จักษุแพทย์ เตือน! 'ตา'อักเสบ ต้องรีบรักษา ระยะหลังเชื้อโรคมีมากขึ้น

คอนโดฯติดเชื้อปรสิต เกิดจากการดูแลรักษาที่ไม่ได้มาตรฐาน ส่งผลให้ลูกบ้านป่วยเป็นตาแดง จำนวน 200 คน ในคอนโดมิเนียมแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร

เมื่อส่งไปตรวจก็พบ เชื้ออะแคนทามีบา (Acanthamoeba) ในน้ำประปาในห้องพักคอนโด 

 

นายแพทย์อภิชาต วชิรพันธ์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค เผยว่า Acanthamoeba เป็นเชื้อปรสิตที่ก่อโรค พบได้ในสิ่งแวดล้อมทั่วไป เช่น น้ำ ดิน ฝุ่นละออง

โรคที่พบบ่อย หากติดเชื้อนี้คือ กระจกตาอักเสบ (Acanthamoeba keratitis) ผู้ที่ใส่คอนแทคเลนส์มีโอกาสสูงที่จะติดเชื้อ และเกิดกระจกตาอักเสบ หากทำความสะอาดไม่ถูกวิธี

ทางด้าน เอกวรัญญู อัมระปาล โฆษกของกรุงเทพมหานคร เผยว่า สำนักงานเขตจตุจักร ร่วมกับศูนย์บริการสาธารณสุข 51 เข้าสอบสวนโรค 

เจ้าหน้าที่การประปานครหลวงตรวจคลอรีนตกค้างอิสระ (Residual Free Chlorine) ในถังพักน้ำใต้ดิน ถังพักน้ำบนดาดฟ้า ไม่พบคลอรีนตกค้าง (น้อยกว่า 0.2 ppm) ซึ่งไม่เป็นไปตามมาตรฐานน้ำประปา

วันที่ 25 มิถุนายน 2567 ผลตรวจวิเคราะห์น้ำพบว่าน้ำประปาจากบ่อพักน้ำชั้นใต้ดิน และน้ำประปาจากห้องลูกบ้าน จำนวน 5 ห้อง พบเชื้อก่อโรคตาแดง Acanthamoeba spp., trophozoites

Cr. Kanok Shokjaratkul

• โลกเปลี่ยน เชื้อโรคมีมากขึ้น

นพ.วิวัฒน์ โกมลสุรเดช ผู้อำนวยการฝ่ายการแพทย์ โรงพยาบาลจักษุกรุงเทพ กล่าวว่า จากข่าวบอกว่า คอนโดฯแห่งนี้นี้มีแทงค์น้ำทั้งข้างบนและข้างล่าง

แล้วพบเชื้อ 2 ตัว อะแคนทามีบา (Acanthamoeba) และ ไมโครสปอริเดีย (Microsporidia) เชื้อสองตัวนี้แต่ก่อนมันไม่ค่อยแผลงฤทธิ์เท่าไร

"เชื้อ Acanthamoeba รู้จักกันมานานแล้ว จะเจอในคนที่ใส่คอนแทคเลนส์ แล้วไม่ล้างให้สะอาด หรือเอาน้ำไม่สะอาดมาล้าง เชื้อมันจะเกาะอยู่ที่คอนแทคเลนส์ แล้วก็แพร่พันธุ์อยู่บนนั้น ในช่วงหลังเชื้อตัวนี้เราเจอเยอะขึ้น

ส่วน Microsporidia เป็นเชื้อที่เจอได้ทั่ว ๆ ไป เมื่อสิบปีก่อนไม่ค่อยเจอ มาเจอช่วงหลังมากขึ้น เยอะขึ้น มันอาจมีการเปลี่ยนแปลงพันธุกรรม จริง ๆ มันเป็นเชื้อที่อยู่ในกุ้ง ในสัตว์น้ำ แล้วไม่ได้ติดกับคนสักเท่าไร อาจมีติดทางด้านระบบทางเดินอาหาร ระบบทางเดินหายใจบ้าง

แต่ตอนนี้มันมาติดตา ทำให้ตาอักเสบ ในตาเพิ่งเจอได้ไม่นาน ไม่เกิน 5 ปีที่ผ่านมา มาติดกระจกตาดำเราได้ง่ายขึ้น พอไปเพาะเชื้อก็เจอตัวนี้ ก็ได้แต่บอกกันว่า ระวังนะ มันมาแล้วนะ"

Cr. สำนักงานเขตจตุจักร

• เชื้อโรคสองตัวนี้ ตัวไหนร้ายกว่ากัน

ถ้าเลือกได้ให้ติด Microsporidia ดีกว่า รักษาง่ายกว่า คุณหมอว่าอย่างนั้น

"Acanthamoeba เจอน้อยกว่า ติดยากกว่า แต่ติดแล้วมันหนัก ยาที่รักษามันได้ก็ไม่ค่อยมี แล้วบางทีมันก็ดื้อยาด้วย หลายคนต้องไปผ่าตัดเปลี่ยนกระจกตา

