'ความดันต่ำ' อันตรายใช่ย่อย สังเกตอาการ ป้องกันภาวะช็อก

ที่ผ่านมา เราอาจได้ยินบ่อยๆ เกี่ยวกับ “โรคความดันโลหิตสูง” แต่ความจริงแล้ว ความดันโลหิตต่ำ ก็ถือเป็นโรคที่ไม่ควรมองข้าม ข้อมูลจาก คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี อธิบายว่า ความดันโลหิตต่ำ เป็นภาวะที่ค่าความดันโลหิตต่ำกว่า 90/60 มิลลิเมตรปรอท

 

โดยทั่วไปภาวะความดันโลหิตต่ำ ที่ไม่มีอาการ มักไม่อันตราย และไม่ได้นำไปสู่โรคเรื้อรัง สามารถตรวจพบ ความดันโลหิตต่ำ ได้โดยบังเอิญในบุคคลทุกเพศ ทุกวัย โดยเฉพาะผู้ที่มีรูปร่างผอม พักผ่อนน้อย แต่ในบางกรณี เช่น ผู้สูงอายุที่อาจพบมีความดันโลหิตต่ำได้ในช่วงเปลี่ยนอริยาบถ ก็นำไปสู่การหกล้มซึ่งเกิดอันตรายได้

 

หรือในบุคคลทั่วไปที่มี ความดันโลหิต ต่ำร่วมกับมีภาวะความเจ็บป่วยบางอย่าง หรือเป็นความดันโลหิตต่ำที่มีอาการแสดง เช่น วิงเวียน หน้ามืด ก็อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงภาวะที่อาจคุกคามต่อชีวิต ซึ่งควรรีบมาพบแพทย์เพื่อให้การประเมินและรักษาตามสาเหตุต่อไป

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :

• เช็กความดัน อาการแบบไหนถึงเป็น'โรคความดันโลหิตสูง'
• 'ตื่นบ่อย ปัสสาวะบ่อย' กลางดึก ปัญหากวนใจ ที่ไม่ควรละเลย
• สุขภาพ 'หู' ดูแลให้ดี ไม่ใช่แค่ได้ยิน แต่ยังช่วยในการทรงตัว

 

ความดันโลหิตต่ำ สาเหตุมาจากอะไร

• ความดันโลหิตต่ำเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น
• การเปลี่ยนท่าทางของร่างกายอย่างรวดเร็ว เช่น ลุกหรือนั่งแบบกะทันหัน
• ความเครียด การพักผ่อนน้อย
• การมีรูปร่างผอมบางเกินไป
• ปัจจัยด้านพันธุกรรม
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคเลือดจาง โรคหัวใจ โรคต่อมไร้ท่อ
• การรับประทานยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันเลือด ยาขับปัสสาวะ
• การสูญเสียสารน้ำในร่างกาย เช่น การเสียเหงื่อ อุจจาระร่วง
• การสูญเสียเลือด เช่น การเสียเลือดจากอุบัติเหตุ

 

อาการความดันโลหิตต่ำ

• วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด วูบ
• เห็นภาพเบลอ หรือเห็นภาพซ้อน
• ใจสั่น
• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย
• ร่างกายขาดน้ำ
• คลื่นไส้
• ซึม สับสน กระสับกระส่าย ขาดสมาธิ

 

อันตรายของ ความดันโลหิตต่ำ

ภาวะความดันโลหิตต่ำที่ไม่มีอาการ อาจตรวจพบได้โดยบังเอิญ มักไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย อย่างไรก็ตาม หากมีอาการแสดงบางอย่าง เช่น หน้ามืด วิงเวียน วูบ ใจสั่น ร่วมกับมีภาวะความดันโลหิตต่ำ หรือกรณีตรวจพบความดันโลหิตต่ำร่วมกับมีไข้ มีประวัติเสียเลือดหรือสารน้ำในร่างกายอย่างฉับพลัน ควรเข้าพบแพทย์อย่างเร่งด่วน เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายต่อชีวิตได้ เช่น ภาวะช็อก

 

ภาวะแทรกซ้อน เมื่อมีความดันโลหิตต่ำ

เนื่องจาก ความดันโลหิต คือค่าความดันที่นำเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะอวัยวะสำคัญ เมื่อผู้ป่วยมีอาการหน้ามืด วิงเวียนศีรษะ อาจนำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย เช่น การหกล้ม ซึ่งเป็นอันตรายอย่างมากในผู้สูงอายุ นอกจากนี้การมีความดันโลหิตต่ำที่มีอาการร่วมกับการมีภาวะความเจ็บป่วยบางอย่างอาจเป็นสัญญาณเตือนที่จะเกิดอันตรายถึงชีวิตได้ เช่น ภาวะช็อก

 

