การกำกับดูแลเพื่อความยั่งยืน | พรรณี วรวุฒิจงสถิต

 กิจการที่ดี จึงมีการกำหนดแผนกลยุทธ์ที่ชัดเจน  ด้วยการกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ วัตถุประสงค์ที่จะเป็นแนวทางในการนำพาองค์กรไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้ ในการปฏิบัติงานก็ได้มีการวางแผน  วางระบบระเบียบที่ชัดเจน เพื่อให้ปฏิบัติงานลุล่วงอย่างไม่มีปัญหา มีการกำกับดูแลกิจการที่ดี  มีระบบการควบคุมภายในและการบริหารความเสี่ยง รวมถึงการป้องกันการทุจริตผิดพลาด 
    เพื่อให้มั่นใจว่าการดำเนินงานนั้นมีประสิทธิภาพ ได้ประสิทธิผล อยู่บนความประหยัดคุ้มค่า มีการรายงานที่น่าเชื่อถือโดยเฉพาะรายงานทางการเงิน เพื่อใช้ในการตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง  รวมไปถึงมีการปฏิบัติตามกฎหมายกฎระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการประกอบธุรกิจ
 

 แต่ปัจจุบัน การกระทำที่ได้กล่าวไปข้างต้นยังไม่สามารถตอบโจทย์ได้ว่าจะสำเร็จสมประสงค์หรือไม่  หรือแม้ว่างประสบความสำเร็จแล้วแต่จะอยู่รอดต่อไปได้ไหม ทั้งนี้เพราะโลกได้เปลี่ยนแปลงไปทั้งทางด้านสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ทางด้านสังคม โดยเฉพาะวิวัฒนาการทางเทคโนโลยีต่างๆ  การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา ไม่มีความแน่นอน  จึงเกิดความเสี่ยงต่อกิจการในการดำเนินงานทั้งในปัจจุบันและอนาคต 
    ความเสี่ยงที่เกิดขึ้นล้วนแล้วแต่มีผลกระทบต่อการประกอบธุรกิจของกิจการไม่มากก็น้อย ตัวอย่างที่เห็นชัดเจน ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงด้านสังคมที่เกิดจากโรคระบาดโควิด-19 บวกกับวิวัฒนาการด้านเทคโนโลยีที่นำมาใช้ในชีวิตประจำวัน  ที่ทำให้พฤติกรรมของคนในด้านการบริโภคเปลี่ยนแปลงไปอย่างก้าวกระโดด  ทำให้กิจการด้านร้านอาหารแม้จะเกิดผลกระทบที่เปิดร้านไม่ได้ แต่อย่างน้อยก็ยังขายผ่านทางอินเทอร์เน็ตได้  อย่างน้อยก็ยังพอให้อยู่รอดได้บ้าง  

    ทั้งนี้ จากภาวะเศรษฐกิจ และสภาพสังคมสิ่งแวดล้อมดังกล่าว กิจการที่จะอยู่รอดได้จึงต้องทำทุกอย่างเพื่อการช่วงชิงลูกค้า ที่ต้องพิจารณาการใช้จ่ายเงินให้คุ้มค่า ไม่สามารถใช้อย่างฟุ่มเฟือยแบบเดิมๆ  

กิจการก็ต้องพัฒนาสินค้าหรือบริการของตนให้มีคุณภาพ  ราคาก็ต้องเหมาะสมที่จะให้ลูกค้าสามารถจ่ายได้  การดำเนินงานทุกอย่างต้องปรับเปลี่ยนอย่างรวดเร็ว ว่องไว เพื่อการต่อสู้เพื่ออยู่รอด และหากต้องการการอยู่รอดอย่างยั่งยืนก็ต้องให้มีการกำกับดูแลกิจการอย่างยั่งยืนด้วย
           การกำกับดูแลกิจการอย่างยั่งยืน ต้องทำอย่างไร  เพียงแค่มีการกำกับดูแลกิจการที่ดี ซึ่งก็ได้มีการคำนึงถึงผู้มีส่วนได้เสียทุกด้าน รวมถึงสังคม สิ่งแวดล้อมแล้ว  ยังไม่เพียงพออีกหรือ  นั่นคือคำถามที่ผู้ประกอบธุรกิจที่ยังไม่เข้าใจว่าทำอย่างไรให้ยั่งยืน 

