GIZ เปิดตัว TechDetector พลิกโฉมการประเมินเทคโนโลยีเพื่อความยั่งยืน

“ทีโม เมนนิเคน” ผู้อำนวยการ องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของเยอรมัน (GIZ) ประจำประเทศไทย กล่าวในงาน "Sustainability Forum 2025: Synergizing for Driving Business" ของกรุงเทพธุรกิจ ในหัวข้อ Smart Technology for Sustainable Living กล่าวว่า GIZ เป็นรัฐวิสาหกิจของประเทศเยอรมนี ที่ทำงานด้านการพัฒนาที่ยั่งยืนและโครงการความร่วมมือระหว่างประเทศทั่วโลกมากว่า 50 ปี และปัจจุบันดำเนินงานในกว่า 100 ประเทศ

"ในประเทศไทย เรามุ่งเน้นทุกเรื่องที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสีเขียวและการเปลี่ยนผ่านสู่ความยั่งยืน ภารกิจของเราคือการสนับสนุนประเทศไทยในกระบวนการ เปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจและสังคมให้เป็นอนาคตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ซึ่งครอบคลุมถึงโครงการต่างๆ ในด้านนโยบายการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การลดขยะพลาสติก การพัฒนาความเครดิตคาร์บอน พลังงานหมุนเวียน เกษตรยั่งยืน และเรื่องอื่นๆ อีกมากมาย"

ภาคเอกชนมีพลังช่วยโลก

การพัฒนาที่ยั่งยืน การสร้างสภาพการใช้ชีวิตที่ยั่งยืนและเป็นธรรม รวมถึงการสร้างสภาพการใช้ชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เป็นภารกิจหลักของคนรุ่นนี้และรุ่นต่อ ๆ ไป

“แม้ว่าจะมีการสนับสนุนเงินทุนสาธารณะ การใช้จ่ายของภาครัฐ และการเรียงร้องในที่สาธารณะทั่วโลก แต่เพียงเท่านั้นยังไม่เพียงพอที่จะช่วยโลกได้ กลุ่มเดียวที่สามารถช่วยโลกได้จริง ๆ คือภาคเอกชน ซึ่งต้องรับความท้าทายนี้และนำเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนมาผนวกเข้ากับการทำงานประจำวัน

นอกจากนั้น เทคโนโลยีเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญในการเปลี่ยนแปลงโลกให้เป็นโลกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและเป็นธรรมมากขึ้น แต่การเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมก็สำคัญเช่นกัน”

TechDetector

“ทีโม” กล่าวต่อว่า เทคโนโลยีเป็นปัจจัยสำคัญในการเปลี่ยนแปลงสังคม เศรษฐกิจ และองค์กรทั่วโลก แต่คำถามสำคัญคือ จะหาเทคโนโลยีที่มีศักยภาพสูงสุดต่อการพัฒนาที่ยั่งยืนได้อย่าไร ?

"ที่ GIZ เราร่วมกับพันธมิตร พัฒนาเครื่องมือที่มีประโยชน์ที่เราเรียกว่า TechDetector เครื่องมือนี้ใช้ในการรวบรวมและประเมินเทคโนโลยี แต่ยังไม่ได้มีการผลิตขาย เป็นเครื่องมือที่พิจารณาจากผลกระทบต่อความยั่งยืน ผลกระทบต่อเพศ และระดับความพร้อมทางเทคโนโลยี วิธีการนี้ช่วยให้เราทำการตัดสินใจที่มีข้อมูลครบถ้วนในการนำเทคโนโลยีที่สามารถขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืนมาใช้งานได้จริง"

ทำการสแกนเทคโนโลยีมากกว่า 1,000 รายการ และเลือกเกือบ 150 รายการเพื่อทำการวิจัยเชิงลึกเพื่อดูว่าเทคโนโลยีเหล่านี้พร้อมใช้งานและมีผลกระทบเชิงบวกต่อการพัฒนาที่ยั่งยืนหรือไม่ เทคโนโลยีเหล่านี้ยังไม่สามารถซื้อได้ แต่เรามีรายชื่อองค์กร บริษัท บุคคล และทีมงานที่ทำงานกับเทคโนโลยีเหล่านี้ การประเมินของเรามุ่งเน้นที่เทคโนโลยีในระดับแนวคิดกลางถึงต้นแบบที่ล่าช้าและระดับผลิตภัณฑ์เริ่มต้น
Tech Detector ทำงานด้วยการประเมิน 3 ด้าน คือ

