สงครามฉนวนกาซาลากยาว ผู้บริโภคมุสลิม"งดช็อป"หนุนอิสราเอล

ปฎิบัติการกำจัดกลุ่มติดอาวุธฮามาสของกองทัพอิสราเอลที่กินเวลายืดเยื้อย่างเข้าสู่เดือนที่ 6 จนทำให้เกิดกระแสต่อต้านธุรกิจที่ให้การสนับสนุนอิสราเอลในหมู่ผู้บริโภคมุสลิมในประเทศต่างๆ โดยเฉพาะในอินโดนีเซียและมาเลเซีย จนนำมาสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการบริโภคสินค้าและใช้บริการบริษัทต่างๆที่เป็นรูปธรรม แน่นอนว่า  สิ่งที่เกิดขึ้นย่อมส่งผลอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ต่อรายได้และผลกำไรของธุรกิจที่อยู่ข้างอิสราเอล

สำนักข่าวอัลจาซีราห์ นำเสนอรายงานเรื่องนี้โดยพูดถึงเจ้าของกิจการอย่าง“บุตรา เคลานา” ที่ตามปกติในเทศกาลรอมฏอน หรือเทศกาลถือศีลอดของชาวมุสลิม ช่วงเลิกอดอาหารเขาและครอบครัวมักไปทานอาหารตามร้านอาหารจานด่วนที่มีสาขากระจายอยู่ทั่วเมืองทางตอนเหนือของสุมาตรา  แต่ปีนี้มีเครือข่ายฟาสต์ฟู้ดแห่งหนึ่งที่เขาและครอบครัวจะไม่ไปนั่นคือร้านแมคโดนัลด์    

เคลานา คว่ำบาตรเครือข่ายฟาสต์ฟู้ดแห่งนี้ตั้งแต่เดือนธ.ค.เมื่อแมคโดนัลด์ อิสราเอล  ประกาสในสื่อสังคมออนไลน์ว่า บริจาคอาหารหลายพันชุดให้ทหารอิสราเอลฟรีในช่วงที่อิสราเอลเริ่มทำสงครามในฉนวนกาซา 
 

 แม้ในเวลาต่อมา แฟรนไชส์ของแมคโดนัลด์ ออกมาปฏิเสธว่า ไม่ได้แจกอาหารให้ทหาร แต่ดูเหมือนจะสายเกินไป เมื่อความโกรธแค้นของประชาชนเริ่มลุกเป็นไฟ ขยายวงกว้างในอีกหลากหลายประเทศ เช่น ร้านแมคโดนัลด์ สาขาสตาร์ ซิตี ในเมืองเบอร์มิงแฮม ประเทศอังกฤษ ก็มีกลุ่มนักเคลื่อนไหวสนับสนุนชาวปาเลสไตน์นำหนูจำนวนมาก ทาสีเขียว ดำ ขาวและแดง ที่เป็นสีธงชาติปาเลสไตน์ ปล่อยเข้าไปในร้าน

 “จริงๆก็ไม่ได้คว่ำบาตรใหญ่โตอะไร เพียงแต่ผมรู้สึกไม่แฮปปี้กับการกระทำของอิสราเอลมากกว่า ผมเคยมีสติ๊กเกอร์แมคโดนัลด์ติดที่รถซึ่งทำให้ผมได้รับส่วนลดเมื่อเข้าไปซื้อแมคโดนัลด์แบบไดรฟ์-ทรู แต่ผมดึงมันออกตั้งแต่อิสราเอลเริ่มทำสงครามกับฮามาส”เคลานา ให้สัมภาษณ์อัลจาซีราห์

 เคลานา กล่าวเพิ่มเติมว่า “ถ้าผมไปกาซาเพื่อช่วยรบกับอิสราเอลได้ ผมก็จะไปนะ เพราะชาวมุสลิมถูกกองทัพอิสราเอลฆ่าตายทุกวัน ในเมื่อผมไม่สามารถไปที่นั่นได้ วิธีที่ดีที่สุดคือการสนับสนุนฝ่ายตรงข้ามอิสราเอลด้วยการไม่ใช้ผลิตภัณฑ์บริษัทที่มีสายสัมพันธ์ หรือ สนับสนุนรัฐบาลอิสราเอล”
 

 เคลานา ซึ่งร่วมกลุ่มในแพลทฟอร์ม WhatsApp ซึ่งบรรดาสมาชิกจะโพสต์อัพเดทรายชื่อผลิตภัณฑ์ที่ต้องหลีกเลี่ยง รวมทั้งเลิกดื่มน้ำดื่มบรรจุขวดอะควา หลังจากมีรายงานว่าดานอน ผู้ผลิตน้ำดื่มสัญชาติฝรั่งเศสลงทุนในบริษัทและสตาร์ทอัพอิสราเอลหลายแห่ง

