กลัวความล้มเหลวจนล้มเหลว | บวร ปภัสราทร

ความกลัวล้มเหลวจะสลายความพยายามของเราที่จะทำงานใหม่นั้น ยิ่งถ้าเป็นงานที่ไม่เคยทำมาก่อน ยิ่งทำให้ประเมินความสามารถของตนเองต่ำกว่าที่เป็นจริงอย่างมาก เริ่มรู้สึกอายมากกว่าที่ควรจะอายถ้าหากงานนั้นล้มเหลว  

ตามมาด้วยการรีรอที่จะลงมือทำ โดยปรุงแต่งสารพัดเหตุมาสนับสนุนว่าตนเองยังไม่ควรทำเรื่องใหม่นั้น เพื่อให้สบายใจที่ไม่กล้าลงมือทำ โอกาสดีที่ผ่านมาจึงผ่านไปอย่างน่าเสียดาย  
 

ความกลัวอยู่กับคนทุกคน ไม่สามารถที่จะกำจัดไปได้ง่าย ๆ  แต่เราสามารถคว้าโอกาสก้าวหน้าใหม่ที่ผ่านเข้ามาได้ โดยไม่ต้องกำจัดความกลัวให้หมดไป ถ้ากลัวแล้วรอบคอบมากขึ้นดีกว่าไม่กลัวเลยแล้วกล้าบ้าบิ่นจนไปเสี่ยงในเรื่องที่ไม่ควรเสี่ยง 

ความกลัวเอาชนะได้ด้วยความกล้าหาญ ถ้าเราสามารถเพิ่มกล้าหาญในเรื่องใหม่นั้นขึ้นมาบ้าง โอกาสที่เราจะลงมือทำเรื่องใหม่นั้นก็จะมีมากขึ้น กลัวเท่าเดิมได้ แต่ต้องปลุกใจให้กล้ามากขึ้น 

นึกถึงงานที่มีความเสี่ยงอย่างงานกู้ระเบิด คงไม่ฉลาดนักที่จะทำงานนั้นโดยไม่กลัวอะไรเลย แต่ถ้ากล้าหาญพอ ก็เสี่ยงทำงานที่มีความเสี่ยงต่อความล้มเหลวนั้นได้อย่างรอบคอบ ไม่เสี่ยงโดยไม่มีเหตุผล

เราเพิ่มความกล้าที่จะทำงานใหม่ ๆได้โดยแสวงหาความรู้ในเรื่องใหม่นั้นให้เพียงพอ คนกู้ระเบิดกล้าที่จะทำการกู้ระเบิดได้ เพราะเขามีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับระเบิดนั้นอย่างเพียงพอ ถ้าไม่มีความรู้เรื่องไฟฟ้าก็ไม่กล้าต่อสายไฟ 
 

หากจะทำอะไรใหม่ ขอให้หาความรู้เกี่ยวกับเรื่องนั้นให้ลุ่มลึกมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ จะรีเซ็ตงานการใหม่ ก็หาความรู้เกี่ยวกับงานนั้นให้เต็มที่ ความรู้ที่เติมเต็มขึ้นมานั้นจะสร้างความกล้าให้กับตัวเราได้มากกว่าที่คิด

ความอยากให้งานการทุกอย่างสมบูรณ์แบบเป็นเหตุหนึ่งที่กระตุ้นความกลัวล้มเหลว ให้พยายามเปลี่ยนแนวคิดกันใหม่ว่าความสำเร็จของงานคือมีอะไรที่ดีเกิดขึ้น ไม่ใช่ความสำเร็จของงานคือไม่มีอะไรที่ไม่ดีเกิดขึ้นเลย ถ้าทุกคนเชื่อในความสมบูรณ์แบบ

วันนี้เราคงยังไม่มีไอโฟนใช้กัน เพราะทุกวันนี้ก็ยังมีรุ่นใหม่ที่ดีกว่ารุ่นเก่าออกมาขายให้เราอยู่แทบทุกปี ไอโฟนทุกตัวที่ผ่านมาไม่มีตัวไหนสมบูรณ์แบบแต่อย่างใด แต่เราก็ใช้กันมาอย่างพออกพอใจในขณะนั้นได้ 

ลดความมุ่งหวังในความสมบูรณ์แบบลงไปบ้าง ความรีรอที่จะทำงานใหม่ และความอายเมื่อทำบางอย่างได้ไม่ดีอย่างที่คาดไว้จะลดลง  ช่วยกระตุ้นให้เราคว้าโอกาสใหม่นั้นไว้ได้ แม้ว่าจะยังกลัวล้มเหลวก็ตาม

ถ้าถูกสั่งสอนให้เชื่อแต่ความแน่นอน จะทำอะไรถูกสั่งสอนให้ทำแบบเดิม ๆไว้ก่อน ในทำนองเดินตามผู้ใหญ่หมาไม่กัด เราก็จะไม่กล้าเดินออกนอกเส้นทางเดิมที่มีผู้ใหญ่เดินนำหน้า จะอ้อมไปไกลแค่ไหนก็เดินไปตามนั้น โดยไม่คิดว่าถ้าเราเดินไปทางอื่นแล้วหมาอาจจะไม่เห็นเราก็ได้ 

การเชื่อแต่ในความแน่นอน ไม่เชื่อในอะไรที่ไม่แน่นอนกระตุ้นความกลัวที่จะล้มเหลวกับสิ่งใหม่ และแก้ได้ยาก ลองพยายามนึกถึงความสำเร็จที่ผ่านมาที่เกิดขึ้นได้เพราะเราเสี่ยงเดินทางใหม่ขึ้นมาบ้าง จะเป็นเรื่องเล็กเรื่องน้อยก็นึกขึ้นมาให้ได้ แล้วใช้ความสำเร็จเล็กๆน้อยๆ เหล่านั้นรวมกันกระตุ้นให้ใจกล้าหาญพอที่จะเดินเส้นทางใหม่  

บอกตัวเองว่าเราเคยเดินทางใหม่อย่างประสบความสำเร็จมาแล้ว โอกาสใหม่ครั้งนี้อาจเป็นอีกครั้งหนึ่งที่เราจะประสบความสำเร็จกับเส้นทางใหม่นั้น

อีกต้นเหตุหนึ่งของการกลัวล้มเหลวจนเกินไป มาจากเรื่องที่ไม่ควรจะเกิดขึ้น เช่น ความกลัวฝังใจตั้งแต่สมัยยังเป็นเด็กเล็กที่พ่อแม่เข้มงวดมากเกินควร จนทำอะไรก็ผิดไปหมด ดุว่าพร่ำเพรื่อ หรือไปเจอครูที่สอนโดยใช้ความกลัวเป็นสรณะ เรียนอะไรไม่รู้เรื่องก็โดนทำโทษ 

ที่แย่ลงไปอีกคือเคยไปทำงานอยู่ในวัฒนธรรมหาแพะ อะไรล้มเหลวสักอย่างก็ชี้นิ้วว่าคนนั้นคนนี้เป็นต้นเหตุ ทางแก้คือลบความทรงจำเหล่านั้นออกไปบ้าง เพื่อสร้างโอกาสใหม่ที่ดีกว่าให้กับชีวิต. 
คอลัมน์ : ก้าวไกลวิสัยทัศน์
รศ.ดร.บวร ปภัสราทร
คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี