ไขปริศนา! ทำไมจีนยอดติดเชื้อโควิดสูงแต่เสียชีวิตต่ำ

สำนักข่าวเอเอฟพี รายงาน นครเซี่ยงไฮ้ เมืองใหญ่สุดของจีน รายงานผู้เสียชีวิต 190 คน จากผู้ติดเชื้อกว่า 520,000 คน ในช่วงเกือบสองเดือน ถือเป็นสัดส่วนเล็กน้อยเมื่อเทียบกับพื้นที่อื่นของโลกที่โดนสายพันธุ์โอมิครอนเล่นงาน

พรรคคอมมิวนิสต์จีน ประโคมว่า จำนวนผู้เสียชีวิตน้อยเป็นเครื่องพิสูจน์ว่าแนวทาง โควิดเป็นศูนย์ นั้นได้ผล แต่ผู้เชี่ยวชาญแย้งว่า ข้อมูลอย่างเดียวไม่สามารถบอกเรื่องราวทั้งหมดได้

 

 

จีนเปรียบเทียบยอดเสียชีวิตอย่างไร

   เซี่ยงไฮ้ เมืองที่โควิดระบาดหนักสุดในรอบนี้ รายงานอัตราป่วยตาย (ซีเอฟอาร์) 0.036% หรือเสียชีวิต 36 คน ต่อผู้ติดเชื้อ 100,000 คน ตั้งแต่วันที่ 1 มี.ค. 

    จีนพยายามลดจำนวนการติดเชื้อในประเทศจนกระทั่งการระบาดรอบล่าสุด แต่จำนวนผู้เสียชีวิตยังต่ำเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ ที่ได้รับคำชมว่าประสบความสำเร็จในการจัดการโควิด-19 

    “ถ้าเซี่ยงไฮ้มีซีเอฟอาร์ คล้ายกับนิวซีแลนด์ ที่ 0.07% ในการระบาดของโอมิครอนรอบปัจจุบัน การเสียชีวิตต้องเป็นกว่า 300 คน” ไมเคิล เบเกอร์ อาจารย์สาธารณสุข มหาวิทยาลัยโอตาโกในนิวซีแลนด์เผยกับเอเอฟพี 

     หากนับทั้งประเทศจีนมีผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 ไม่ถึง 5,000 คน ทั้งๆ ที่มีผู้ติดเชื้อแบบแสดงอาการเกือบ 200,000 คน และไม่แสดงอาการอีกกว่า 470,000 คน นับตั้งแต่เริ่มระบาด 

    การที่นานาประเทศใช้ระเบียบวิธีระบุ และนับผู้เสียชีวิตจากโควิดแตกต่างกันทำให้เปรียบเทียบกันได้ยาก 

    อย่างอินเดียที่มีประชากรพอๆ กับจีน 1.4 พันล้านคน รายงานผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการที่ 520,000 คน หลังการระบาดครั้งรุนแรงทั่วประเทศเมื่อปี 2564 แต่ผลการศึกษาขององค์การอนามัยโลก (ดับเบิลยูเอชโอ) พบว่าตัวเลขแท้จริงอยู่ที่ 4 ล้านคน 

    "พอล ทัมบยาห์" ประธานสมาคมจุลชีววิทยาคลินิก และการติดเชื้อแห่งเอเชีย แปซิฟิก กล่าวว่า บางประเทศที่มีจำนวนผู้เสียชีวิตสูง เช่น อังกฤษ มักนับผู้ที่เสียชีวิตภายใน 28 วันหลังจากตรวจพบเชื้อว่าเสียชีวิตเพราะโควิด 

    โฆษกดับเบิลยูเอชโอ เผยว่า ดับเบิลยูเอชโอปรึกษาหารืออย่างครอบคลุมกับทุกประเทศเรื่องข้อมูลการเสียชีวิต แต่ไม่ได้แสดงความเห็นเรื่องจีนเป็นการเฉพาะ 

ตัวเลขบอกอะไร

     คำอธิบายหนึ่งที่การเสียชีวิตในจีนต่ำ อาจเป็นเพราะ “การจำแนกอย่างเข้มงวดเกี่ยวกับการเสียชีวิตเกี่ยวข้องกับโควิด” ทัมบยาห์ กล่าว 

    คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติจีน เผยว่า คนที่ติดโควิดแล้วเสียชีวิตโดยที่ยังไม่หายจากโควิด จึงจะเรียกว่าเสียชีวิตเพราะโควิด วิธีนี้เปิดช่องให้ผู้ป่วยที่มีโรคแทรกซ้อนรุนแรงเพราะโควิดไม่ถูกนับรวม ถ้าพวกเขาเข้าเกณฑ์หายจากโควิดแล้วแต่เสียชีวิตด้วยอาการแทรกซ้อน 