• ระดับความพร้อมทางเทคโนโลยี (TRL) : อ้างอิงจากมาตรฐานของ NASA TRL จะแยกแยะระยะต่างๆ ตั้งแต่ระดับ 1 (ยังไม่พร้อม) ถึงระดับ 9 (พร้อมใช้งาน) และจะได้รับการอัพเดตโดยกลุ่มวิจัยที่ประเมินเทคโนโลยีต่างๆ เหล่านี้
• ผลกระทบต่อความยั่งยืน: การประเมินว่าเทคโนโลยีสามารถมีผลกระทบเชิงบวกต่อการพัฒนาที่ยั่งยืน เช่น ประสิทธิภาพพลังงาน ที่อยู่อาศัยที่ยั่งยืน หรือการขนส่ง
• ผลกระทบต่อเพศ : การประเมินว่าเทคโนโลยีมีผลกระทบเชิงบวกหรือเชิงลบต่อความสมดุลและความเท่าเทียมทางเพศ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญสำหรับเราใน GIZ

Tech Detector ประเมินเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่มีศักยภาพในการขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืน เทคโนโลยีเหล่านี้ได้รับการประเมินอย่างละเอียดในหลายภาคส่วน เช่น การบำบัดน้ำเสีย พลาสติกชีวภาพ การเก็บเกี่ยวน้ำจากบรรยากาศ และการฟื้นฟูสารอาหาร

ในโครงการพัฒนาเครื่องมือนี้ มีเทคโนโลยีมากกว่า 1,000 รายการถูกตรวจสอบและประเมินผล โดยมี 149 รายการที่ได้รับการคัดเลือกเพื่อลงลึกในรายละเอียด เช่น ไฟถนนที่ดูดซับ CO2 และผู้ว่าการปัญญาประดิษฐ์ (AI Governors) ซึ่งยังอยู่ในขั้นพิสูจน์แนวคิด (ระดับความพร้อมทางเทคโนโลยี 3 จาก 9) แม้ว่าแนวคิด AI Governors ยังอยู่ในขั้นเริ่มต้น การเข้าใจเทคโนโลยีเหล่านี้และประเมินศักยภาพประโยชน์ของพวกเขาเป็นสิ่งสำคัญ

อีกตัวอย่างหนึ่งคือเทคโนโลยีที่ใช้งานได้เต็มรูปแบบสำหรับระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่ลดการเบี่ยงเบนของอัลกอริทึมให้น้อยที่สุด ซึ่งมีการประเมินผลกระทบต่อความยั่งยืนและเพศที่ดีและรวมเข้ากับงานของเรา

นอกจากนี้ยังมีเครื่องกรองอากาศจากมอสที่พร้อมใช้งานแต่ยังไม่ถึงขั้นตลาด ซึ่ง GIZ สนับสนุนบริษัทต่างๆ ในการเข้าถึงตลาดเพื่อส่งเสริมเทคโนโลยีเหล่านี้ซึ่งกรองและทำความสะอาดอากาศตามผนังและเพิ่มความสวยงามให้กับอาคาร

อย่างไรก็ตาม บางเทคโนโลยีต้องการการประเมินเพิ่มเติม เช่น กล้องไฮเปอร์สเปกตรัมที่ใช้กับโดรน ซึ่งให้ภาพที่ละเอียดและสามารถเจาะชั้นผิวได้ แต่ต้องแน่ใจว่าการใช้กล้องเหล่านี้ไม่เปิดเผยข้อมูลที่ไม่ควรเปิดเผย

