กูรูชี้ อุตสาหกรรมยานยนต์ เติบโตดี ต้องจับตาห่วงโซ่อุปทาน-ขาดแคลนแรงงาน

ผลสำรวจของ "เคพีเอ็มจี" บริษัทตรวจสอบบัญชีรายใหญ่ที่มีความน่าเชื่อถือเป็นอันดับต้นๆ ของโลกพบว่า ผู้บริหารอุตสาหกรรมยานยนต์มั่นใจว่าอุตสาหกรรมยานยนต์จะยังคงเติบโต และมีผลกำไรต่อเนื่องในอีก 5 ปีข้างหน้า โดยส่วนแบ่งตลาดจากยานยนต์ไฟฟ้า (Electric Vehicles– EV) จะเติบโตขึ้นอย่างมีนัยสำคัญภายในปี 2573 และในขณะเดียวกันก็มีข้อน่ากังวลในด้านห่วงโซ่อุปทาน และการขาดแคลนแรงงาน

เคพีเอ็มจี ได้มีการสำรวจผู้บริหารในระดับโลก ซึ่งเป็นการสำรวจผู้บริหารในอุตสาหกรรมยานยนต์และอุตสาหกรรมเกี่ยวเนื่องจำนวน 1,118 ราย ในช่วงเดือนสิงหาคม 2564 ซึ่งรวมถึงผู้บริหารสูงสุดขององค์กร (CEO) 372 ราย และผู้บริหารระดับสูง (C-level) หัวหน้าหน่วยธุรกิจ และผู้จัดการอื่นๆ อีก 325 ราย โดยประมาณ 1 ใน 4 (ร้อยละ 24) อยู่ในองค์กรที่ผลิตรถยนต์ และร้อยละ 13 เป็นซัพพลายเออร์ในระดับ Tier 1 ร้อยละ 11 ทำงานในองค์กรที่ผลิตรถบรรทุก ร้อยละ 27 อยู่ในองค์กรที่มีรายได้ในปี 2563 มากกว่า 10,000 ล้านเหรียญสหรัฐ ร้อยละ 35 อยู่ในองค์กรที่มีรายได้ระหว่าง 1,000-10,000 ล้านเหรียญสหรัฐ และร้อยละ 38 อยู่ในองค์กรที่มีรายได้น้อยกว่า 1,000 ล้านเหรียญสหรัฐ

รายงาน Annual Global Automotive Executive Survey ครั้งที่ 22 ของเคพีเอ็มจี พบว่า ร้อยละ 53 มั่นใจว่าอุตสาหกรรมยานยนต์จะมีผลกำไรเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยมีเพียงร้อยละ 38 ที่มีความกังวลเรื่องการทำกำไร อีกทั้งพบว่า ผู้บริหารสูงสุดขององค์กร (CEO) จำนวน 372 ราย มีความมั่นใจในด้านต่างๆ นอกเหนือจากความสามารถในการทำกำไร เช่น ความสามารถของอุตสาหกรรมยานยนต์ในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต 

แกรี่ ซิลเบิร์ก หัวหน้าฝ่ายยานยนต์ เคพีเอ็มจี กล่าวว่า เป็นเรื่องน่ายินดีที่จะได้เห็นมุมมองด้านบวกต่อการเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนต์ ผู้ผลิตยานยนต์แทบจะไม่เคยเผชิญการเปลี่ยนแปลงในด้านเทคโนโลยี และรูปแบบธุรกิจที่มากเช่นนี้มาก่อน ตั้งแต่อุตสาหกรรมยานยนต์เริ่มขึ้นเมื่อประมาณ 130 ปีก่อน ไม่ว่าจะเป็นแท็กซี่บินได้ บริการเช่ารถระยะยาว สถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพสูงและมีอยู่อย่างแพร่หลาย อีกทั้ง บริษัทเทคโนโลยีที่เข้ามาเป็นผู้เล่นในอุตสาหกรรมยานยนต์ ทั้งหมดนี้คือการพัฒนาบางส่วนที่จะเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องในอีก 10 ปีข้างหน้า

อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ว่าทุกอย่างจะราบรื่น ผู้บริหารยังคงมีข้อกังวลในอีกหลายประเด็นที่ส่งผลต่อห่วงโซ่อุปทาน ทั้งในด้านราคา และความสามารถในการจัดหาส่วนประกอบในการผลิตยานยนต์ที่สำคัญต่างๆ ที่มีอยู่อย่างจำกัด ซึ่งผู้บริหารกว่าร้อยละ 50 มีความกังวลเกี่ยวกับการจัดหาส่วนประกอบที่สำคัญที่มีอยู่อย่างจำกัดเหล่านี้ อีกทั้ง ผู้บริหารร้อยละ 55 ยังมีข้อกังวลมากในด้านการขาดแคลนแรงงาน

