ครั้งแรกในโลก… พยาธิงูในสมองคน

ย้อนหลังไปเมื่อปี 2564 ผู้หญิงออสซี่วัย 60 ปี เจ็บท้องและท้องเสีย หลังจากนั้นก็ไอแห้งๆ มีไข้ และเหงื่อออกตอนกลางคืน พอต้นปี 2565 เธอเริ่มมีอาการหลงลืม และซึมเศร้า 

แพทย์ทำ MRI พบว่ามีบางอย่างที่ผิดปกติในสมอง จึงทำการผ่าตัด แล้วก็ถึงกับตกตลึง เมื่อพบว่า ในสมองของเธอมีพยาธิตัวกลม ยาว 8 ซ.ม. ยังมีชีวิตและดิ้นไปมา

หมอดึงพยาธิตัวกลมออกมาจากสมองของเธอ ตรงนั้นไม่ยากสำหรับผู้เชี่ยวชาญการผ่าตัดสมอง 

แต่ที่ท้าทายและทำให้ทีมแพทย์ ต้องรีบระดมสมองเพื่อหารือกันในทันทีก็คือ ควรจะทำอย่างไรกับคนไข้รายนี้ต่อไป พยาธิตัวกลมนี้เป็นชนิดใด และคนไข้ปลอดภัยแน่นอนแล้วหรือยัง 

จะมีอวัยวะส่วนอื่นของเธอ ที่ได้รับผลกระทบด้วยหรือไม่ ยังมีพยาธิตัวอื่น อยู่ในอวัยวะส่วนอื่นของเธอหรือเปล่า ฯลฯ

ทีมแพทย์ดูพยาธิที่เอาออกมา แล้วช่วยกันเปิดตำราทุกชนิด เพื่อค้นคว้าอย่างรวดเร็ว แต่ก็ไม่ได้คำตอบที่ชัดเจน จึงส่งพยาธิตัวนั้นไปที่ห้องแล็บที่เชี่ยวชาญเรื่องพยาธิโดยเฉพาะ

พอแพทย์ที่ห้องแล็บได้เห็นเท่านั้น ก็ร้องด้วยความตกตลึกว่า “โอ มายก็อด นี่มันเป็นพยาธิที่มาจาก “งูหลามสามตา” นะ

งูหลามสามตา เป็นงูหลามขนาดไม่ใหญ่นัก มีอยู่ชุกชุมในย่านทะเลสาบ ใกล้กับบ้านพักของคนไข้รายนี้ ซึ่งเธอมักจะไปเด็ดผักสีเขียว ที่ขึ้นอยู่ในย่านทะเลสาบ มาปรุงอาหารรับประทานบ่อยๆ

แพทย์เข้าใจว่า น่าจะมีงูหลามสามตาบางตัว ถ่ายอุจจาระที่มีพยาธิตัวกลมอยู่ด้วย ลงบนผักเหล่านั้น แล้วตอนที่เด็ดผัก มือของเธอคงไปสัมผัสอุจจาระงูหลามเข้า จากนั้นก็อาจจะไปสัมผัสภาชนะต่างๆในครัวเรือน รวมทั้งได้รับประทานผักที่เธอนำไปปรุงอาหารด้วย

ขณะนี้ ทีมแพทย์ยังกังวลว่า อาจจะมีพยาธิตัวอ่อนที่เข้าไปทำลายอวัยวะ ส่วนอื่นของร่างกายเธอด้วยหรือไม่ เช่นตับ เป็นต้น ดังนั้น จึงยังเฝ้าระวังอาการของเธออย่างใกล้ชิด

รายละเอียดเรื่องนี้ กำลังจะได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ "Emerging Infectious Diseases" ฉบับเดือนก.ย.นี้ ซึ่งน่าจะได้รับความสนใจจากแพทย์ทั่วโลก รวมทั้งแพทย์ไทยเราด้วย 