ขณะนี้กิจการในตลาดหลักทรัพย์ฯ ก็ได้มีการส่งเสริมสนับสนุนให้ทุกกิจการได้มีการดำเนินการเพื่อความยั่งยืนโดยให้คำนึงถึงด้านสิ่งแวดล้อม (Environment)  สังคม (Social) การกำกับดูแล (Governance) ที่จะก่อให้เกิดความยั่งยืนกับธุรกิจ  โดยให้มีการดำเนินงานกับคำว่า ESG ที่เข้มข้นและจริงจังขึ้น   เพื่อประโยชน์ต่อการประกอบธุรกิจที่อาจจะได้รับผลกระทบกับ ESG  ให้สามารถดำเนินงานได้อย่างยั่งยืน 
    ปัจจุบันก็ได้มีการประกาศรายชื่อหุ้นยั่งยืน เพื่อให้นักลงทุนได้มีข้อมูลเพื่อการตัดสินใจในการลงทุนอย่างยั่งยืนด้วย  สำหรับกิจการในตลาดหลักทรัพย์ปกติก็มีกฎการกำกับดูแลกิจการที่ดีมากมายแล้ว  ก็ยังต้องเพิ่มการกำกับดูแลเพื่อการยั่งยืนให้เข้มข้น  ตั้งแต่การจัดทำนโยบาย การวางแผนกลยุทธ์ก็ต้องมีการวางแผนให้คำนึงถึง ESG อย่างชัดเจน และสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างเป็นรูปธรรม

             ตามหลักการของการกำกับดูแลเพื่อความยั่งยืน กิจการต้องวิเคราะห์ถึงผลกระทบด้าน ESG ที่จะเกิดจากการดำเนินงานของกิจการเอง  เช่น ผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การปล่อยก๊าซเรือนกระจก  มลพิษทางน้ำ  ขยะติดเชื้อ   ฯลฯ ผลกระทบด้านสังคม ได้แก่ การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวทำให้ป่าไม้ถูกทำลาย  ปัญหายาเสพติด  ปัญหาจากโรคระบาดโควิด-19  ปัญหาแรงงาน  ผลกระทบต่อวิถีชีวิตชุมชน ฯลฯ 
    ผลกระทบด้านการกำกับดูแล ได้แก่ การวิเคราะห์ถึงกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียแต่ละกลุ่ม ผลกระทบที่จะเกิด การกำกับดูแลการดำเนินงานให้ลดผลกระทบที่ไม่ดี ให้เกิดผลกระทบที่ดี   ในขณะเดียวกันก็ต้องวิเคราะห์ถึง ผลกระทบ ESG ที่กิจการคนอื่นทำแล้ว อาจมากระทบกับกิจการเราได้   เช่น  หากเขามีนโยบายทำการค้ากับคนที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม หรือไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจก  ถึงแม้การดำเนินงานของเราจะมีเพียงเล็กน้อย เขาก็อาจไม่ค้าขายกับเรา ก็จะทำให้เราเสียหายได้เช่นกัน  
             ดังนั้น การกำกับดูแลเพื่อความยั่งยืน จึงต้องให้ความสนใจต่อผู้มีส่วนได้เสียรอบด้าน และคำนึงถึงผลกระทบด้าน ESG ที่เกิดจากการกระทำของเรา หรือ การกระทำของคนอื่นที่จะมากระทบกับธุรกิจเราก็ได้  สิ่งเหล่านี้หากว่าได้มีการวางแผนไว้ในกลยุทธ์ธุรกิจแล้ว  ก็มั่นใจได้ว่า กิจการของเราจะสามารถประกอบธุรกิจ ท่ามกลางกระแสความเปลี่ยนแปลงในด้านต่าง ๆ  ได้ อย่างไม่มีปัญหา และต้องพร้อมที่จะปรับเปลี่ยนให้มีการกำกับดูแลเพื่อความยั่งยืนให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้.