“แมลงไฮโซ” โปรตีนบ้านๆ เสิร์ฟไกลทั่วโลก

ทัดณัฐ ฉันทธรรม์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท สไมล์ บลู มาร์เก็ตติ้ง จำกัด เจ้าของแบรนด์ แมลงอบไฮโซ ผู้พัฒนาแมลงทอดตามรถเข็นมาเป็นสแน็คพร้อมทาน เล่าถึงไอเดียแรกของการเริ่มต้นธุรกิจว่าเกิดจากเห็นลูกจ้างในร้านอาหาร ซึ่งเป็นธุรกิจเดิม ชอบซื้อแมลงที่ขายตามรถเข็นมากิน ซึ่งจะว่าไปแล้วแมลงเหล่านี้หาซื้อไม่ง่าย ตอนนั้นยังไม่มีวางจำหน่ายในด้านสะดวกซื้อ หรือซูเปอร์มาร์เก็ตทั่วไป จึงจุดประกายความคิดสร้างสรรค์ในการทำธุรกิจขึ้นว่า ทำอย่างไรคนจึงจะซื้อแมลงมากินได้ง่ายขึ้นแบบไม่ต้องรอรถเข็น ตกผลึกเป็นไอเดียแหวกๆ “แมลงทอดใส่ซอง” ที่ใช้เวลาคิดค้นและผลิตราว 1 ปีจากนั้น ด้วยทุนประเดิม “หลักแสนบาท”

“เริ่มธุรกิจด้วยการทำเองเกือบทุกอย่าง ตั้งแต่ ทอดแมลง ปรุงรส จนรับคำสั่งซื้อทางโทรศัพท์ อุปกรณ์เริ่มต้นก็ทำแบบบ้านๆ ในครัวเรือน มีญาติพี่น้องรวม 4 คน อุปกรณ์มีเพียงกะทะ ผงปรุง และน้ำมัน”

โดยครั้งนั้น เขามองว่า แม้จะพอมีทุนจากรายได้ของการเปิดร้านอาหาร แต่สำหรับธุรกิจใหม่ ต้องเริ่มต้นจากค่อยเป็นค่อยไป ไม่คิดใหญ่ 

"ลึกๆผมเชื่อว่ามีคนกินแมลงอยู่มาก แต่ไม่รู้ปริมาณเท่าไหร่ แล้วจะทำขนาดไหนจึงจะเพียงพอกับการทดลองตลาด เราจึงขอเริ่มต้นจากเล็กๆ” 

แต่เมื่อสินค้านำไปวางจำหน่ายที่ร้านสะดวกซื้อเริ่มจาก ท็อป เซเว่นอีเลฟเว่น รวมถึงร้านอื่นๆ พบว่า ได้รับการตอบรับที่ดี จนผลิตสินค้าแทบไม่ทัน

นี่คือ “จุดเปลี่ยน” ที่ทำให้เขาต้องถามตัวเองว่า พร้อมที่จะลง“ลงทุนใหญ่”หรือไม่ เพื่อรับคำสั่งซื้อเพิ่ม โดยเฉพาะจากไฮเปอร์มาร์เก็ตอย่าง “บิ๊กซี” 

“ตอนมีคำสั่งซื้อล็อตใหญ่จากบิ๊กซี ก็มาถามตัวเองว่าจะเดินต่ออย่างไร เพราะคำสั่งซื้อที่เพิ่มขึ้น หมายถึง การต้องใช้เงินก้อนโต เพื่อเพิ่มการลงทุน ตอนนั้นคิดว่าในเมื่อโอกาสเข้ามาหาแล้วหากไม่กล้าก้าวข้ามไปก็อยู่แค่ตรงนั้น” 

กล้าเสี่ยง กล้าตัดสินใจ ล้มเหลว ไม่เป็นไร !! 

ทว่า การเสี่ยงในครั้งนี้ไม่ได้เสี่ยงแบบมั่วๆ มองไม่เห็นเส้นชัย เพราะอยู่บนพื้นฐานการวิเคราะห์แผนธุรกิจรอบคอบ รับฟังความคิดเห็นจากคนรอบด้าน โดยเฉพาะจากลูกค้าในเพจเฟซบุ๊ค ซึ่งเป็นลูกค้าตัวจริง เสียงจริง 

การขยายการลงทุนด้วยการกู้ก้อนโต ยังมาพร้อมกับการพัฒนา “นวัตกรรมสินค้า” ให้หลากหลาย เพื่อเจาะตลาดกลุ่มคนรักสุขภาพ โดยเฉพาะการเปลี่ยนจาก“แมลงทอด” เป็น “แมลงอบ” เพื่อส่งออกไปในตลาดญี่ปุ่น โดยก่อนหน้านั้นส่งออกสินค้าไปยังจีน ฝรั่งเศส และสหรัฐ

