'Cold Plunge' แช่น้ำเย็น 10 °C ไม่ได้เหมาะกับทุกคน ระวังช็อกจากความเย็นจัด

Key Points: 

• กระแสการทำ “Cold Plunge” หรือการแช่น้ำเย็นจัด 10-15 °C เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายแข็งแรง กำลังได้รับความนิยมจากสายสุขภาพในต่างประเทศ
• แพทย์และผู้เชี่ยวชาญบางกลุ่มมองว่า Cold Plunge มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ช่วยลดการอักเสบ เพิ่มการไหลเวียนเลือด ปรับปรุงภูมิคุ้มกัน ลดความเจ็บปวดกล้ามเนื้อ ลดระดับคอร์ติซอล ฯลฯ
• ขณะที่ศูนย์การแพทย์, สมาคมโรคหัวใจ, นักกายภาพบำบัดอีกกลุ่มกลับมองว่า มันมีผลเสียมากกว่าผลดี โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว เพราะอาจทำให้ช็อกจากความเย็นจัดได้

กระแสการดูแลสุขภาพด้วยวิธีแปลกๆ มีมาให้เห็นเสมอ บางอย่างก็เชื่อถือได้ แต่บางวิธีก็อาจเป็นเรื่องหลอกลวง และไม่ได้ช่วยให้สุขภาพดีขึ้น ล่าสุด..กระแสการทำ “Cold Plunge” หรือการแช่น้ำเย็นจัด ที่อุณหภูมิ 10-15 °C เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรง กำลังได้รับความนิยมอย่างมากในต่างประเทศ 

 

• การทำ Cold Plunge คืออะไร?

ข้อมูลจาก HoneHealth รายงานว่าการทำ Cold Plunge หรือ Cold Plunging คือ การลงไปแช่ในน้ำเย็นจัดหรือน้ำแช่น้ำแข็ง ที่มีอุณหภูมิระหว่าง 10-15 องศาเซลเซียส เป็นเวลาประมาณ 4-20 นาที ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคน แต่ช่วงแรกควรทำในเวลาสั้นๆ แค่ไม่กี่นาทีก็พอ โดยอาจทำ 2-5 ครั้งต่อสัปดาห์

แพทย์หญิงเทรซี่ แอล. ซาสโลว์ แพทย์เวชศาสตร์การกีฬาในลอสแองเจลิส แคลิฟอร์เนีย แนะนำขั้นตอนการทำ Cold Plunge เพิ่มเติมว่า หลังจากออกจากอ่างน้ำแข็งแล้ว อย่าเพิ่งรีบไปอาบน้ำอุ่น แต่ให้ถอดเสื้อผ้าเปียกออกทันที เช็ดตัวให้แห้งแล้วใส่เสื้อผ้าที่แห้ง และทำให้ร่างกายค่อยๆ อุ่นขึ้นด้วยการจิบเครื่องดื่มร้อนๆ ทั้งนี้ การอาบน้ำอุ่นเร็วเกินไปหลังจากสัมผัสอุณหภูมิเย็น จะทำให้หลอดเลือดขยายตัวอย่างรวดเร็ว และอาจหมดสติได้

ด้าน นพ.ปีเตอร์ แอทเทีย ผู้เชี่ยวชาญด้านการมีอายุยืนยาว อธิบายว่าการทำ Cold Plunge มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ลดความเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย ช่วยให้อายุยืนยาว โดยมีงานวิจัยบางชิ้นชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ของการบำบัดนี้ เช่น การนั่งในอ่างน้ำแข็งอาจช่วยลดการอักเสบ เพิ่มการไหลเวียนของเลือด ปรับปรุงภูมิคุ้มกัน และช่วยลดความเจ็บปวดของกล้ามเนื้อ นอกจากนี้ยังอาจลดระดับคอร์ติซอล ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นความเครียดในร่างกายได้ 

 

• แม้จะมีประโยชน์แต่ก็มาพร้อมความเสี่ยง จึงไม่เหมาะกับทุกคน 

จาคลิน คันนิงแฮม ผู้ช่วยผู้ฝึกสอนกีฬา มหาวิทยาลัยแห่งรัฐโอไฮโอ มีคำเตือนว่า สำหรับผู้เริ่มต้นอย่าจุ่มทั้งตัวลงน้ำเย็นทีเดียว อย่าฝืนทำมากเกินไป ให้เริ่มต้นด้วยการจุ่มแค่เท้า หากทนได้ จึงค่อยๆ ย่อเข่าแช่ลงถึงช่วงขา จากนั้นค่อยจุ่มลงถึงสะโพกและหน้าอก เพื่อให้ร่างกายได้ปรับอุณหภูมิอย่างช้าๆ 

ทั้งนี้ ไม่แนะนำให้ทำ Cold Plunge ก่อนออกกำลังกาย แต่ควรทำหลังจากออกกำลังกายจะดีกว่า เพราะหากทำก่อนออกกำลังกายจะทำให้ร่างกายเคลื่อนไหวได้ช้าลง จำกัดการใช้กล้ามเนื้อ จึงไม่ได้ประโยชน์อย่างเต็มที่ นอกจากนี้ การแช่ตัวในน้ำเย็นจัดมีความเสี่ยง ไม่ควรแช่นานเกิน 15-20 นาที เพราะเสี่ยงต่อการช็อก โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาโรคหัวใจไม่ควรทำ

