ปริญญาไม่การันตีอนาคต นิวเจนฯ จีนแห่สมัครงานขับรถ เด็กเสิร์ฟ ตัวประกอบ
เมื่อปริญญาโทฟิสิกส์ต้องซ่อมของในโรงเรียน ดุษฎีบัณฑิตสมัครเป็นตำรวจ และบัณฑิตการเงินเสิร์ฟหม้อไฟ ภาพสะท้อนความจริงของตลาดแรงงานจีน ที่คนรุ่นใหม่ต้องปรับตัวครั้งใหญ่ ท่ามกลางเศรษฐกิจที่ชะลอตัว
สำนักข่าวบีบีซี รายงานวันนี้ (8 ม.ค.68) ว่า ปัจจุบันในประเทศจีน คนงานซ่อมบำรุงในโรงเรียนมัธยมมีปริญญาโท สาขาฟิสิกส์ พนักงานทำความสะอาดมีวุฒิด้านการวางแผนสิ่งแวดล้อม คนขับส่งของเคยเรียนปรัชญา และดุษฎีบัณฑิตจากมหาวิทยาลัยชั้นนำอย่างชิงหวาต้องไปสมัครงานเป็นตำรวจสายตรวจ
เหตุการณ์เหล่านี้เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นจริงซึ่งเกิดขึ้นในประเทศจีน ประเทศที่กำลังเผชิญกับปัญหาเศรษฐกิจหลายด้าน
"งานในฝันของผมคือ การเป็นพนักงานด้านการลงทุนที่ธนาคารพาณิชย์"
ซุน จาน กล่าวขณะเตรียมตัวเข้ากะทำงานเป็นบริกรในร้านหม้อไฟที่เมืองหนานจิง
ชายวัย 25 ปีเพิ่งจบปริญญาโทด้านการเงิน เขาหวังว่าจะ "สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ" ในตำแหน่งที่ให้ค่าตอบแทนสูง แต่เขากลับบอกว่า "ผมหางานแบบนั้นได้ แต่รายได้กลับไม่เพียงพอ"
ซุน จาน ขอบคุณภาพจากบีบีซี
บทวิเคราะห์ของบีบีซี รายงานว่า จีนผลิตบัณฑิตมหาวิทยาลัยออกมาหลายล้านคนทุกปี แต่ในบางสาขา ไม่มีงานเพียงพอสำหรับพวกเขา
เศรษฐกิจกำลังซบเซา และชะงักงันในภาคส่วนสำคัญๆ รวมถึงอสังหาริมทรัพย์ และการผลิต
สำนักงานสถิติจีน เปิดเผยว่า อัตราการว่างงานของคนหนุ่มสาวเคยสูงเกือบ 20% ก่อนที่วิธีการวัดตัวเลขจะถูกเปลี่ยนเพื่อให้สถานการณ์ดูดีขึ้น ในเดือนส.ค.2024 ยังคงอยู่ที่ 18.8% ตัวเลขล่าสุดในเดือนพ.ย.ลดลงมาอยู่ที่ 16.1%
วิกฤติการจ้างงานของจีน
บัณฑิตมหาวิทยาลัยจำนวนมากที่จบการศึกษาจากคณะที่เรียนจบมาอย่างยากลำบาก ตอนนี้กำลังทำงานที่ต่ำกว่าวุฒิการศึกษาของตัวเองอย่างมากซึ่งนำไปสู่การวิพากษ์วิจารณ์จากครอบครัว และเพื่อนฝูง
เมื่อซุน จาน มาเป็นบริกร เขาได้รับการต่อต้านจากพ่อแม่อย่างรุนแรง
"ความเห็นของครอบครัวเป็นเรื่องที่ผมกังวลมาก เพราะผมเรียนมาหลายปีและเข้าเรียนในโรงเรียนที่ค่อนข้างดี" เขากล่าว
เขาบอกว่าครอบครัวของเขารู้สึกอับอายกับทางเลือกงานของเขา และอยากให้พยายามเป็นข้าราชการหรือเจ้าหน้าที่รัฐ แต่จานเสริมว่า
"นี่เป็นทางเลือกของผม"