การนำเสนอครั้งนี้ไม่ได้เป็นเพียงการแนะนำเทคโนโลยีเท่านั้น แต่ยังเป็นการแนะนำวิธีการประเมินเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นใหม่เพื่อพิจารณาว่าพวกเขาพร้อมใช้งาน มีผลกระทบเชิงบวกต่อความยั่งยืน และมีผลกระทบเชิงบวกหรือเป็นกลางต่อเพศหรือไม่

เตรียมเปิด City Lab ในไทย

ในปีหน้า GIZ จะเปิดตัวโครงการ City Lab ในประเทศไทย โดยเชิญบริษัท สถาบัน และทีมงานเล็กๆ มานำเสนอไอเดียและแผนการดำเนินกิจกรรมในภาคพลังงาน การขนส่ง และอุตสาหกรรมต่างๆ เป้าหมายคือการลดคาร์บอนในอุตสาหกรรมปูนซีเมนต์และภาคส่วนที่ยากต่อการลดคาร์บอน และทดสอบวิธีแก้ปัญหาในสภาพแวดล้อมจริง

อัลกอริทึมลำเอียง

ในบางกรณี อัลกอริทึมอาจมีความลำเอียงที่ส่งผลต่อกลุ่มเป้าหมายบางกลุ่มอย่างไม่เป็นธรรม ทั้งนี้เราทำการวิเคราะห์อย่างละเอียดเพื่อประเมินผลกระทบต่อความยั่งยืนและเพศ พบว่าเทคโนโลยีหลายอย่างมีระดับความพร้อมที่สูงและมีผลกระทบเชิงบวก ทำให้สามารถนำไปใช้งานได้

ตัวอย่างเช่น เครื่องกรองอากาศจากมอสที่หลายคนอาจเคยใช้งาน เทคโนโลยีนี้สามารถกรองและทำความสะอาดอากาศตามผนังในอาคารได้อย่างมีประสิทธิภาพ และยังเพิ่มความสวยงามให้กับอาคารด้วย แม้เทคโนโลยีนี้จะพร้อมใช้งานแต่ยังไม่ถึงขั้นตลาด เราจึงสนับสนุนบริษัทต่างๆ ในการเข้าถึงตลาด

ในทางตรงกันข้าม กล้องไฮเปอร์สเปกตรัมที่ติดตั้งบนโดรนสามารถให้ภาพที่ละเอียดและชัดเจนได้ แต่ต้องมีการประเมินเพิ่มเติมเพื่อให้แน่ใจว่าภาพที่ได้จะไม่เปิดเผยข้อมูลที่ไม่ควรถูกเปิดเผย

การนำเสนอนี้ไม่ได้เป็นเพียงการแนะนำเทคโนโลยีเท่านั้น แต่ยังเน้นการแนะนำวิธีการประเมินเทคโนโลยีที่เกิดขึ้นใหม่ เพื่อให้มั่นใจว่าเทคโนโลยีเหล่านี้พร้อมใช้งาน มีผลกระทบเชิงบวกต่อความยั่งยืน และมีผลกระทบเชิงบวกหรือเป็นกลางต่อเพศ

GIZ มีแผนการดำเนินการอย่างเป็นรูปธรรมในประเทศไทย รวมถึงโครงการ City Lab ที่จะเริ่มในปีหน้า โดยเชิญบริษัท สถาบัน และทีมงานเล็กๆ มาเสนอแนวคิดและแผนการดำเนินกิจกรรมในภาคพลังงาน การขนส่ง และภาคอุตสาหกรรมต่างๆ

เราเริ่มทำงานเกี่ยวกับการลดคาร์บอนในอุตสาหกรรมปูนซีเมนต์และภาคส่วนที่ยากต่อการลดคาร์บอน โดยทดสอบวิธีแก้ปัญหาในสภาพแวดล้อมจริง ทุกวันนี้ 95% ของวิธีแก้ปัญหาที่ดีมีการใช้เทคโนโลยีหรือการดิจิทัลในระดับสูง เราจะใช้วิธีการประเมินเทคโนโลยี TechDetector เพื่อประเมินความพร้อมทางเทคโนโลยี ความยั่งยืน และผลกระทบต่อเพศ และขยายโซลูชันที่ดีที่สุด