระตุ้น หรือ เข็ม4 ให้บุคลากรแพทย์และสาธารณสุข  เจ้าหน้าที่ด่านหน้า ประชาชนโรคเรื้อรัง โดยเฉพาะที่ภูมิคุ้มกันไม่ค่อยดี เช่น ผู้ปลูกถ่ายอวัยะที่กินยากดภูมิฯ จึงจำเป็นต้องฉีดวัคซีนกระตุ้นบ่อยกว่าคนทั่วไป ซึ่งกลุ่มนี้ส่วนใหญ่ได้รับวัคซีนเกิน 3 เดือนขึ้นไปแล้ว ดังนั้น เพื่อรับมือโอมิครอน จึงเห็นชอบให้ฉีดเข็มกระตุ้น
       สูตรในการใช้หากรับ ซิโนแวค 2 เข็ม ตามด้วยเข็ม 3 เป็นแอสตร้าฯ ก็ให้ฉีดเข็ม 4 เป็นแอสตร้าฯ หรือไฟเซอร์ ในกรณีที่แพ้แอสตร้าฯ
      ส่วนผู้ที่รับ ซิโนแวค 2 เข็ม เข็ม 3 เป็นไฟเซอร์ เข็ม 4 ก็ขอให้เป็นไฟเซอร์ ซึ่งทุกอย่างเป็นตามความสมัครใจ  
       อย่างไรก็ตาม บุคลากรแพทย์ที่ประสงค์การฉีดเข้าชั้นผิวหนัง (intradermal) หรือครึ่งโดสก็สามารถทำได้

วัคซีนโควิด-19กลุ่มพิเศษ
        ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ออกคำแนะนำ เรื่อง การให้วัคซีนโควิด-19 เข็ม 3 แก่ผู้มีภูมิคุ้มกันต่ำ คือ

1. เป็นผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ 

2. ผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายอวัยวะ

3. ผู้ป่วยโรคข้ออักเสบหรือแพ้ภูมิตนเองที่ได้รับยากดภูมิคุ้มกัน (immunosuppressive drugs) หรือ ผู้ป่วย ที่ได้รับ ยากดภูมิคุ้มกัน

        สูตรที่ใช้

-  คนที่เคยได้รับวัคซีน ซิโนแวค /ซิโนฟาร์ม ครบ 2 เข็ม ต้องรับ วัคซีน ชนิด mRNA 3 เข็ม ห่างกันเข็มละ 1 เดือน  โดยเริ่มหลังจากได้รับวัคซีนเข็มสุดท้าย

-คนที่ได้รับ แอสตร้า 2เข็ม / ไฟเซอร์ 2 เข็ม/โมเดอร์นา 2 เข็ม  ให้รับวัคซีน mRNA 2 เข็ม ห่างกันเข็มละ1 เดือน โดยเริ่มหลังจากได้รับวัคซีนเข็มสุดท้าย  

-คนที่รับวัคซีนสูตรไขว้ ทั้ง ซิโนแวค/ซิโนฟาร์ม +แอสตร้า หรือ ซิโนแวค ซิโนฟาร์ม+ mRNA หรือ แอสตร้า + mRNA ต้องรับวัคซีน mRNA 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน  โดยเริ่มหลังจากได้รับวัคซีนเข็มสุดท้าย

-ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันต่ำ และเคยติดโควิดมาก่อน รับวัคซีนครบ 2 เข็มแล้ว แนะนำให้กระตุ้นเข็ม 3 ด้วยวัคซีนชนิด mRNA
       โดยคนภูมิต่ำ เคยติดโควิด รับวัคซีน 2 เข็ม ทั้งซิโนแวค/ ซิโนฟาร์ม ให้รับวัคซีน mRNA 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน  ส่วนคนเคยติดโควิดและภูมิต่ำรับวัคซีน ทั้ง  แอสตร้า 2 เข็ม หรือ mRNA 2 เข็ม หรือ สูตรไขว้ ให้รับ วัคซันชนิด mRNA 1 เข็ม