โอกาสครองตลาดเวลเนสโลกของไทย (ตอนที่ 4,5) | ฐาปนา บุณยประวิตร
คณะกรรมการนโยบาย Medical Hub ที่มี 2 รัฐมนตรีจากกระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาเป็นประธานร่วม ได้กำหนดเป้าหมายให้ไทยเป็นศูนย์กลางสุขภาพนานาชาติในปี 2569
การประชุมครั้งที่ 2/2565 ได้อนุมัติให้พัฒนาระเบียงเศรษฐกิจเวลเนสประเทศไทย (Thailand Wellness Economic Corridor) ที่เรียกว่า TWC พร้อมให้จัดตั้งเขตนวัตกรรมการแพทย์และการส่งเสริมสุขภาพ จำนวน 9 เขต
เพื่อเป็นกลไกเชิงพื้นที่กระตุ้นการพัฒนาเศรษฐกิจการแพทย์และสุขภาพมูลค่าสูง ให้ตอบสนองต่อเป้าหมายการครองตลาดเวลเนสของโลก ต่อมาในปี 2566 คณะกรรมการกฎบัตรไทยและเครือข่าย 10 มหาวิทยาลัย ได้เสนอรัฐบาลให้รับรองเขตนวัตกรรมการแพทย์และการส่งเสริมสุขภาพอย่างเป็นทางการ
วันที่ 16 พ.ค.2566 นายกรัฐมนตรีมีข้อสั่งการให้ประกาศเขตนวัตกรรมการแพทย์และการส่งเสริมสุขภาพ พร้อมให้คณะกรรมการนโยบาย Medical Hub ร่วมกับสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ร่วมกันพิจารณายุทธศาสตร์ แผนงาน โครงการ
โดยมอบหมายปลัดของทั้งสองกระทรวงร่วมกันขับเคลื่อนการพัฒนาให้เป็นรูปธรรม
สำหรับเขตนวัตกรรมการแพทย์และการส่งเสริมสุขภาพ 9 เขตตามข้อสั่งการของนายกรัฐมนตรี ประกอบด้วย
1. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดภูเก็ต มีเขตนวัตกรรมย่อย 4 บริเวณ
2. เขตนวัตกรรมฯ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 1 บริเวณ ซึ่งเขตนวัตกรรมฯ ทั้งสองจังหวัดมีมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ รับผิดชอบ
3. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดชลบุรี มีเขตนวัตกรรมย่อย 3 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยบูรพา รับผิดชอบ
4. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดนครราชสีมา มีเขตนวัตกรรมย่อย 3 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีและมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ร่วมกันรับผิดชอบ
5. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดขอนแก่น 1 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยขอนแก่น รับผิดชอบ
6. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดอุดรธานี มีเขตนวัตกรรมย่อย 2 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยราชภัฎอุดรธานี รับผิดชอบ
7. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดเชียงราย มีเขตนวัตกรรมย่อย 2 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงและมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ร่วมกันรับผิดชอบ
8. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดเชียงใหม่ มีเขตนวัตกรรมย่อย 2 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยแม่โจ้และมหาวิทยาลัยพายัพ ร่วมกันรับผิดชอบ
9. เขตนวัตกรรมฯ จังหวัดนครสวรรค์ มีเขตนวัตกรรมย่อย 2 บริเวณ มีมหาวิทยาลัยมหิดลและมหาวิทยาลัยเจ้าพระยา ร่วมกันรับผิดชอบ
เพื่อให้เขตนวัตกรรมการแพทย์และการส่งเสริมสุขภาพทั้ง 9 เขตเป็นพื้นที่เมืองนวัตกรรมที่สร้างเศรษฐกิจมูลค่าสูง เป็นฐานหลักในการผลิตและบริการผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์และสุขภาพ ตอบสนองต่อการเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันให้กับประเทศ ขับเคลื่อนผลิตภัณฑ์เพื่อครองตลาดการแพทย์และเวลเนสโลก
ดังนั้น แผนยุทธศาสตร์ระยะ 10 ปี (พ.ศ.2568-2577) ของเครือข่าย 10 มหาวิทยาลัยและกฎบัตรไทย จึงเสนองบประมาณจำนวน 1.8 แสนล้านบาท
เพื่อให้มหาวิทยาลัยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการลงทุนปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานด้านการแพทย์ สุขภาพ การวิจัย การพัฒนา การรับรองมาตรฐาน การยกระดับสมรรถนะบุคลากร
พร้อมทั้งการปรับปรุงฟื้นฟูโครงสร้างพื้นฐานเมือง ด้านการพลังงาน คมนาคมขนส่ง สิ่งแวดล้อม สาธารณูปโภค ทั้งนี้ เพื่อให้ไทยมีศักยภาพและขีดความสามารถในการครองส่วนแบ่งตลาดเวลเนสโลกไม่น้อยกว่าร้อยละ 5 ในปี 2577
