ลุ้นฮาโลวีนเซี่ยงไฮ้ ปีนี้'คึกคักหรือเข้มงวด'

เว็บไซต์ซีเอ็นเอ็นรายงาน โซเชียลมีเดียเผยคลิปวีดิโอตำรวจวางกำลังหนาแน่นในย่านร้านอาหารและบาร์สามจุดในนครเซี่ยงไฮ้ ที่คอปาร์ตี้มักไปเฉลิมฉลองงานฮาโลวีนธรรมเนียมนิยมจากสหรัฐ ทำให้เกิดความวิตกกังวลมากขึ้นว่าเสรีภาพส่วนบุคคลในจีนลดน้อยถอยลง

 ดูจากคลิปเห็นได้ว่าถนนบางสายมีการตั้งรั้วกั้นประชาชน  เมื่อวันเสาร์ (26 ต.ค.) สวนแห่งหนึ่งใกล้กับแหล่งท่องราตรีอีกหนึ่งจุดจัดงานให้คอปาร์ตี้แต่งกายมาประชันกัน ปรากฏว่าสวนถูกปิดในวันอาทิตย์ (27 ต.ค.) 

การควบคุมอย่างเข้มงวดในเซี่ยงไฮ้ มหานครใหญ่สุดของจีนมีชนวนเหตุมาจากการเฉลิมฉลองในปี 2023 คนหนุ่มสาวออกมาร่วมงานฮาโลวีนแรกนับตั้งแต่จีนยกเลิกมาตรการควบคุมโควิด-19 อันแสนเข้มงวด หลายคนแต่งกายจุดกระแสวิพากษ์วิจารณ์ในสังคม นับเป็นปรากฏการณ์ที่หาได้ยากในประเทศที่ไม่ยอมให้ประชาชนท้าทายไม่ว่าในรูปแบบใดก็ตาม 

ปีนี้ตำรวจจีนจึงไม่อยากให้เกิดบรรยากาศแบบนั้นอีก ซีเอ็นเอ็นดูคลิปที่สะพัดบนโลกออนไลน์พร้อมระบุตำแหน่งที่ตั้ง พบว่า ตำรวจเรียกตรวจประชาชนแต่งกายฮาโลวีนหลายคน บางคนถูกติดตามด้วย

ซีเอ็นเอ็นไม่ทราบแน่ชัดว่า พวกเขาถูกจับกุมหรือตำรวจตามไปแค่พ้นพื้นที่ หรือมีการดำเนินคดีหรือไม่ นับถึงวันอังคาร (29 ต.ค.) บางคลิปยังมีการแชร์กันบนโลกออนไลน์ของจีนที่มีการเซ็นเซอร์อย่างหนัก แต่หลายคลิปถูกลบไปแล้ว

แม้การจัดงานฮาโลวีนบางที่ได้รับอนุญาต เช่น ที่เซี่ยงไฮ้ดิสนีย์รีสอร์ตและสวนสนุกแฮปปีวัลเลย์ แต่ผู้ใช้โซเชียลมีเดียก็สังเกตว่างานบางแห่งถูกจำกัด ผู้ใช้เว่ยป๋อที่เทียบเท่ากับ X เวอร์ชันจีนรายหนึ่งตั้งข้อสังเกตว่า ทำไมหน้าฟีดของเธอช่างว่างเปล่า

“ปีนี้ถนนจูลูในเซี่ยงไฮ้ไม่อนุญาตให้แต่งตัวฮาโลวีนเหรอ ทำไมหน้าฟีดฉันไม่มีรูปเลย?” เธอหมายถึงย่านไนท์ไลฟ์ชื่อดังแห่งหนึ่ง ซีเอ็นเอ็นตรวจสอบที่ตั้งภาพบนออนไลน์พบว่า ตำรวจห้ามเข้าถนนจูลูในบางจุด

• ต่อต้านอิทธิพลตะวันตก

คนหนุ่มสาวหลายคนในจีนก็เหมือนกับประเทศอื่นๆ ในเอเชีย เช่น ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ที่ไปร่วมงานเฉลิมฉลองเพื่อได้แต่งตัวและพบปะเพื่อนฝูง