เมื่อไหร่จึงควรพบแพทย์

โรงพยาบาลเมดพาร์ค แนะนำว่า ควรขอความช่วยเหลือทางการแพทย์ฉุกเฉินทันทีหากเกิดภาวะช็อก ทั้งนี้ ควรพบแพทย์หากมีสัญญาณหรืออาการของความดันโลหิตต่ำ เนื่องจากอาจเกี่ยวข้องกับปัญหาทางการแพทย์ที่ร้ายแรงอื่นๆ โดยอาจทำการจดบันทึกอาการโดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาที่เกิดขึ้นและสิ่งที่คุณกำลังทำอยู่ในขณะนั้น

 

ยาอะไรบ้างที่มีส่งผลต่อความดันต่ำ

• ยาขับปัสสาวะ
• Alpha blockers
• Beta blockers
• ยาสำหรับโรคพาร์กินสัน
• ยาต้านซึมเศร้าบางประเภท
• ยาสำหรับอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ

 

ภาวะความดันโลหิตต่ำจากระบบประสาทอัตโนมัติ

ความดันโลหิตต่ำชนิดนี้เกิดขึ้นหลังจากการยืนเป็นเวลานาน ซึ่งเกิดขึ้นได้ทั้งกับผู้ใหญ่และเด็ก การสื่อสารที่ไม่ถูกต้องระหว่างหัวใจและสมองถือเป็นสาเหตุของภาวะนี้

• ภาวะความดันโลหิตต่ำจากความผิดปกติจากหลายระบบ ความเสียหายต่อระบบประสาททำให้ความดันโลหิตลดลง ความดันเลือดต่ำชนิดนี้เรียกอีกอย่างว่า Shy-Drager syndrome อาการของความดันโลหิตต่ำที่หายากนี้มีลักษณะอาการที่คล้ายกับโรคพาร์กินสัน (Parkinson Disease) ซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายต่อระบบประสาทอัตโนมัติ ระบบที่ทำหน้าที่ในการควบคุมการทำงาน เช่น ความดันโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ การหายใจ และการย่อยอาหาร ผู้ที่มีความดันเลือดต่ำประเภทนี้อาจมีความดันโลหิตสูงขณะนอนราบร่วมด้วย

 

การวินิจฉัยภาวะความดันโลหิตต่ำ

แพทย์อาจตรวจสอบปัญหาทางการแพทย์ของคุณก่อนทำการตรวจร่างกายและวัดความดันโลหิต โดยอาจต้องทำการทดสอบบางอย่างร่วมด้วย เช่น

• การตรวจเลือด เพื่อตรวจสอบสภาพของร่างกายทั้งหมดและหาสาเหตุของภาวะความดันโลหิตต่ำ เช่น น้ำตาลในเลือดสูง เบาหวาน หรือโลหิตจาง
• การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG) เพื่อค้นหาปัญหาเกี่ยวกับหัวใจที่อาจทำให้เกิดภาวะความดันโลหิตต่ำ
• การตรวจหัวใจด้วยเตียงปรับระดับ เพื่อประเมินปฏิกิริยาของร่างกายต่อการเปลี่ยนแปลงท่าทางและตำแหน่ง

 

การรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำ

การรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำขึ้นอยู่กับสาเหตุ ประเภท และความรุนแรงของภาวะ ผู้ที่มีอาการไม่รุนแรงอาจไม่จำเป็นต้องรับการรักษา ทั้งนี้เพื่อเพิ่มความดันโลหิตและเพื่อลดสัญญาณและอาการของภาวะความดันเลือดต่ำที่รุนแรง อาจต้องได้รับการรักษาบางอย่าง เช่น

• การบริโภคเกลือมากขึ้น
• การดื่มน้ำมากขึ้น
• การสวมถุงน่องชนิดแกรดูเอ็ดคอมเพรสชั่น (compression stockings) หรือถุงน่องป้องกันลิ่มเลือด
• การใช้ยา

 

ความดันโลหิตต่ำ ควรดูแลตัวเองอย่างไร ?

สำหรับผู้ป่วยที่มีภาวะ ความดันโลหิตต่ำ มักจะเกิดอาการหน้ามืดบ่อยๆ ระหว่างทำกิจกรรมบางอย่าง เนื่องจาก ความดันต่ำ ลง คนกลุ่มนี้จำเป็นต้องปรับพฤติกรรมให้เหมาะสมเพื่อให้สอดคล้องกับโรคและสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ รวมถึงคนทั่วไปที่ควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับโรคนี้ร่วมกันเพื่อดูแลคนใกล้ชิดที่ประสบปัญหาได้อย่างถูกวิธี

 

กรณีที่ตรวจพบความดันโลหิตต่ำโดยที่ไม่มีอาการ หรือไม่มีภาวะความเจ็บป่วยอื่น ๆ ร่วม สามารถให้การดูแลตนเองได้เบื้องต้น ดังนี้

• พักผ่อนให้เพียงพอ
• หลีกเลี่ยงความเครียด
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• หลีกเลี่ยงการเปลี่ยนท่านั่งหรือยืนอย่างรวดเร็ว