ขณะที่ ศูนย์การแพทย์เชิงวิชาการของมหาวิทยาลัยยูทาห์ (University of Utah Health) ระบุว่า Cold Plunge ถูกนำมาใช้ดูแลสุขภาพมานานหลายศตวรรษแล้ว แต่จุดประสงค์หลักๆ จะเน้นไปทางด้านบำบัดและฟื้นฟูสมรรถภาพทางกีฬาเท่านั้น เป็นวิธีที่ใช้กันในวงการ “เวชศาสตร์การกีฬา” ซึ่งโดยปกติจะทำหลังออกกำลังกาย เพื่อลดการอักเสบและหยุดอาการปวดกล้ามเนื้อ

แต่ในปัจจุบันพบว่า Cold Plunge เป็นเทรนด์ใหม่มาแรงในกลุ่มคนรักสุขภาพ โดยเชื่อกันว่าการแช่น้ำเย็นจัดจะช่วยปรับปรุงระบบภูมิคุ้มกันและสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด แต่กลับมีหลักฐานทางการแพทย์สนับสนุนเพียงเล็กน้อยเท่านั้น อีกทั้งการพรวดพราดลงไปในน้ำเย็นจัดทันทีอาจเป็นอันตรายได้ 

“เมื่อร่างกายคนเราสัมผัสความเย็นจัด มันจะไปยับยั้งการสร้างกรดแลคติก หลอดเลือดหดเล็กลง จึงช่วยลดอาการปวดกล้ามเนื้อและลดการอักเสบ แต่การแช่น้ำเย็นจัดไม่เหมาะกับทุกคน และไม่แนะนำให้ทำหากไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เพราะอาจเกิดอันตรายได้” ผศ.ไบรอันนา ฮาวเวิร์ด ภาควิชากายภาพบำบัดและการฝึกกีฬาแห่งมหาวิทยาลัยยูทาห์ อธิบาย

 

 

• "แช่น้ำเย็นจัด" ความร้อนออกจากร่างกายได้เร็วกว่าอากาศ 25 เท่า! 

ด้าน สมาคมโรคหัวใจอเมริกัน ก็ออกโรงเตือนประชาชนในทิศทางเดียวกัน ว่า การแช่น้ำเย็นจัดจะทำให้ร่างกายตกใจ ซึ่งอาจส่งผลเสียมากกว่าผลดี การแช่น้ำที่มีอุณหภูมิต่ำกว่า 15 องศาเซลเซียสอย่างกะทันหัน สามารถคร่าชีวิตผู้คนได้ในเวลาไม่ถึงนาที

“อาการช็อกจากความเย็นจัดอาจเป็นอันตรายได้ การทำ Cold Plunge จะมีประโยชน์ต่อสุขภาพหรือไม่นั้น ยังไม่มีหลักฐานชัดเจน แต่ที่แน่ๆ คือ มันจะทำให้คุณจมน้ำได้ภายในไม่กี่วินาที ความเย็นจัดจะทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น สมองคิดช้าลง เคลื่อนไหวช้าลง น้ำเย็นจะนำความร้อนออกจากร่างกายได้เร็วกว่าอากาศถึง 25 เท่า” นพ.จอร์จ พลุตซกี้ ผู้อำนวยการแผนกป้องกันโรคหัวใจแห่ง Brigham and Women's Hospital ในบอสตัน กล่าว 

ขณะที่ ลี ฮิลล์ นักวิทยาศาสตร์ด้านการออกกำลังกาย และนักวิจัยปริญญาเอกจากสถาบันวิจัยแห่งศูนย์สุขภาพมหาวิทยาลัยแมคกิลล์ ประเทศแคนาดา กล่าวว่า การแช่ตัวในน้ำเย็นต้องได้รับการดูแลจากผู้เชี่ยวชาญ อย่าทำเองคนเดียว และต้องปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยต่างๆ เพราะการจุ่มตัวลงในน้ำเย็นทั้งตัวจะอันตรายที่สุดคือช่วง 10 วินาที - 1 นาทีแรก สำหรับผู้ที่ไม่คุ้นเคยกับแรงกระแทกจากน้ำเย็นจัด อาจมีความเสี่ยงอย่างไม่น่าเชื่อ

อ่านมาถึงตรงนี้ สายสุขภาพทั้งหลายคงได้คำตอบแล้วว่า หากต้องการลองทำ Cold Plunge ควรปรึกษาแพทย์ประจำตัวก่อนเสมอ และไม่ควรทำคนเดียว ต้องมีผู้เชี่ยวชาญประกบอยู่ด้วยเสมอเพื่อความปลอดภัยสูงสุด 

--------------------------------------------

อ้างอิง : Honehealth, Healthcare, Heart.org