แต่หลายปีหลังสื่อทางการจีนเตือนพลเมืองไม่ให้ “คลั่งไคล้เทศกาลตะวันตกเกินเหตุ” ส่วนหนึ่งของการตอบโต้อิทธิพลต่างชาติในวงกว้าง

งานเมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาดูเหมือนต้องจบลงก่อนกำหนด เมื่อหนุ่มคนหนึ่งสวมวิกผมสีบลอนด์มีผ้าพันแผลแปะหูขวาเลียนแบบประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์

คนที่แต่งกายเป็นซูเปอร์ฮีโรอย่างสไปเดอร์แมน แบตแมน และชายในชุดจีวรเหลืองห้อยประคำแบบพระพุทธเจ้าถูกตำรวจตาม

ซีเอ็นเอ็นพยายามสอบถามทางการจีนถึงการจัดงานเมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาแต่ไม่ได้คำตอบ เจ้าหน้าที่สถานีตำรวจท้องที่รายหนึ่งกล่าวว่า ไม่ได้รับอนุญาตให้พูดกับสื่อ

แม้การใช้มาตรการควบคุมฝูงชนในจีนไม่ใช่เรื่องแปลกโดยเฉพาะในช่วงวันหยุด แต่ผู้ใช้โซเชียลมีเดียจำนวนหนึ่งแสดงความสงสัยอย่างเปิดเผยว่า จะส่งผลต่อการจัดงานฮาโลวีนในอนาคต

“(ฉันสงสัย) จะไม่มีการจัดฮาโลวีนในเซี่ยงไฮ้แบบล้ำยุคเหมือนที่เคยจัดในปี 2023 อีก” ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตรายหนึ่งรำพึง

งานฮาโลวีนเซี่ยงไฮ้ปีก่อนมีผู้มาร่วมงานมหาศาล พวกเขาใช้โอกาสนี้โจมตีมาตรการล็อกดาวน์โควิดอันเข้มงวดและเศรษฐกิจที่ซบเซาของจีน

บางคนแต่งชุดบัณฑิตหางานทำไม่ได้กระทบกระเทียบไปถึงเศรษฐกิจจีนซบเซาและอัตราการว่างงานสูงในหมู่คนหนุ่มสาว บางคนใส่ชุดป้องกันอันตรายตีวัวกระทบคราดมาตรการควบคุมโควิดที่เซี่ยงไฮ้ต้องล็อกดาวน์ถึงสองเดือน จุดประกายให้เกิดการประท้วงที่เกิดขึ้นได้ยากในจีน

นอกจากนี้งานฮาโลวีนเซี่ยงไฮ้ปีก่อนยังดูเหมือนว่าตำรวจไม่ได้ตรวจจริงจัง รัฐบาลท้องถิ่นเซี่ยงไฮ้เองถึงกับเอ่ยปากชมว่า งานฮาโลวีน 2023 ถือเป็น “สัญลักษณ์ของความยอมรับทางวัฒนธรรม” แถลงการณ์ในปีก่อนระบุ

“งานเฉลิมฉลองฮาโลวีนล่าสุดของเซี่ยงไฮ้ ผสมผสานธรรมเนียมตะวันตกกับความคิดสร้างสรรค์ของจีนได้เป็นอย่างดี นำเสนอมุมมองต่อภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรมที่เปลี่ยนแปลงไปของเมืองที่มีชีวิตชีวา”

อัลเฟรด อู๋ อาจารย์ด้านนโยบายสาธารณะ วิทยาลัยลี กวนยู มหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์กล่าวว่า งานปีก่อนเกิดขึ้นในช่วงสุญญากาศ เมื่อทางการเซี่ยงไฮ้พยายามกลับสู่ชีวิตปกติ ภายในเวลาไม่ถึงหนึ่งปีหลังยกเลิกมาตรการล็อกดาวน์โควิด

“ปีนี้ทางการมีเวลาเตรียมตัวมากขึ้น พวกเขาไม่เห็นด้วยกับกิจกรรมประเภทนี้” นักวิชาการกล่าวกับซีเอ็นเอ็น