อย่างไรก็ตาม เขามีแผนลับว่าจะใช้เวลาที่ทำงานเป็นบริกรเรียนรู้ธุรกิจร้านอาหารเพื่อที่จะเปิดร้านของตัวเองในที่สุด
เขาคิดว่าถ้าสามารถบริหารธุรกิจให้ประสบความสำเร็จได้ คนในครอบครัวของเขาจะเปลี่ยนท่าที และเลิกวิพากษ์วิจารณ์
"สถานการณ์การจ้างงานในจีนแผ่นดินใหญ่ยากลำบากมากๆ ดังนั้นผมคิดว่าคนหนุ่มสาวจำนวนมากต้องปรับความคาดหวังของตัวเองใหม่" ศาสตราจารย์จาง จวิ้น จากมหาวิทยาลัยซิตี้ฮ่องกง กล่าว
เธอกล่าวว่า นักศึกษาจำนวนมากกำลังมองหาใบปริญญาในระดับที่สูงขึ้นโอกาสที่ดีกว่า แต่แล้วความเป็นจริงของสภาพแวดล้อมการจ้างงานก็ไม่เป็นเช่นนั้น
"ตลาดงานแข่งขันกันดุเดือดมาก" หวู่ ตั้น วัย 29 ปี ซึ่งปัจจุบันเป็นผู้ฝึกงานในคลินิกนวดรักษาการบาดเจ็บจากกีฬาในเซี่ยงไฮ้ กล่าว
หวู่ ตั้น
" นี่เป็นครั้งแรกที่เพื่อนร่วมชั้นปริญญาโทหลายคนขอออกล่าหางานทำ และมีน้อยคนมากที่ได้งานอย่างที่ต้องการ"
เขาเองก็ไม่คิดว่าจะมาลงเอยแบบนี้ทั้งที่มีปริญญาด้านการเงินจากมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีฮ่องกง
ก่อนหน้านี้ ตั้นทำงานที่บริษัทซื้อขายฟิวเจอร์สในเซี่ยงไฮ้ โดยเชี่ยวชาญด้านผลิตภัณฑ์การเกษตร
เมื่อกลับมาแผ่นดินใหญ่หลังเรียนจบที่ฮ่องกง เขาต้องการทำงานในบริษัทเพื่อการร่วมทุน (Private Equity Firm) และได้รับข้อเสนองานบ้าง แต่ไม่พอใจกับข้อเสนอที่บริษัทให้
การที่เขาไม่ตอบรับข้อเสนองานเหล่านั้น และหันมาฝึกด้านเวชศาสตร์การกีฬาแทน ไม่เป็นที่ยอมรับจากครอบครัวเช่นเดียวกับจาน
"พวกเขาคิดว่าผมเคยมีงานที่ดีมาก่อน และพื้นฐานการศึกษาก็อยู่ในขั้นดี พวกเขาไม่เข้าใจว่าทำไมถึงเลือกงานที่ต้องใช้แรงงานเพื่อเงินน้อยนิด"
ตั้นยอมรับว่าเขาไม่สามารถอยู่รอดในเซี่ยงไฮ้ด้วยเงินเดือนปัจจุบันได้ หากไม่ใช่เพราะอยู่คอนโดมิเนียมของแฟนซึ่งไม่เสียค่าใช้จ่ายสำหรับที่อยู่อาศัย
ตอนแรก ไม่มีใครที่เห็นด้วยกับเส้นทางอาชีพปัจจุบันของเขา แต่แม่เร่ิมสนับสนุนหลังจากที่เขารักษาอาการปวดหลังให้แม่เมื่อเร็วๆ นี้ ซึ่งช่วยลดอาการปวดที่แม่เผชิญอยู่ได้อย่างมาก
ตอนนี้อดีตนักศึกษาการเงินบอกว่าเขารู้สึกว่าชีวิตการทำงานในโลกการลงทุนจริงๆ แล้วไม่เหมาะกับตัวเอง
ตั้นบอกว่าสนใจการรักษาอาการบาดเจ็บจากกีฬา ชอบงานนี้ และวันหนึ่งต้องการเปิดคลินิกของตัวเอง
มุมมองต่อ 'งานที่ดี' เปลี่ยนไป
ศาสตราจารย์จาง กล่าวว่า บัณฑิตชาวจีนกำลังมองคำว่า “ตำแหน่งงานที่ดี” แตกต่างออกไปจากสมัยก่อน
