Ged ไม่ใช่ GMOsทางแก้ใหม่ทุกปัญหาภาคการเกษตร
เทคโนโลยีการปรับแต่งจีโนม ( GEd)คือการแก้ไขรหัสพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตที่มีความจำเพาะและแม่นยำ หรือเพื่อแก้ไขให้ได้ยีนที่มีลักษณะตามต้องการ เป็นอีกความหวังเพื่อใช้แก้ปัญหาภาคการเกษตรและเพิ่มความมั่นคงด้านอาหาร
คงจะใหม่ไปสักหน่อยและหลายคนยังไม่รู้จัก เทคโนโลยีการปรับแต่งจีโนม (Genome Editing, GEd) ที่เป็นเทคนิคในการปรับเปลี่ยน และแก้ไขรหัสพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตที่มีความจำเพาะและแม่นยำ หรือเพื่อแก้ไขให้ได้ยีนที่มีลักษณะตามต้องการ ซึ่งองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) และองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (OECD) ให้การยอมรับ
ที่สำคัญเทคโนโลยีGEd ไม่มียีนถ่ายฝากจากสิ่งมีชีวิตอื่น ไม่จัดว่าเป็นพืชดัดแปลงพันธุกรรม หรือ GMOs และมีความปลอดภัยสูง เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจะเป็นทางออกของทุกปัญหาสินค้าเกษตร รวมถึงเป็นอีกวิธีการที่จะนำมาใช้ในการแก้ไขปัญหาปลาหมอคางดำ
ปัจจุบันมีหลายประเทศทั่วโลก ได้ลงทุนงานวิจัย และอนุมัติการใช้ประโยชน์จาก เทคโนโลยี GEd ได้แก่ แคนาดา อเมริกา บราซิล อาร์เจนตินา ชิลีญี่ปุ่น จีน อังกฤษ ฟิลิปปินส์ เคนยา รัสเซีย ออสเตรเลีย
สำหรับประเทศไทย เทคโนโลยีดังกล่าวจะเป็นการปรับปรุงพันธุ์พืช การเตรียมความพร้อมในการเป็นSeed hubโดยเมื่อเผยว่าวันที่ 11 ก.ค. 2567ร้อยเอก ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้ลงนามประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เรื่อง “การขอรับรองสิ่งมีชีวิตที่พัฒนาจากเทคโนโลยีการปรับแต่งจีโนม เพื่อใช้ประโยชน์ในภาคการเกษตร พ.ศ. 2567”ซึ่งประกาศดังกล่าวจะเป็นการเดินหน้าสำหรับเทคนิคการปรับปรุงพันธุ์ใหม่ที่มีความก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว
โดยเฉพาะเทคโนโลยีGedที่มีศักยภาพสำหรับการปรับปรุงพันธุ์สิ่งมีชีวิตเพื่อใช้ประโยชน์ในภาคการเกษตร สามารถปลดปล่อยสู่สิ่งแวดล้อมได้อย่างปลอดภัย และจำหน่ายเชิงพาณิชย์อย่างเหมาะสมเพื่อรองรับการพัฒนาพันธุ์พืช สัตว์ประมง จากเทคโนโลยีปรับแต่งจีโนม โดยประกาศดังกล่าวจะใช้บังคับเมื่อกำหนด 30 วันนับตั้งแต่วันถัดจากประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป จากนั้นจะมีประกาศการขอรับรองสิ่งมีชีวิตที่พัฒนาจากเทคโนโลยีการปรับแต่งจีโนม ทั้งกลุ่มพืช สัตว์ ประมง และจุลินทรีย์
นายระพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร กล่าวว่าในส่วนของพืชที่กรมวิชาการเกษตรดูแลจะ ดำเนินการสร้างการรับรู้ให้กับทุกภาคส่วน ได้รับทราบ อาทิเกษตรกร ประชาชนใช้สื่อโซเซียลมีเดีย เป็นช่องทาง เน้นความบันเทิงสอดแทรกสาระ สร้างไวรัลในโลกออนไลน์ผู้ดูแลนโยบายนำเสนอข้อมูลที่ถูกต้อง กฎหมายที่เกี่ยวข้องเพื่อกำหนดมาตรการควบคุมกำกับดูแลนักวิชาการ นักวิจัย อาจารย์มหาวิทยาลัย สร้างเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการ และการสื่อสารวิทยาศาสตร์ ซึ่งกรมวิชาการเกษตรได้ดำเนินการสร้างการรับรู้มาในช่วงเวลาหนึ่งแล้ว
ในด้านงานวิจัยกรมวิชาการเกษตรได้ดำเนินการสร้างเครือข่ายด้านการวิจัยการปรับแต่งจีโนมร่วมกันระดับประเทศ สร้างโมเดลพืชเริ่มต้น: พืช GEd ทดแทนการนำเข้า เช่นข้าวโพด ถั่วเหลือง, พืช GEd พลังงาน อาทิอ้อย ปาล์มน้ำมัน พืช GEd ผัก สมุนไพร
ในระดับนานาชาติได้เตรียมความพร้อมในการสร้างความร่วมมือและเครือข่ายกับต่างประเทศ ในการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยี GEd เพื่อพัฒนาสายพันธุ์พืช GEd และการพัฒนาบุคคลกรวิจัยกับสถาบันในต่างประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา สหภาพยุโรป จีน และญี่ปุ่น เป็นต้น
ซึ่งการขับเคลื่อนเทคโนโลยีการปรับแต่งจีโนมอย่างเป็นรูปธรรม จะเป็นการยกระดับศักยภาพ และสร้างความเข้มแข็งภาคการเกษตรของประเทศ ส่งเสริมการวิจัยและพัฒนาสิ่งมีชีวิตที่ได้จากเทคโนโลยีการปรับแต่งจีโนมสู่การใช้ประโยชน์อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อรองรับภาวะโลกเดือดที่กำลังเกิดขึ้น และยกระดับประเทศไทยสู่ศูนย์กลางเกษตรและอาหารของโลก