เมื่อเดือนก.พ. แมคโดนัลด์ เปิดเผยว่า สงครามอิสราเอล-ฮามาส ทำให้ยอดขายในต่างประเทศของบริษัทในไตรมาส 4 ปี 2566 ปรับตัวเพิ่มขึ้นแค่ 0.7% จากที่เคยขยายตัวมากถึง 16.5%  ในช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้านี้  

“นี่คือผลกระทบที่หนักสุดจากสงครามที่เราเห็นในตะวันออกกลางและในประเทศมุสลิมอย่างอินโดนีเซียและมาเลเซีย และจนถึงตอนนี้ การสู้รบก็ยังคงดำเนินอยู่ เราไม่คาดหวังว่าจะเห็นความคืบหน้าใดๆเกี่ยวกับสงครามนี้”คริส เคมป์ซินสกี้ ซีอีโอแม็คโดนัลด์ กล่าว

แบรนด์อื่นๆที่ได้รับผลกระทบจากการคว่ำบาตรครั้งนี้ รวมถึง ยูนิลีเวอร์ และเครือข่ายกาแฟสด“สตาร์บั๊ค” โดยยูนิลีเวอร์ ซึ่งผลิตสบู่โดฟ ไอศครีมเบนแอนด์เจอรี และซุปไก่ปรุงรสคนอร์ กล่าวเมื่อเดือนก.พ.ว่า ยอดขายในอินโดนีเซียลดลงเป็นตัวเลขสองหลักในช่วงไตรมาส4 ปีที่แล้ว เพราะผลพวงจากการรณรงค์ต่อต้านสงครามที่มีสาเหตุมาจากความขัดแย้งด้านภูมิรัฐศาสตร์      

ด้านอิสนา ซารี แม่บ้านในเมดาน บอกว่า เธอเปลี่ยนรายการช็อปปิ้งรายสัปดาห์ นับตั้งแต่อิสราเอลเริ่มทำสงครามกับฮามาสในกาซา รวมถึงเลิกใช้น้ำยาล้างจานยี่ห้อซันไลท์ ที่ยูนิลีเวอร์ผลิตและหันไปใช้น้ำยาล้างจานที่ผลิตในท้องถิ่นยี่ห้อ มามา เลมอนแทน  

“ฉันเริ่มหันมาใช้ยาสีฟันซิปทาเดนท์แทนเป็ปโซเดนท์ ที่ยูนิลีเวอร์ผลิต ไม่ใช่แค่ด้วยเหตุผลว่าบริษัทสนับสนุนอิสราเอลแต่ด้วยเหตุผลว่าผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่นมีราคาถูกกว่าด้วย และอีกอย่างคือฉันไม่อยากให้เงินของฉันไปอยู่ในมือบริษัทที่ไม่สนับสนุนปาเลสไตน์ ”แม่บ้านในเมดาน กล่าว

ขณะที่พนักงานร้านสตาร์บั๊คในเมดาน ซึ่งปฏิเสธที่จะเปิดเผยชื่อ ยอมรับว่าธุรกิจในช่วงรอมฏอนปีนี้ซบเซากว่าปีที่แล้วแม้ทางร้านจะจัดโปรโมชั่นดื่มฟรีในช่วงเลิกอดอาหาร 

“นี่เป็นปีแรกที่เกิดการเปลี่ยนแปลงช่วงรอมฏอนตั้งแต่เปิดร้าน ทำให้เราปิดร้านเร็วขึ้นเพราะธุรกิจซบเซา เราไม่เคยเจอสถานการณ์แบบนี้มาก่อน” พนักงานร้านสตาร์บั๊ค กล่าว

 ในมาเลเซีย เบอร์จายา ฟู้ด เจ้าของแฟรนไชส์สตาร์บั๊ค ระบุว่า รายได้ในไตรมาส4ของปีที่แล้วลดลง 38.2%เพราะผลพวงจากกระแสบอยคอต

 ในเดือนมี.ค. วินเซนต์ ตัน ผู้ก่อตั้งเบอร์จายา เรียกร้องให้ผู้บริโภคเลิกบอยคอต โดยบอกว่า “มาเลเซียเป็นเจ้าของสตาร์บั๊คและพนักงานในร้านก็เป็นชาวมาเลเซีย แถม 80-85% ของพนักงานก็เป็นมุสลิม การบอยคอต ไม่เกิดประโยชน์กับใครเลย”

ส่วนแมคโดนัลด์ มาเลเซีย ที่เกอร์บัง อาลาฟ เรสตัวรองต์ เป็นเจ้าของ ยื่นฟ้องเมื่อปีที่แล้ว เพื่อขอให้ศาลใช้อำนาจห้ามให้มีการบอยคอต โดยอ้างว่า การบอยคอตสร้างความเสียหายแก่ธุรกิจ