Big5 Model ทางรอด ‘การศึกษาไทย’

มีคำถามเกิดขึ้นมากมายกับ “ระบบการศึกษาไทย” หลังองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (Organisation for Economic Co-operation and Development หรือ OECD) เผยแพร่ผลการประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากลของเด็กไทย (Programme for International Student Assessment) หรือ PISA 2022 ที่ประเมินนักเรียนอายุ 15 ปี ในประเทศที่เข้าร่วม ทุกๆ 3 ปี ลดลงทุกด้านและต่ำสุดในรอบ 20 ปี โดยคะแนนเฉลี่ยด้านคณิตศาสตร์ 394 คะแนน วิทยาศาสตร์ 409 คะแนน และการอ่าน 379 คะแนน 

กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) โดยสถาบันวิจัยเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (วสศ.) จึงได้นำฐานข้อมูลนักเรียนไทยกว่า 8 พันคนจาก OECD มาวิเคราะห์พบว่า สมรรถนะต่ำกว่าระดับพื้นฐานหรือไม่ผ่านเกณฑ์ คือ Level 1 ด้านคณิตศาสตร์มี 68.3% การอ่านไม่ผ่าน 65.4% และวิทยาศาสตร์ไม่ผ่าน 53% ขณะที่กลุ่มอัจฉริยะหรือสมรรถนะระดับสูง Level 5 และ 6 ด้านคณิตศาสตร์มีเพียง 1% การอ่าน 0.2% และวิทยาศาสตร์ 0.6% 

นักเรียนที่มาจากครอบครัวมีระดับรายได้น้อย ค่าเฉลี่ยคะแนนจะน้อยลงตามมาเช่นกัน ทั้ง 3 วิชา กลุ่มรวยที่สุด ผ่าน 52% กลุ่มยากจนที่สุดไม่ผ่านสูงถึง 77.43% เมื่อวิเคราะห์ลึกลงไปจะพบว่า กลุ่มเด็กช้างเผือก คือ กลุ่มเด็กที่ยากจนที่สุด แต่มีผลคะแนนสูงในกลุ่มท็อป 25% บน มีจำนวน 260 คน ทำคะแนนทั้ง 3 วิชาได้สูงกว่าค่าเฉลี่ยของกลุ่มเด็กที่รวยที่สุดในประเทศ และมีคะแนนกรอบความคิดแบบเติบโต Growth Mindset หรือเชื่อว่า ตนเองพัฒนาได้สูงกว่าทุกกลุ่ม ซึ่งเด็กมีคะแนน Growth Mindset สูง คะแนน PISA สูงตามไปด้วย   

เราเห็นด้วยกับ กสศ. ที่เสนอว่า อยากให้มอง PISA เป็นเพียงเหมือนการตรวจสุขภาพ และป้องกันด้วยการให้โรงเรียนและครูผู้สอนสร้างวงจรการเรียนรู้ในชั้นเรียน ประเมินผลลัพธ์การเรียนรู้ขณะที่เด็กกำลังเรียนให้รู้ว่า เรียนได้ดีขึ้นหรือแย่ลงแล้วต้องพัฒนาแก้ไขอย่างไร ต้องสร้างเด็กไทยให้ 5 คุณลักษณะ หรือ Big5 Model ที่สามารถค้นหาและนำมาพัฒนาได้ คือ 1.การมองโลกแง่บวก 2.การเห็นอกเห็นใจผู้อื่น 3.รู้สึกกระตือรือร้นไม่หยุดนิ่ง ตัวเองต้องพัฒนาตลอดเวลา 4.การมีระเบียบวินัยในตัวเอง และ 5.ความอยากรู้อยากเห็น 

ที่สำคัญต้องปลูกฝัง Growth Mindset ให้กับเด็กไทย ให้เป็นคนที่ไม่ย่อท้อปัญหา ไม่ยอมแพ้ และเชื่อว่าตนเองสามารถพัฒนาได้ เป็นหน้าที่ของบ้าน และโรงเรียนจะต้องช่วยกันบ่มเพาะให้เด็กไทยมีทักษะเหล่านี้ เพื่อเตรียมรับมือการประเมิน PISA 2025 ที่ประเมินสมรรถนะที่เปิดกว้าง มีระบบโต้ตอบใช้เหตุผลบนฐานข้อมูลและหลักฐานเชิงประจักษ์ หากทำผิดก็แก้ไขได้ และมีการประเมินว่า ทำครั้งที่สองทำดีขึ้นมากน้อยแค่ไหน มีความอดทน ต่อสู้ และมี Growth Mindset หรือไม่ หากสามารถสร้าง Big5 Model ให้เด็กไทยได้ครบทั้ง 5 คุณลักษณะ แล้วไม่ว่าจะประเมิน PISA กี่ครั้งประเทศไทยก็จะผ่านเกณฑ์ได้โดยไม่ยากลำบาก