"องค์กรมีความพร้อมในการสร้างห่วงโซ่อุปทานที่มีความยืดหยุ่น และเตรียมรับมือกับการขาดแคลนแรงงานแล้วหรือไม่ คำถามเหล่านี้เป็นเรื่องที่ผู้บริหารต้องเร่งหาแนวทางในการดำเนินการ ผู้ประกอบการต่างแข่งขันกันเพื่อช่วงชิงพนักงานที่มีศักยภาพสูงทั้งจากภายในและภายนอกอุตสาหกรรมยานยนต์ โดยอีกหลายปีนับจากนี้จะเห็นผู้บริหารทุ่มเทเวลาเพื่อเร่งแก้ปัญหาที่เกิดจากความเสี่ยงเหล่านี้" ซิลเบิร์ก กล่าว

อีวี เทรนด์กำลังมาแรง ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

ผู้บริหารต่างคาดการณ์ว่า ส่วนแบ่งตลาดของอีวี จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง ถึงแม้จะยังไม่มีความชัดเจนว่าจะมีส่วนแบ่งตลาดเป็นเท่าใด

ความนิยมในการใช้ EV ส่วนหนึ่งขึ้นอยู่กับการลงทุนในสถานีชาร์จไฟฟ้า ซึ่งผู้บริหารร้อยละ 77 คาดการณ์ว่า ผู้บริโภคจะต้องการสถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าที่ใช้เวลาน้อยกว่า 30 นาทีในการชาร์จไฟระหว่างการเดินทาง ซึ่งสถานีชาร์จยานยนต์ไฟฟ้าที่มีอยู่ในปัจจุบันส่วนใหญ่ใช้เวลามากกว่า 3 ชั่วโมง

นอกจากนี้ผลการสำรวจยังพบว่า ความนิยมในการใช้อีวี ขึ้นอยู่กับราคาที่จะเท่ากับราคารถยนต์เครื่องยนต์สันดาป (Internal combustion engines) ที่ใช้กันอยู่ทั่วไปในปัจจุบัน 

อุตสากรรมรถยนต์ กับการก้าวสู่ยุคดิจิทัล

อุตสาหกรรมเทคโนโลยี และอุตสาหกรรมยานยนต์กำลังหล่อหลอมรวมกัน ซึ่งนำไปสู่พันธมิตรและผู้เล่นรายใหม่ๆ ในอุตสาหกรรมยานยนต์ โดยผู้บริหารเชื่อว่าบริษัทเทคโนโลยีจะเข้ามาเป็นผู้เล่นสำคัญในอุตสาหกรรมยานยนต์

ขณะที่ร้อยละ 78 ของผู้บริหารเห็นด้วยว่า ในอีกไม่กี่ปีที่จะถึงวิธีการซื้อขายรถยนต์จะมีการเปลี่ยนแปลง และเชื่อว่าภายในปี 2573 รถยนต์ส่วนใหญ่จะถูกซื้อขายผ่านระบบออนไลน์ และประมาณสามในสี่คาดการณ์ว่า รถยนต์มากกว่าร้อยละ 40 จะถูกซื้อขายโดยตรงจากผู้ผลิตไปยังผู้บริโภค ไม่ผ่านคนกลาง

การก้าวเข้าสู่ e-commerce ผู้บริหารคาดการณ์ว่า ผู้ผลิตรถยนต์จะใช้ประโยชน์จากข้อมูลปริมาณมหาศาลที่มี โดยร้อยละ 43 คาดการณ์ว่า ผู้ผลิตรถยนต์จะขายข้อมูลเหล่านี้ให้กับบริษัทประกันภัยรถยนต์

แนวโน้มอุตสาหกรรมยานยนต์ในไทย

ในปี 2562 ประเทศไทยผลิตรถยนต์ได้มากกว่า 2 ล้านคัน ซึ่งมากกว่าครึ่งเป็นรถยนต์ที่ถูกส่งออก อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด-19 ทำให้อัตราการผลิตรถยนต์ลดลงอยู่ที่เพียง 1.4 ล้านคัน ในปี 2563 และในจำนวนนั้นมีประมาณ 700,000 คันที่ถูกส่งออก

ธิดารัตน์ ฉิมหลวง หัวหน้าฝ่ายอุตสาหกรรมการผลิต เคพีเอ็มจีประเทศไทย กล่าวว่า จากการคลายมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด-19 และการเปิดประเทศ เราคาดหวังว่า จะได้เห็นอุตสาหกรรมยานยนต์ในประเทศไทยฟื้นตัวกลับมา และจากการฟื้นตัวของอุตสาหกรรมยานยนต์คาดว่า จะเห็นการผลิต EV ที่เพิ่มขึ้น โดยส่วนหนึ่งมาจากแรงผลักดัน และการสนับสนุนจากภาครัฐ เช่น การให้สิทธิประโยชน์ทางภาษีสำหรับผู้ประกอบการในห่วงโซ่ EV ซึ่งรวมถึงนักลงทุนในด้านต่างๆ โดยการเพิ่มขึ้นของอีวีนี้ จะนำมาซึ่งการลงทุนในการพัฒนาด้านเทคโนโลยีใหม่ๆ ของประเทศไทย อีกทั้ง ยังเป็นการขับเคลื่อนประเทศไทยสู่จุดมุ่งหมายในการปล่อยก๊าซคาร์บอนเป็นศูนย์ (net zero emissions)