จีนใช้ ‘หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์’ แทนที่วัยแรงงานที่ลดลง เป็นเพื่อนผู้สูงวัยได้

ในขณะเดินเยี่ยมชมบูธแสดงสินค้าในงานเทคโนโลยีที่นครเซี่ยงไฮ้ "หุ่นยนต์รูปร่างคล้ายมนุษย์" หรือ "หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์" (Humanoid Robot) ได้โชว์ก้าวเดินเล็ก ๆ และแม้ว่ายังไม่สามารถกระโดดได้ แต่การปรากฏตัว ก็สะท้อนให้เห็นถึง “ก้าวสำคัญ” ของอุตสาหกรรมหุ่นยนต์ของจีน

ในตอนแรกอาจดูงุ่มง่ามเล็กน้อย ไม่เหมือนกับหุ่นยนต์แอนดรอยด์ที่มีรูปร่างเหมือนมนุษย์อย่างสมบูรณ์ตามที่เห็นในภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ แต่จักรกลน้ำหนัก 25 กิโลกรัมนี้ มีการควบคุมทั้งตัวและมีความอิสระในการเคลื่อนไหว 30 องศา สามารถหยิบจับวัตถุ และสามารถสนทนาด้วยภาษามือได้

หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ ทางรอดของสังคมสูงวัยจีน

สำนักข่าว South China Morning Post รายงานว่า จาง ยงเหวิน (Zhang Yongwen) ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร (ซีอีโอ) ของบริษัทสตาร์ทอัพผู้ผลิตหุ่นยนต์ Fairyon Humanoid Tech มองเห็นอนาคตของบริษัทหลัก ๆ อยู่ในบ้านของผู้สูงอายุ โดยหุ่นยนต์จะเสนอความช่วยเหลือและเป็นเพื่อนให้กับพวกเขา

“เรากำลังพัฒนาหุ่นยนต์แบบใหม่ที่สามารถแสดงออกทางสีหน้าได้ใกล้เคียงกับมนุษย์ เช่น ยิ้มและกระพริบตา” เขากล่าวในงาน China (Shanghai) International Technology Fair 2024 เมื่อเดือนที่ผ่านมา ซึ่งหุ่นยนต์ของเขาได้สร้างความสนใจให้กับผู้เข้าชมงานที่เดินผ่านไปมา

สำหรับบริษัทของจาง ก่อตั้งขึ้นเมื่อต้นปีนี้ในเซี่ยงไฮ้ เป็นหนึ่งในผู้พัฒนาหุ่นยนต์รูปร่างคล้ายมนุษย์ที่เพิ่มจำนวนขึ้นในจีนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เนื่องจากประเทศตั้งเป้าไปที่นวัตกรรมทางเทคโนโลยีและการผลิตระดับสูง ท่ามกลางการแข่งขันด้านการค้าและเทคโนโลยีที่ทวีความรุนแรงกับสหรัฐ

หุ่นยนต์ที่มีลักษณะคล้ายมนุษย์นี้ สามารถใช้เครื่องมือที่มนุษย์สร้างขึ้นได้อย่างหลากหลาย และตอบสนองต่ออารมณ์ของมนุษย์ได้ คาดว่าจะช่วยชดเชยประชากรวัยทำงานที่ลดลง ซึ่งเคยเป็นจุดแข็งของจีน และเติมเต็มช่องว่างด้านการดูแลผู้สูงอายุ เนื่องจากสังคมจีนกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างรวดเร็ว และมีกำลังแรงงานลดลง

- หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ JiaJia (เครดิต: Barcroft Media) -

ตลาดหุ่นยนต์คล้ายมนุษย์ใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ

ในปีนี้ หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ได้เข้าสู่ช่วงการเติบโตอย่างรวดเร็วในปีที่ผ่านมา โดยมีขนาดตลาดในจีนอยู่ที่ 3,910 ล้านหยวน (ราว 19,000 ล้านบาท) หรือเพิ่มขึ้น 85.7% เมื่อเทียบกับปีก่อน ตามรายงานของศูนย์การพัฒนาอุตสาหกรรมและสารสนเทศจีนที่ออกเมื่อเดือน เม.ย. อีกทั้งเป็นที่คาดว่าอุตสาหกรรมหุ่นยนต์จะมีมูลค่ามากกว่า 20,000 ล้านหยวน (ราว 100,000 ล้านบาท) ภายในปี 2569

ถ้าดูในระดับทั่วโลก ตลาดสำหรับสิ่งมีชีวิตประดิษฐ์ (Artificial Beings) มีอัตราการเติบโตเฉลี่ยร้อยละ 70 ต่อปี จนถึงปี 2578 ส่งผลให้มีขนาดตลาดโลกมีแนวโน้มอยู่ที่ 38,000 ล้านดอลลาร์ตามบันทึกการวิจัยของ Goldman Sachs ในเดือน ม.ค.