“ในยุโรปชอบทั้งแบรนด์และสินค้า โดยต้องไม่เปลี่ยนแปลงอะไร เพราะวัฒนธรรมการกินแมลงของคนเอเชีย ถือเป็นจุดขายที่สร้างความแปลกใหม่ แถมได้คุณค่าอาหาร ส่วนสหรัฐ ส่งออกในรูปของผงบด เพื่อไปสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับอาหาร เนื่องจากแมลงมีโปรตีนสูง”  

เมื่อทำตลาดทั้งในและต่างประเทศ ทำให้ภายใน 3 ปีธุรกิจขยายตัวต่อเนื่อง ไปพร้อมกับรายได้ที่คาดว่าจะแตะ 100 ล้านบาทในปีนี้ ในสินค้า 2 รายการที่ทำตลาดคือ แมงสะดิ้ง (จิ้งหรีด) กับดักแด้ อบกรอบ 

นี่คือความสำเร็จของความคิดต่าง หาโปรดักส์ที่ยังไม่มีคนทำ แต่มีช่องว่างการตลาด “ทัดณัฐ” เชื่อเช่นนั้น 

เขายังเล่าว่า การพลิกสินค้าธรรมดาโนเนมในตลาด “แมลงไฮโซ”  เป็นการทำตลาดแบบ “กองโจร” นั่นคือการสื่อสารกับผู้บริโภค ผ่านสื่อออฟไลน์ ขยันออกอีเวนท์แจกให้คนชิม แล้วเก็บภาพไว้ ระหว่างนั้นก็รับฟังความคิดเห็นและสื่อสารกับคนผ่านสื่อออนไลน์ เฟซบุ๊ค ช่องทางสื่อสารการตลาดฟรี แต่มีประสิทธิภาพ ทำให้มีคนเกินเข้ามาแสดงความคิดเห็นให้ปรับปรุงรสชาติสินค้าต่อเนื่อง

“ขายของแปลกสิ่งที่สู้ คือไอเดีย สู้ทุนไม่ได้ เราก็ต้องขายความแตกต่าง แจกชิม ทำฮา เล่นมุก คุยกับคนในเฟซบุ๊ค ขยันออกงานอีเวนท์ เก็บข้อมูลเพื่อไต่ระดับสร้างการรับรู้ไปสู่ตลาด Mass จนกระทั่งล่าสุดทำสื่อโฆษณาทางทีวี”

“ทัดณัฐ” ยังเล่าที่มาของคำว่า “ไฮโซ” มาจากความเป็นเรา คือ หน้าตาแมลงแม้จะไม่ดี แต่มีโปรตีนสูง” 

อีกจุดหนึ่งที่แมลงไฮโซเห็นความชัดเจนในตัวเองคือ “ลูกค้าเป้าหมาย” ที่เดิมคิดว่าเป็นกลุ่มคนระดับล่าง รากหญ้าผู้มีรายได้น้อย แต่เมื่อมีผลงานวิจัยตลาดมายืนยันจากหลากหลายช่องทาง จึงพบความชัดเจนว่า กลุ่มลูกค้าคือผู้มีการศึกษา ปัญญาชน คนวัยทำงาน โดยเฉพาะผู้หญิง จากการใส่ใจในสุขภาพ รู้คุณค่าสารอาหารโปรตีนจากแมลง

เจ้าของแมลงไฮโซ บอกว่า เขายังไม่หยุดพัฒนาสินค้า หานวัตกรรมใหม่อยู่เสมอ อาทิ อาจจะพัฒนาเครื่องสำอางค์จากไหมของแมลงดักแด้ รวมถึงการพัฒนาเป็นรสชาติใหม่ๆ หรืออาหารใหม่ๆ เช่น ไฮศครีม หรือ น้ำมันจากแมลง 

ที่น่าจับตาคือ กำลังหาวิธีพัฒนาวิจัยร่วมกับ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ หาวิธีทำแมลง“รถด่วน” ให้อยู่ในรูปของสแน็คในซอง ซึ่งไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะเป็นวัตถุดิบมีน้อย และออกตามฤดูกาล

“ไอเดียใหม่ๆ ร้อยคนคิด สิบคนทำ หนึ่งคนสำเร็จ วัดจากความอึด ปัญหาอุปสรรคต้องเจอ นี่คือเรื่องธรรมดา ที่จะพาเราไปอีกระดับ หากจะชนะอยู่แล้ว อย่าเพิ่งถอดใจ” เขาให้กำลังใจเอสเอ็มอีรายอื่นให้ฮึดสู้ 

-------------------------------

Key to Success 

สำเร็จอย่าง“แมลงไฮโซ”

-เริ่มจากเล็กทดลองมั่นใจแล้วไปใหญ่

-กล้าเสี่ยง กล้าตัดสินใจ บนข้อมูล

-ไม่หยุดนิ่งหานวัตกรรมใหม่ๆ

-คิดแล้วรีบทำ คนคิดเยอะคนแต่สำเร็จไม่กี่คน