ศาสตร์และศิลป์ ของการมอบของขวัญ | พสุ เดชะรินทร์

พบว่าเรื่องของการมอบของขวัญในช่วงเทศกาลนั้น มีทั้งความเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ นั้นคือมีงานศึกษาวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับทั้งสาเหตุและวิธีการในการเลือกของขวัญ และ การที่ควรจะรู้จักและทำความเข้าใจในตัวผู้รับก่อนที่จะเลือกของขวัญที่เหมาะสมด้วย

สาเหตุที่ต้องมอบของขวัญแก่กันและกันในช่วงเทศกาล มีการศึกษาที่ยืนยันว่าเป็นเพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์ทางสังคม ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล และทำให้รู้สึกว่ามีส่วนร่วมหรือเป็นส่วนหนึ่งของสังคม

มีการศึกษาที่พบว่าการมอบของขวัญให้แก่กันและกันที่ทำให้เกิดความยึดเหนี่ยวร่วมกันในสังคมและแสดงออกถึงความระลึกถึงและเคารพซึ่งกันและกัน

นอกจากนี้ยังพบว่าการมอบของขวัญยังเป็นการแสดงออกถึงความรัก ความระลึกถึง ความขอบคุณ และความชื่นชม ที่ผู้ให้มีต่อผู้รับ ซึ่งไม่ใช่เพียงแค่ผู้ที่ได้รับจะมีความยินดีเท่านั้น แต่ผู้มอบก็เกิดความสุข ความรู้สึกที่ดีของการได้เป็นผู้ให้ด้วย

ซึ่งความรู้สึกดังกล่าว ในทางวิชาการก็เรียกกันว่า Warm Glow Effect ที่แสดงถึงปรากฏการณ์ที่ผู้ให้จะรู้สึกมีความสุขเมื่อได้เป็นผู้ให้ และอีกสาเหตุหลักของการมอบของขวัญก็เป็นเรื่องของประเพณี วัฒนธรรม ที่สืบทอดกันมา

ความท้าทายสำหรับหลายๆ คน คือการเลือกของขวัญที่จะมอบ ในอดีตเมื่อทางเลือกในการหาของขวัญยังไม่มากเท่าปัจจุบัน จะมีของขวัญยามอับจนปัญญาที่ใช้กันอยู่บ่อยๆ เช่น คุ้กกี้กล่องแดง หรือ ซุปไก่ หรือ รังนก เป็นต้น

แต่ปัจจุบันเมื่อทางเลือกสำหรับการหาของขวัญมีมากขึ้น ก็นำไปสู่การศึกษาถึงการเลือกของขวัญที่เหมาะสมสำหรับผู้รับมากขึ้น

มีงานศึกษาที่พบว่า ผู้รับจะให้คุณค่ากับของขวัญที่สามารถตอบสนองความต้องการหรือสามารถใช้ประโยชน์ได้มากกว่าของที่เพียงแค่ดูดีแต่ใช้ประโยชน์ไม่ได้

หรือ การทำให้มีความรู้สึกว่าของที่ได้รับมีความเป็นส่วนตัว เช่น การสลักชื่อ หรือ มีความจำเพาะเฉพาะบุคคล ก็เป็นการแสดงให้เห็นถึงความช่างคิดและไตร่ตรองของผู้ให้ และทำให้ของขวัญมีคุณค่ามากขึ้น

พบว่าในระยะหลังคนจะให้ความสำคัญกับของขวัญที่นำไปสู่ประสบการณ์ที่เป็นสุขมากขึ้น เช่น การมอบบัตรที่พัก หรือ บัตรชมคอนเสิร์ต จะทำให้ผู้รับจดจำได้นานกว่า

การเลือกและมอบของขวัญ จะต้องรู้จักและทำความเข้าใจเกี่ยวกับผู้รับมอบได้ดี เพื่อที่จะได้สามารถเลือกของที่ตรงใจผู้รับ ขณะเดียวกันการใส่ความพยายามและความเป็นส่วนตัวเข้าไป เช่น ข้อความเล็กๆ ที่อธิบายสาเหตุที่เลือกของชิ้นดังกล่าว ทำให้เห็นถึงความพยายามและตั้งใจของผู้ให้ ก็เป็นคุณค่าสำคัญทางจิตใจ

ไม่ใช่เพียงแค่ตัวของขวัญเท่านั้น แต่การห่อหรือการนำเสนอก็มีความสำคัญ การมอบของขวัญโดยห่อกระดาษหนังสือพิมพ์ หรือ กระดาษน้ำตาล ย่อมสู้ของขวัญที่ห่อมาอย่างสวยงาม ด้วยกระดาษลายที่เหมาะกับผู้รับหรือช่วงเวลานั้นไม่ได้

ข้อควรระวังในการเลือกของขวัญ คืออย่าเน้นที่ราคาหรือมูลค่าของของขวัญมากกว่าความหมายของของขวัญ รวมทั้งการละเลยถึงประโยชน์หรือการใช้งานของของขวัญดังกล่าว ของขวัญหลายชิ้นอาจจะนำไปสู่ความตื่นเต้นเมื่อเปิด แต่หลังจากนั้นผู้รับอาจจะต้องถามตัวเองว่า “แล้วเอาไปทำอะไร”

ในปัจจุบันเราจะมีการมอบของขวัญในลักษณะ Mass มากขึ้น เช่น การเลือกซื้อของแบบเดียวกันให้กับกลุ่มคน (เช่น เพื่อนทั้งกลุ่ม หรือ ลูกน้องทั้งแผนก) แต่ความใส่ใจในการเลือกของขวัญก็ยังสำคัญอยู่ โดยควรเลือกให้เหมาะกับบริบทของคนกลุ่มนั้น

เช่น กลุ่มเพื่อนที่เริ่มสูงวัย ก็อาจจะเป็นของที่เกี่ยวกับสุขภาพมากขึ้น แต่ถ้าเป็นกลุ่มลูกน้องที่ยังหนุ่มสาว ขนมที่อร่อย หรือ ผลิตภัณฑ์ไอทีที่มีประโยชน์ก็อาจจะเหมาะสมกว่า

การเลือกของขวัญจึงเป็นทั้งศาสตร์ ที่มีงานศึกษามาสนับสนุน และเป็นศิลป์ที่จะต้องเข้าใจผู้รับด้วย และหวังว่าท่านผู้อ่านคงได้มีความสุขในการเลือกของขวัญในปีนี้.