ซีอีโอจางกล่าวว่า “เมื่อประชากรจีนสูงอายุมากขึ้น หุ่นยนต์กำลังเข้ามารับช่วงต่อแรงงานที่ลดลง และกำลังกลายเป็นแรงขับเคลื่อนสำคัญของการเติบโตทางเศรษฐกิจใหม่”

ที่ผ่านมา จีนประสบปัญหาประชากรเกิดน้อยลง โดยตัวเลขจากสำนักสถิติแห่งชาติระบุว่า ประชากรจีนลดลง 2.08 ล้านคนในปี 2566 เหลือ 1.4097 พันล้านคน ซึ่งเป็นปีต่อจากการรายงานการลดลงของประชากรครั้งแรกในรอบหกทศวรรษของประเทศ โดยสัดส่วนของประชากรอายุ 65 ปีขึ้นไป เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 9.7 ในปี 2556 เป็นร้อยละ 15.4 ในปี 2566

หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ VS หุ่นยนต์อุตสาหกรรม

ชิว ยู่เฟิง (Qiu Yufeng) ผู้ร่วมก่อตั้งบริษัทหุ่นยนต์ Zopia Robot ซึ่งตั้งอยู่ในเมืองหางโจว กล่าวว่าความแตกต่างระหว่าง “หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์” กับ “หุ่นยนต์อุตสาหกรรม” คือ หุ่นยนต์อุตสาหกรรม ยังไม่สามารถทำงานได้หลายอย่างเหมือนมนุษย์ เช่น การแยกแยะผลิตภัณฑ์ตามขนาด รูปร่าง และความแข็ง เนื่องจากเครื่องมือส่วนใหญ่ถูกออกแบบมาตามลักษณะของมนุษย์ วิธีที่สะดวกที่สุดในการแทนที่แรงงานมนุษย์คือ การสร้างหุ่นยนต์ที่มีลักษณะคล้ายมนุษย์

ชิวกล่าวเสริมว่า ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ถือเป็น “ความก้าวหน้าครั้งสำคัญ” ในวงการหุ่นยนต์ เนื่องจากการฝังเทคโนโลยีนี้เข้าไป ทำให้หุ่นยนต์มีความคล้ายคลึงกับมนุษย์มากขึ้น และสามารถทำงานได้ในสถานการณ์แบบต่าง ๆ

เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว หุ่นยนต์แบบดั้งเดิมส่วนใหญ่จะทำหน้าที่ได้เฉพาะอย่าง เช่น หุ่นยนต์เชื่อมเหล็ก ก็สามารถเชื่อมได้เท่านั้น และหุ่นยนต์วางซ้อน ก็สามารถวางซ้อนผลิตภัณฑ์เท่านั้น

ขณะที่หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ สามารถโต้ตอบกับผู้สูงอายุ ให้การสนับสนุนทางอารมณ์ และเป็นเพื่อนได้

“หุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ มีรูปร่างคล้ายมนุษย์ สามารถโต้ตอบกับผู้สูงอายุ ให้การสนับสนุนทางอารมณ์และเป็นเพื่อนได้ รวมถึงความช่วยเหลืออื่น ๆ เมื่อเปรียบเทียบกับพี่เลี้ยงมนุษย์ ซึ่งมีราคาแพงและอาจทำร้ายผู้สูงอายุ หุ่นยนต์จะไม่มีปัญหาเหล่านี้ และสามารถใช้งานได้อย่างน้อย 10 ปี” ชิวกล่าว

จีนมุ่งเป็นที่ 1 ด้านหุ่นยนต์

การผลิตหุ่นยนต์ที่มีสมองปัญญาประดิษฐ์และรูปร่างคล้ายมนุษย์จำนวนมาก เป็นเป้าหมายที่กระทรวงอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศได้ให้คำมั่นว่าจะบรรลุภายในปี 2568
กระทรวงฯ ยังได้ให้คำมั่นว่า ภายในปี 2570 จีนจะบรรลุระดับขั้นสูงในแง่ของกำลังการผลิตผลิตภัณฑ์โดยรวม โดยเรียกหุ่นยนต์เหล่านี้ว่าเป็น “ตัวปฏิวัติ” เช่นเดียวกับรถยนต์ไฟฟ้า สมาร์ทโฟน และคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล

- หุ่นยนต์จะมีความ "ปฏิวัติ" เหมือนกับคอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน และพาหนะพลังงานใหม่ (เครดิต: Anadolu Agency) -

ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา จีนได้พัฒนาจากการตามหลัง มาสู่การไล่ทัน และในที่สุดก็เป็นผู้นำด้านสิทธิบัตรเทคโนโลยีหุ่นยนต์คล้ายมนุษย์ โดยมีจำนวนการยื่นขอสิทธิบัตร และจำนวนสิทธิบัตรที่ถูกต้องมากที่สุดในโลก ตามรายงานของสถาบันวิจัยภายใต้หนังสือพิมพ์ People’s Daily ของทางการจีนเมื่อเดือน ธ.ค. ที่ผ่านมา 

ผู้ร่วมก่อตั้งบริษัทหุ่นยนต์ Zopia Robot เชื่อว่า จีนอยู่ไม่ไกลจากเป้าหมายในการผลิตหุ่นยนต์คล้ายมนุษย์จำนวนมากภายในปี 2568 เนื่องจากธุรกิจในสาขานี้กำลังรุ่งเรือง

“แม้ห่วงโซ่อุปทานภายในประเทศยังไม่สมบูรณ์ในขณะนี้ แต่เมื่อธุรกิจต่างๆ เรียนรู้และผนวกรวมทรัพยากรเข้าด้วยกัน ก็มีความเป็นไปได้สูงที่จะสร้างเสร็จภายในสองสามปี อย่างไรก็ตาม เวลากำลังบีบคั้นเข้ามาเรื่อย ๆ” ชิวกล่าว

อ้างอิง: scmp