โดยหนึ่งสัญญาณเตือนถึงภาวะวิกฤติคือ "บริษัทจำนวนมากในจีน รวมถึงบริษัทเทคโนโลยีหลายแห่งเริ่มเลิกจ้างพนักงานจำนวนมาก" เธอกล่าวเสริม
บทวิเคราะห์ของบีบีซี รายงานว่า ภาคส่วนสำคัญของเศรษฐกิจ ซึ่งเคยเป็นผู้จ้างงานบัณฑิตรายใหญ่ กำลังเสนอเงื่อนไขการทำงานที่ต่ำกว่ามาตรฐาน และโอกาสที่ดีในสาขาเหล่านี้กำลังหายไปทั้งหมด
หันเป็นนักแสดงประกอบ
ในขณะที่พวกเขาคิดว่าจะทำอะไรในอนาคต หนึ่งในบัณฑิตที่ว่างงานก็หันไปเป็นพนักงานขับรถ หรือแม้กระทั่งอุตสาหกรรมภาพยนตร์ และโทรทัศน์
การจัดทำภาพยนตร์ใช้งบประมาณสูง และต้องการตัวประกอบจำนวนมากเพื่อเติมเต็มฉากต่างๆ และในเมืองการผลิตภาพยนตร์ที่มีชื่อเสียงของจีนอย่างเหิงเตี้ยน ทางตะวันตกเฉียงใต้ของเซี่ยงไฮ้ มีคนหนุ่มสาวจำนวนมากที่กำลังมองหางานแสดง
"ส่วนใหญ่ผมยืนข้างๆ ตัวเอกเป็นนักแสดงประกอบ ผมปรากฏตัวข้างๆ นักแสดงนำแต่ไม่มีบทพูด" หวู่ ซิงไห่ ซึ่งเรียนจบวิศวกรรมสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ และกำลังแสดงเป็นบอดี้การ์ดในละครเรื่องหนึ่งกล่าว
ชายวัย 26 ปีหัวเราะ พร้อมอธิบายว่า ความหน้าตาดีของเขาช่วยให้ตัวเองได้งานเป็นตัวประกอบ
หลายคนมักเดินทางมาที่เหิงเตี้ยน และทำงานเพียงไม่กี่เดือน เขาบอกว่านี่เป็นทางออกชั่วคราวสำหรับเขาจนกว่าจะหางานอะไรถาวรได้ "ผมไม่ได้เงินมาก แต่ผมสบาย และรู้สึกเป็นอิสระที่นี่"
"นี่กลายเป็นเหตุการณ์ปกติในจีนไปแล้ว ทันทีที่คุณเรียนจบ คุณก็ว่างงาน" หลี่ ซึ่งไม่ต้องการเปิดเผยชื่อจริงกล่าวกับบีบีซี
เขาจบสาขาการกำกับภาพยนตร์ และการเขียนบท และได้ลงทะเบียนทำงานเป็นตัวประกอบช่วงระยะสั้น
"ผมมาที่นี่เพื่อหางานทำในขณะที่ยังหนุ่ม เมื่อผมแก่ตัวขึ้น ผมจะหางานที่มั่นคง"
แต่หลายคนกลัวว่าพวกเขาจะไม่ได้งานดีๆ และอาจต้องยอมรับตำแหน่งที่แตกต่างจากที่พวกเขาจินตนาการไว้
การขาดความเชื่อมั่นในทิศทางของเศรษฐกิจจีนทำให้คนหนุ่มสาวมักไม่รู้ว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร
หวู่ ตั้น กล่าวว่าแม้แต่เพื่อนๆ ที่มีงานทำก็ยังรู้สึกหลงทาง
"พวกเขาค่อนข้างสับสน และรู้สึกว่าอนาคตไม่ชัดเจน คนที่มีงานทำก็ไม่พอใจกับงานที่ทำ พวกเขาไม่รู้ว่าจะรักษาตำแหน่งเหล่านี้ไว้ได้นานแค่ไหน และถ้าพวกเขาสูญเสียงานปัจจุบัน จะทำอะไรได้อีก?"
อ้างอิง: BBC
พิสูจน์อักษร....สุรีย์ ศิลาวงษ์