เปิด 4 ประเทศเตรียมใช้มาตรการ”CBAM”ตามรอย"EU"
ไทยเตรียมรับมือ 4 ประเทศ “สหรัฐ สหราชอาณาจักร แคนาดา และออสเตรเลีย” ประกาศใช้ CBAM ตามรอยสหภาพยุโรป เผยสินค้ากลุ่มเหล็ก และเหล็กกล้า ซีเมนต์ อะลูมิเนียม เป็นสินค้าที่เข้าข่าย เก็บภาษีคาร์บอน กรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ แนะ ผู้ประกอบการไทยเร่งปรับตัวรับมาตรการ
รายงานข่าวจากกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ได้รวบรวมข้อมูลความคืบหน้ามาตรการด้านสิ่งแวดล้อม Green Law ที่หลายประเทศนำมาใช้เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิศาสตร์หรือ Climate Change จนทำให้สินค้าไทยต้องเผชิญหน้ากับความท้าทายครั้งใหม่หลังประเทศคู่ค้าที่สำคัญนำมาตรการกีดกันทางการค้าที่มิใช่ภาษี (Non-tariff Barriers/Non-tariff Measures) มาบังคับใช้ โดยเฉพาะมาตรการด้านสิ่งแวดล้อม
สหภาพยุโรปหรืออียู เป็นหัวหอกสำคัญในการนำมาตรการดังกล่าวมาใช้ โดยประกาศนโยบาย European Green Deal ของสหภาพยุโรป ซึ่งมีข้อเสนอทางกฎหมายรวม 13 ฉบับ ที่จัดทำขึ้นเพื่อการบรรลุเป้าหมายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจากให้ได้อย่างน้อย 55 % ภายในปี 2573 และมุ่งสู่การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ในปี 2563 ซึ่งมาตรการปรับคาร์บอนก่อนเข้าพรมแดน (CBAM) เป็นหนึ่งในมาตรการป้องกันการรั่วไหลของคาร์บอน ซึ่งประกาศใช้ไปแล้วในปี 2566 ที่ผ่านมา
โดยมาตรการ CBAM กำหนดให้ผู้นำเข้าสินค้า 6 กลุ่ม ได้แก่ 1. เหล็กและเหล็กกล้า 2. อะลูมิเนียม 3. ซีเมนต์ 4. ปุ๋ย 5. ไฟฟ้า และ 6. ไฮโดรเจน ต้องแจ้งปริมาณสินค้าที่นำเข้ามาในอียู และปริมาณปล่อยก๊าซ เรือนกระจกในกระบวนการผลิตสินค้านั้น
สำหรับประเทศอื่นๆที่มีแผนเริ่มใช้มาตรการCBAM แบบอียู คือ
สหรัฐ เมื่อเดือนก.ค. 2564 และมิ.ย. 2565 สมาชิกรัฐสภาและวุฒิสภา ได้เสนอร่างกฎหมาย FAIR Transition and Competition Act (FTCA) และ Clean Competition Act (CCA) ตั้งเป้าเก็บภาษีคาร์บอนก่อนเข้าพรมแดนกับสินค้าที่กระบวนการผลิตมีการปล่อยคาร์บอนปริมาณสูง เช่น เหล็กและเหล็กกล้า อะลูมิเนียม ซีเมนต์ ก๊าซธรรมชาติและปิโตรเลียม อย่างไรก็ดีร่างกฎหมายทั้ง สองฉบับยังไม่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลสหรัฐฯ
สหราชอาณาจักร หลังจากได้เปิดรับฟังความเห็นสาธารณะเมื่อเดือนมี.ค. –มิ.ย. 2566 รัฐบาลสหราชอาณาจักรประกาศว่าจะเริ่มใช้มาตรการ CBAM ภายในปี2570 โดยในเบื้องต้น จะบังคับใช้กับสินค้าในกลุ่มเหล็กและเหล็กกล้า อะลูมิเนียม ซีเมนต์ เซรามิก ปุ๋ย กระจก และไฮโดรเจน โดยจะเริ่มต้นกระบวนการปรึกษาหารือเกี่ยวกับรายละเอียดของมาตรการในปี2567 ต่อไป
แคนาดา เมื่อเดือนส.ค. 2564 – ม.ค. 2565 กระทรวงการคลังและกระทรวงสิ่งแวดล้อมของ แคนาดาได้เริ่มกระบวนการปรึกษาหารือภายในประเทศเกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการใช้มาตรการเก็บภาษีคาร์บอนก่อนเข้าพรมแดน อย่างไรก็ดีจนถึงปัจจุบันยังไม่มีความคืบหน้าเพิ่มเติม
ออสเตรเลีย เมื่อเดือนก.ย. 2566 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและ พลังงาน ได้ประกาศเริ่มกระบวนการปรึกษาหารือเกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการใช้มาตรการ CBAM โดยอาจเริ่มต้นกับ 2 กลุ่มสินค้า ได้แก่ เหล็กกล้าและซีเมนต์ทั้งนี้ตั้งเป้าหมายให้จัดทำรายงานผลการพิจารณา เรื่องนี้ภายในไตรมาส 3 ของปี2567
ทั้งนี้นายรัชวิชญ์ ปิยะปราโมทย์ รองอธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศได้มีข้อแนะนำให้กับผู้ประกอบการไทยที่ต้องเตรียมพร้อมและรับมือกับมาตรการซีแบม โดยใช้แนวคิด BCG model เพื่อปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิตและลดก๊าซเรือนกระจก การปรับปรุงองค์กรและการที่ภาพลักษณ์ที่ดี ซึ่งจะเป็นจุดขายที่ช่วยดึงดูดผู้บริโภคและเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าและบริการ
ติดตามและศึกษาพัฒนาการของแนวโน้มนโยบายและมาตรการด้านการค้าใหม่อย่างใกล้ชิดเพื่อเตรียมความพร้อมปรับตัวรองรับ รวมทั้งแสวงหาโอกาสใหม่เกี่ยวกับธุรกิจด้านสิ่งแวดล้อม ปล่อยคาร์บอนต่ำ