เขตนวัตกรรมการแพทย์และการส่งเสริมสุขภาพ จำนวน 9 บริเวณตามประกาศของคณะกรรมการนโยบาย Medical Hub มีบทบาทหลักในการสร้างผลิตภัณฑ์และบริการ ให้ตอบสนองต่อความต้องการของตลาดเวลเนสและการท่องเที่ยวทางการแพทย์ของโลก
โดยโครงการพัฒนาเขตนวัตกรรมส่งเสริมวิถีใหม่เพื่อพลิกฟื้นประเทศไทยหลังโควิด-19
กฎบัตรไทย ร่วมกับมหาวิทยาลัยในเครือข่าย สนับสนุนงบประมาณวิจัยจากหน่วยบริหารจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) ได้ออกแบบกิจกรรมเศรษฐกิจเวลเนสและกิจกรรมการแพทย์ในพื้นที่เขตนวัตกรรมฯ เพื่อให้สอดคล้องความต้องการของตลาดและเพิ่มส่วนแบ่งการตลาดให้ได้ตามเป้าหมาย 5% ในปี 2570
จากการคาดการณ์ของกรุงไทย Compass (2565) ในปี 2570 ตลาดท่องเที่ยวทางการแพทย์โลกจะมีมูลค่า 273.7 พันล้านดอลลาร์ โดยตลาดเอเชียแปซิฟิกมีมูลค่าสูงสุดที่ 1.2 แสนล้านดอลลาร์ หรือเพิ่มขึ้นเกือบ 3 เท่าจากปี 2562
เมื่อจำแนกตามประเภทการรักษาพบว่า โรคมะเร็งมีมูลค่าการรักษาสูงสุด 56,644 ล้านดอลลาร์ ศัลยกรรมกระดูก 42,167 ล้านดอลลาร์ ศัลยกรรมความงาม 36,817 ล้านดอลลาร์
การรักษาภาวการณ์มีบุตรยาก 32,150 ล้านดอลลาร์ การรักษาหัวใจและหลอดเลือด 30,521 ล้านดอลลาร์ การรักษาระบบประสาท 27,639 ล้านดอลลาร์ ทันตกรรม 21,456 ล้านดอลลาร์ และการรักษาพยาบาลอื่นๆ อีก 24,876 ล้านดอลลาร์
ในการออกแบบกิจกรรมเศรษฐกิจของเขตนวัตกรรมการแพทย์ฯ ได้บูรณาการขีดความสามารถด้านเทคโนโลยี และความเชี่ยวชาญของบุคลากรของแต่ละมหาวิทยาลัยและหน่วยวิจัย เข้ากับเป้าหมายการแบ่งส่วนตลาดการท่องเที่ยวทางการแพทย์ของโลก
ดังจะเห็นได้จากการกำหนดบทบาทและความเชี่ยวชาญของ 9 เขตนวัตกรรมฯ ที่ได้รับการออกแบบให้แตกต่างกัน โดยมุ่งให้แต่ละเขตมีความเชี่ยวชาญ ความเป็นเลิศ พุ่งเป้าการผลิตและการบริการไปยังตลาดการแพทย์เฉพาะสาขา ดังตัวอย่างบทบาทจาก 5 เขตนวัตกรรมฯ
เขตนวัตกรรมการแพทย์ฯ จังหวัดภูเก็ตและหาดใหญ่ โดยมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มีความเชี่ยวชาญและความเลิศด้าน Medical & Wellness ในสาขา Innovative medicine, holistic care, Thai traditional medicine, nursing home & rehabilitation, international clinical research พร้อมพัฒนาเป็นศูนย์กลางทันตกรรมของโลกและ Global leader in hydrotherapy
เขตนวัตกรรมการแพทย์ฯ จังหวัดขอนแก่น โดยมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความเชี่ยวชาญและความเลิศด้านนวัตกรรมการแพทย์เทคโนโลยีขั้นสูงเพื่อการชะลอวัยและความงาม
มุ่งเป้าไปเป็น Advance medical innovative center for age reversal and health wellness พร้อมการเป็นศูนย์กลางของ Anti-aging, aesthetic and cosmetic wellness (Anti-aging and cosmetic hub/plastic surgery/rejuvenate center, skin and beauty center, DNA repairing, cellular therapy)
เขตนวัตกรรมการแพทย์ฯ จังหวัดเชียงราย โดยมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง มีความเชี่ยวชาญและความเป็นเลิศตอบโจทย์การเป็น Excellent center of modern medicine and creative wellness tourism โดดเด่นด้านเวชศาสตร์ชะลอวัย การฟื้นฟูสุขภาพ การส่งเสริมและการฟื้นฟูสุขภาพนักกีฬา
การรักษาโรคระบบกล้ามเนื้อและกระดูก จักษุวิทยา มะเร็งเต้านม รวมการแพทย์แม่นยำเฉพาะบุคคลและภูมิคุ้มกันบำบัดระดับเซลล์ พร้อมเป็นเลิศด้านระบบประสาทและสมอง รวมทั้งการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
เขตนวัตกรรมการแพทย์ฯ จังหวัดนครราชสีมา โดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีและมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน มีความเชี่ยวชาญและความเป็นเลิศด้านการรักษามะเร็งเฉพาะที่ (Targeted therapy)-BNCT รวมการรักษามะเร็งลักษณะ Immunological therapy
การผ่าตัดกระดูกและข้อ ที่สำคัญ เขตนวัตกรรมแห่งนี้จะเป็นศูนย์กลางการผลิตเครื่องมือแพทย์และอุปกรณ์การแพทย์ขนาดใหญ่ของโลกในอนาคต
บทความตอนต่อไป จะแสดงให้เป็นมูลค่าทางเศรษฐกิจที่แต่ละเขตกำหนดเป้าหมายไว้ ซึ่งจะเป็นมูลค่าจากการผลิตทางตรงหรือจากการก่อสร้างและการลงทุนเครื่องจักรอุปกรณ์ พร้อมทั้งผลผลิตที่ได้จากการดำเนินการตามแผนในระยะ 10 ปี
คอลัมน์ Wellness Districts Focus
ฐาปนา บุณยประวิตร
นายกสมาคมการผังเมืองไทย
เลขานุการกฎบัตรไทย