Acanthamoeba

แล้วบ้านเราก็กระจกตาหายาก คนไม่ค่อยบริจาค คนบริจาคน้อย หรือบริจาคแล้ว แต่ไม่ได้แจ้งใครไว้ พอเสียชีวิต ก็เลยไม่ทัน ท่านใดบริจาคแล้วช่วยแจ้งหน่อยก็ดี

ปัจจุบันที่อเมริกา อินเดีย มีการทำกระจกตาเทียมแล้ว สามารถผลิตได้ แต่มีข้อกำหนดว่าห้ามส่งออกให้ใช้ภายในประเทศเท่านั้น สิ่งที่พบคือคือ หลายคนใส่แล้วมีปัญหา ในอนาคตอันใกล้คิดว่ายังหวังพึ่งกระจกตาเทียมไม่ได้

Microsporidia

• เป็นโรคติดเชื้อต้องใช้ยารักษา

คุณหมอบอกว่า มียาหยอดกับยากิน เชื้อสองตัวนี้ เป็น โปรโตซัว (ProtoZoal) เป็นพยาธิ ตัวเล็ก ๆ ต้องใช้ยาฆ่า

"เคยมีคนเป็น Microsporidia ต้องใช้ยาถ่ายพยาธิ ไปซื้อยากับเภสัชกรก็งงว่ารักษาตาอักเสบ ทำไมใช้ยาถ่ายพยาธิ โทรกลับมาถามหมอ หมอแน่ใจนะ ไม่ได้สั่งยาผิดนะ

อย่างเคสในคอนโดฯ ที่เกิดขึ้นในข่าว เราไม่ได้ดูเขา ไม่ได้เห็นคนไข้ ก็ไม่รู้ว่า คนไหนเชื้ออะไร รู้จากข่าวว่ามีเชื้อสองตัวนี้”

Cr. สำนักงานเขตจตุจักร

• จะรู้ได้อย่างไรว่าเราติดเชื้อสองตัวนี้

คุณหมอตอบว่า ต้องตรวจอย่างเดียว

"อาการคือ ตาแดงเยอะ เคืองตาเยอะ ตามัวลง จริง ๆ อาการพวกนี้เป็นโรคอื่นก็ได้นะ หมอจะแยกโรคให้ว่าเกิดจากอะไร

แต่ถ้าระคายเคืองตาเล็ก ๆ น้อย แค่ตาแห้ง ซึ่งเจอบ่อยมาก ต้องหยอดน้ำตาเทียม ถ้าไม่หายก็มาให้หมอดู ที่สำคัญขอเน้นย้ำว่า อย่าไปซื้อยาใช้เอง มันอันตราย

ถ้าจะหยอดน้ำตาเทียม ก็ต้องเป็นน้ำตาเทียมจริง ๆ เพราะเดี๋ยวนี้มีน้ำตาเทียมหลอก ๆ เวลาซื้อก็ต้องอ่านดี ๆ ดูฉลากว่ามันใช่น้ำตาเทียมจริง ๆ ไหม

หรือบางตัวเป็นสเตียรอยด์ (Steroid) หยอดแล้วอาการดีขึ้นเลย จากที่เป็นน้อย ๆ คราวนี้เป็นหนักเลย"

Cr. สำนักงานเขตจตุจักร

• คนที่ติดเชื้อสองตัวนี้ ต้องรักษานานไหม กว่าจะหายเป็นปกติ

คุณหมอตอบว่า ขึ้นอยู่ว่าเขาได้หยอดยาเร็วแค่ไหน

"อย่าง Microsporidia ก็สองอาทิตย์เป็นอย่างน้อย แต่ถ้า Acanthamoeba จะนานกว่านั้น ถ้าเป็นตาดำแล้ว หรือเป็นหนัก ๆ เปลี่ยนกระจกตาแล้ว กำจัดเชื้อออกไปไม่หมด บางทีก็เสียดวงตาเลย

ที่สำคัญคือ ต้องรักษาให้เร็ว แต่อย่าไปหยอดสเตียรอยด์นะ"

Cr. สำนักงานเขตจตุจักร

• ดวงตา สำคัญมาก ต้องรักษาให้ดี

คุณหมอบอกว่า เราต้องดูแลรักษาดวงตาให้ดี

1) ทำอะไรที่มีน้ำกระเด็นเข้าตา ต้องมีแว่นป้องกัน

2) อย่าไปซื้อยาหยอดเอง เพราะว่าบางทีกลายเป็นแย่ลง ทำให้การรักษายากขึ้น

3) อยากให้ช่วยกันบริจาคดวงตา

เพราะตอนนี้มีคนบริจาคดวงตาน้อยมาก สถิติเมื่อหลายปีที่แล้ว มีคนรอเปลี่ยนกระจกตาหมื่นกว่าตา บางคนเจอเชื้อ Acanthamoeba กระจกตาเป็นแผลเป็นไปแล้ว เป็นข้างเดียว ไปขอเปลี่ยนกระจกตา ต้องรอคิว 4 ปี แต่ถ้าคุณเป็นสองตา สภากาชาดจะให้เร็วหน่อย

เป็นอะไรเกี่ยวกับตา ควรรีบมาหาหมอ ถ้าเป็นเล็ก ๆ น้อย ๆ ตาแห้งเพราะมือถือหรือคอมพิวเตอร์ ก็ทำให้เคืองตาได้"