     อีกปัจจัยหนึ่งคือ นโยบายตรวจหาเชื้อเชิงรุกจากประชาชนจำนวนมาก ซึ่งอาจพบผู้ติดเชื้อมากกว่าประเทศที่ไม่ค่อยตรวจอย่างอินเดีย

   “โอกาสที่คุณพบผู้ติดเชื้อแบบไม่แสดงอาการ และอาการน้อยย่อมมีสูงมาก”  กดอัตราการเสียชีวิตโดยรวมในทางสถิติ เหลียง โฮ นัม ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคติดเชื้อ โรงพยาบาลเมาท์เอลิซาเบธโนเวอนาในสิงคโปร์ ให้ความเห็น

     ถึงกระนั้นเบเกอร์ก็แย้งว่า การรายงานตัวผู้ติดเชื้อ ประชาชนป่วยแล้วเสียชีวิตเพราะติดเชื้อมักล่าช้าเสมอ อย่างการเสียชีวิตจากการระบาดระลอกอู่ฮั่นช่วงต้นต่อมาถูกทางการจีนเพิ่มจำนวนขึ้นอีก 50% 

     "ประพัฒ จา" อาจารย์ด้านระบาดวิทยา มหาวิทยาลัยโตรอนโต กล่าวว่า จำนวนการเสียชีวิตโดยรวมของการระบาดรอบปัจจุบันอาจ “เป็นตัวเลขเยอะมาก” เนื่องจากผู้สูงอายุที่ไม่ฉีดวัคซีนมีจำนวนมาก และวัคซีนมีประสิทธิภาพต่ำ 

คำอธิบายอย่างเป็นทางการ

       "อู๋ ซุนหยู" หัวหน้านักระบาดวิทยาจีน กล่าวถึง อัตราการเสียชีวิตต่ำว่าเป็นผลจากยุทธศาสตร์ตรวจหาเชื้อจากประชาชนจำนวนมากจึงพบเร็ว 

       “การจำกัดการระบาดให้มีน้อยที่สุดจะหลีกเลี่ยงการเสียชีวิตเพราะทรัพยากรทางการแพทย์มีไม่พอได้” อู๋ กล่าว 

        กรุงปักกิ่งก็ใช้จำนวนผู้เสียชีวิตต่ำเป็นเครื่องรับรองนโยบายคุมโควิดเข้มงวด โดยอ้างว่าชีวิตมนุษย์ต้องมาก่อนเสรีภาพ แตกต่างจากประเทศประชาธิปไตยในโลกตะวันตก ที่มีผู้เสียชีวิตจากโควิดสูงมาก 

        "เม่ย เหอ" ผู้เชี่ยวชาญด้านพยาธิวิทยา มหาวิทยาลัยวอชิงตัน กล่าวว่า ข้อมูล “ได้รับผลกระทบทางการเมืองอย่างมาก” 

อะไรคืออัตราการตายส่วนเกิน

        “แอเรียล คาร์ลินสกี” จากมหาวิทยาลัยฮิบรูแห่งเยรูซาเลม ที่ปรึกษาด้านเทคนิคของ WHO กล่าวว่า มาตรวัดที่ดีที่สุดเกี่ยวกับการนับจำนวนโควิดที่ต่ำกว่าความเป็นจริง คือการเปรียบเทียบรายงานจำนวนผู้เสียชีวิตจากโควิด กับ อัตราการตายส่วนเกิน ซึ่งหมายความถึง การเปรียบเทียบตัวเลขการเสียชีวิตด้วยสาเหตุต่างๆ ทั้งหมดในช่วงระบาดใหญ่ เข้ากับจำนวนการเสียชีวิตในปีต่างๆ ที่ไม่มีโรคระบาด

        คาลินสกี บอกว่า จีน “ขี้ขลาด” เกี่ยวกับตัวเลขนี้ และมีการเปิดเผยข้อมูลที่มีรายละเอียดเพิ่มเติมเฉพาะกับ “นักวิจัยที่ได้รับการคัดเลือก” เท่านั้น

        จา ระบุด้วยว่า การประเมินสถานการณ์ของจีนครั้งก่อน ที่มีการตีพิมพ์ลงในวารสารการแพย์บีเอ็มเจแสดงให้เห็นถึง อัตราการตายส่วนเกินในระยะสั้น ในอู่ฮั่น แต่ไม่ได้กล่าวถึง พื้นที่อื่น ๆ ของจีน สอดคล้องกับรูปแบบการรายงานการเสียชีวิตของทางการ

 

 

 

พิสูจน์อักษร  โดย....สุรีย์   ศิลาวงษ์