บิล เกตส์ บอกเคล็ดลับกับบัณฑิตใหม่ | ไสว บุญมา

เขาตอบรับเฉพาะในกรณีพิเศษเท่านั้น เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา เขารับเชิญจากมหาวิทยาลัยอาริโซนาเหนือ ซึ่งเขามองว่ามีความโดดเด่นเป็นพิเศษ ทั้งที่แทบไม่มีใครได้ยินชื่อของสถาบันแห่งนี้มาก่อน 

บิล เกตส์ มอง มหาวิทยาลัยอาริโซนาเหนือว่าเป็นสถาบันชั้นนำหากวัดจากความเป็นมหาวิทยาลัยแนวใหม่ที่มุ่งให้การศึกษาและประสาทปริญญาซึ่งมีค่าอย่างแท้จริงต่อผู้เรียน ครอบครัวของเขาและสังคมแทนปริญญาค่าต่ำจำพวกที่ถูกนำไปแขวนไว้ตามข้างฝา ความแพร่หลายของปริญญาค่าต่ำเหล่านั้นเป็นประเด็นสำคัญมากต่อ บิล เกตส์  

มูลนิธิของเขาจึงให้เงินสนับสนุนคณะกรรมการศึกษาเพื่อมองหาทางแก้ไข มหาวิทยาลัยอาริโซนาเหนือเป็นมหาวิทยาลัยที่ทำได้ตามเกณฑ์ใหม่ของคณะกรรมการนั้นรวมทั้งการเข้าถึงได้ง่ายสำหรับผู้ด้อยโอกาสทางสังคมและเศรษฐกิจ ค่าเล่าเรียนต่ำแล้วยังให้ความช่วยเหลือทางการเงินสูงแก่นักศึกษา

และประสาทปริญญาที่ยืนยันว่า การศึกษาตามใบปริญญานั้นสามารถนำไปปรับใช้ได้ในสภาวะอันหลากหลายในสังคม มหาวิทยาลัยอาริโซนาเหนือ ทำอย่างไรเป็นเรื่องที่นักการศึกษาไทยอาจนำมาพิจารณาหาข้อคิด

หลังรับปริญญาเอกกิตติมศักดิ์แล้ว บิล เกตส์แสดงปาฐกถาสั้น ๆ ที่ให้ข้อคิดแก่ผู้จบการศึกษาใหม่ในพิธีนั้นโดยแยกข้อคิดเป็น 5 ข้อซึ่งเขาบอกว่าเขาน่าจะได้รับในวันรับปริญญา แต่ไม่ได้รับเพราะเขาเรียนไม่จบ  

ข้อคิดแรก บิล เกตส์ อยากได้ยินข้อความที่มีความหมายว่าชีวิตมิใช่ละครฉากเดียว  ฉะนั้น มันไม่จำเป็นที่จะต้องวิตกมากนักถึงการจะเลือกงานอะไรหลังได้รับปริญญาเพื่อให้มั่นใจว่ามันจะเป็นอาชีพที่ยั่งยืนไปตลอดชีวิต  

เขาเองเมื่อตอนออกจากมหาวิทยาลัยเขาคิดว่าเขาจะทำงานกับบริษัทไมโครซอฟท์ไปตลอดชีวิตโดยคิดไม่ถึงเลยว่าจะเปลี่ยนมาทำงานเต็มเวลาในปัจจุบันเกี่ยวกับการกุศลซึ่งครอบคลุมหลายด้านรวมทั้งการต่อสู้กับภาวะการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศและความเหลื่อมล้ำในด้านการศึกษาและด้านสุขภาพ

ข้อคิดที่ 2 อย่าคิดว่าตัวเองฉลาดมากเสียจนไม่มีอะไรที่ตนจะสับสนหรือไม่รู้ เขาเองเคยคิดเช่นนั้นในวันออกจากมหาวิทยาลัย แต่ความจริงไม่เป็นเช่นนั้น

ทางออกคือ ไม่มุ่งเน้นเฉพาะในสิ่งที่ตนรู้อยู่แล้วเท่านั้น หากยินดีที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ที่ตนไม่รู้โดยเสาะหาและเรียนรู้จากผู้ที่มีความรู้และประสบการณ์มากกว่า ต้องยึดหลักที่ว่า ชีวิตคือการศึกษา

ข้อคิดที่ 3 มุ่งความใส่ใจไปยังงานในด้านการแก้ปัญหาสำคัญ ๆ ซึ่งจะทำให้มีพลังในการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์และรู้สึกว่าชีวิตมีความหมาย ในปัจจุบันนี้ มีงานมากมายที่สร้างรายได้ดีพร้อมกับมีผลดีสูงต่อการแก้ปัญหาสำคัญ ๆ ไม่ว่าจะเป็นในด้านการเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ หรือด้านผลดีและผลเสียของเทคโนโลยีใหม่เช่นปัญญาประดิษฐ์

ข้อคิดที่ 4 อย่าให้ค่าน้อยเกินไปแก่พลังของมิตรภาพ สิ่งเดียวที่สำคัญยิ่งกว่าการศึกษาซึ่งมีใบปริญญายืนยันในวันประสาทนั้นได้แก่มิตรทั้งหลายที่เราสร้างไว้ก่อนวันได้รับปริญญา มิตรจะเป็นเครือข่ายที่ให้คุณทั้งในด้านสนับสนุน ด้านข่าวสารและด้านคำแนะนำ

เขายกตัวอย่างโดยอ้างถึงเพื่อนรักตั้งแต่สมัยอยู่ในโรงเรียนชื่อ พอล แอลเลนซึ่งร่วมกับเขาก่อตั้งบริษัทไมโครซอฟท์

ข้อคิดที่ 5 อย่าคิดว่าตัวเองขี้คร้านหากจะหยุดทำงานบ้างเป็นครั้งคราว บิล เกตส์ สารภาพว่าในสมัยยังเยาว์ เขาทำผิดพลาดมากเนื่องจากทำงานแบบหามรุ่งหามค่ำพร้อมกับผลักดันให้ผู้อื่นทำด้วย  เขามารู้ทีหลังว่าชีวิตมีมากกว่างานโดยเฉพาะหลังจากเขามีลูก

ฉะนั้น ควรหาเวลาพักผ่อน หาความสนุกสนาน ดูแลตัวเองและทะนุถนอมความสัมพันธ์อันดีกับผู้อื่นอย่างเพียงพอ  

ก่อนจบปาฐกถาตามประเพณีด้วยการแสดงความยินดีและอวยพรให้บัณฑิตประสบความสำเร็จต่อไป บิล เกตส์บอกให้บัณฑิตเริ่มชีวิตใหม่ด้วยการไปฉลองกันหลังเสร็จพิธีและในโอกาสดี ๆ ในวันหน้า

พร้อมกับฝากความหวังไว้ว่า พวกเขาจะเป็นผู้แก้วิกฤติทางภูมิอากาศและช่องว่างระหว่างคนจนกับคนรวย จากปาฐกถาสั้น ๆ บิล เกตส์สามารถพูดถึงประเด็นสำคัญ ๆ ของโลกและสำหรับบัณฑิตใหม่ได้อย่างครบถ้วน