ผมคิดว่าประเทศไทยเรา ก็มีงูเหลือม งูหลาม และงูสายพันธ์ต่างๆอยู่มากมายเช่นกัน รวมทั้งชีวิตความเป็นอยู่ของคนไทยชนบท ก็เก็บผักเก็บหญ้าที่ขึ้นอยู่ตามธรรมชาติ  เช่นตำลึง หรือ กฐิน มารับประทานอยู่แล้ว

จึงมีความเป็นไปได้ ที่บางคนอาจไปสัมผัสปรสิตจากสัตว์ และเกิดอาการเจ็บป่วยขึ้นมา ประชาชนจึงควรต้องระมัดระวัง ในการสัมผัสพืชผักธรรมชาติด้วยมือเปล่า เพราะอาจจะติดเชื้อบางอย่างที่เรานึกไม่ถึง ก็เป็นได้

เขียนถึงตรงนี้และผมยังไม่ทันปิดต้นฉบับ เมื่อวานนี้ ก็ได้รับอีกข่าวหนึ่งจากออสเตรเลียว่า หญิงออสเตรเลีย อีกคนหนึ่ง เพิ่งเสียชีวิต เพราะสุนัขที่น่ารักของเพื่อน ซึ่งไม่มีอาการดุร้ายใดๆเลย กำลังกัดของเล่น แล้วบังเอิญไปกัดโดนนิ้วของเธอด้วย เกิดแผลเล็กน้อย 

แพทย์บอกว่าเธอติดเชื้อ "Capnocytophaga canimorsus" จากน้ำลายสุนัข และเธอประมาทไปหน่อย แค่ทำแผลเล็กๆน้อยๆเท่านั้น ถ้าหากเธอไปหาหมอเร็วกว่านั้น หมอก็จะสามารถรักษาชีวิตไว้ได้

ดังนั้นเราจึงต้องไม่ประมาท ต้องล้างมือ ล้างผัก และล้างผลไม้ต่างๆ ให้สะอาดเสมอ อย่าลืมนะครับว่า โลกเราทุกวันนี้ มีเชื้อโรคที่ถ่ายทอดจากสัตว์ สู่มนุษย์ มากขึ้นทุกวัน เพราะมนุษย์กับสัตว์ เข้ามาอยู่ใกล้ชิดกันมากขึ้นเรื่อยๆ

โรคโควิด-19 ก็เริ่มจากการถ่ายทอดจากสัตว์ สู่มนุษย์เช่นกัน จำได้ไหมครับ

ผมเคยเห็นคลิปที่หมอไทยและพยาบาลไทยผ่าตัดคนไข้ ใช้คีมดึงเอาพยาธิหลายร้อยตัว ออกมาจากลำไส้ ดึงออกมาเท่าไรก็ไม่หมดสักที เห็นแล้วขนลุกซู่ ทุกวันนี้ผมไม่กล้ากินปลาดิบเลย ทั้งๆที่ชอบมาก ยกเว้นบางครั้งได้ไปญี่ปุ่น ก็ยอมเสี่ยงทานที่นั่นครับ

เราต้องติดตามกันต่อไปว่า ผู้หญิงออสซี่คนนี้จะมีโรคแทรกซ้อนอื่น อันเกิดจากพยาธิจากงูหลาม อีกหรือไม่ หวังว่าเธอจะปลอดภัยครับ

แต่บ้านเรา บางทีก็ค่อนข้างประมาท อาจไม่กังวลมากนักก็ได้ และบางสถานที่นอกจากไม่กลัวงูแล้ว ยังมองหางูด้วยซ้ำไป บ่อยทีก็ขนกล้วยออกมาหลายหวี หลายเครือ เอาไว้ล่องู ให้ออกมาจากที่ซ่อน 

พองูออกมาจริง ก็ยังจัดที่กินที่อยู่ เลี้ยงดูให้อิ่มหนำสำราญไปตามๆกัน และถ้าหากมากันฝูงใหญ่ หัวหน้างูอาจได้รับการดูแลเป็นพิเศษด้วยซ้ำไป

ได้เป็นเสนาบดีงู ไปเลย!