ประกาศ กรมศิลปากรขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุ-ศิลปวัตถุ เพิ่ม 367 ชิ้น ใน 7 จังหวัด
ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ประกาศกรมศิลปากร ขึ้นทะเบียน "โบราณวัตถุ-ศิลปวัตถุ" ที่มิได้อยู่ในความครอบครองของกรมศิลป์ จำนวน 367 รายการ ใน 7 จังหวัด รวม 68 สถานที่ ประกาศ ณ วันที่ 27 มิ.ย.2565
เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2565 เว็บไซต์ ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ประกาศ กรมศิลปากร เรื่อง “ขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุและศิลปวัตถุ” ผ่านราชกิจจานุเบกษา “เล่ม 139 ตอนพิเศษ 148 ง” ลงนามโดยนายประทีป เพ็งตะโก อธิบดีกรมศิลปากร
อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 14 แห่ง “พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504” แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติโบราณสถานโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 จึงประกาศ ขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุและศิลปวัตถุ ที่มิได้อยู่ในความครอบครองของกรมศิลปากร รวม 68 แห่ง จำนวน 367 รายการ
โบราณวัตถุ หมายถึง สิ่งของโบราณที่เคลื่อนที่ได้ มีอายุกว่า 100 ปีขึ้นไป และเป็นประโยชน์ในทางศิลปะประวัติศาสตร์ หรือโบราณคดี หรือเป็นส่วนใดส่วนหนึ่งของโบราณสถาน
ศิลปวัตถุ หมายถึง วัตถุอันเป็นผลงานสร้างสรรค์ทางทัศนศิลป์อย่างมีศิลปลักษณะ สิ่งที่ทำด้วยฝีมืออย่างประณีตและมีคุณค่าสูงเชิงศิลปะ
การประกาศ ขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุและศิลปวัตถุ ที่มิได้อยู่ในความครอบครองของกรมศิลปากร ตามราชกิจจานุเบกษาฉบับข้างต้น ประกอบด้วย “สิ่งของ” และ “วัตถุ” จำนวน 366 รายการ กระจายอยู่ตามวัดต่างๆ รวม 67 วัด ในจังหวัด ตาก สุโขทัย พิษณุโลก ขอนแก่น มหาสารคาม เลย หนองบัวลำพู และอีก 1 ตราประทับ ในครอบครองของบุคคล รวมเป็น 367 รายการ
สิ่งของและวัตถุที่ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนฯ ครั้งนี้ ส่วนใหญ่ประกอบด้วยสิ่งของและวัตถุที่ได้รับการสร้างสรรค์ขึ้นด้วยความเชื่อทางศาสนา อาทิ พระพุทธรูปศิลปะแบบต่างๆ หีบพระธรรม ตู้พระธรรม ธรรมาสน์
ยกตัวอย่างเช่น พระพุทธรูปปางไสยาสน์ ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 เป็นไม้ลงรักปิดทองประดับกระจกจีน ขนาดสูง 70.5 เซนติเมตร กว้าง 57 เซนติเมตร ยาว 183 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่ หอไตร วัดพร้าว ตําบลหนองหลวง อําเภอเมืองตาก จังหวัดตาก
พระพุทธรูปทรงเครื่องใหญ่ ปางมารวิชัย วัดป่ามะม่วง จ.สุโขทัย
พระพุทธรูปทรงเครื่องใหญ่ ปางมารวิชัย ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 โลหะผสมลงรักปิดทอง ขนาดสูงรวมฐาน 25.8 เซนติเมตร ตักกว้าง 9.1 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่กุฏิเจ้าอาวาส วัดป่ามะม่วง เลขที่ 172 หมู่ที่ 6 ถนนวิมลปรีชานุสรณ์ ตําบลไกรใน อําเภอกงไกรลาส จังหวัดสุโขทัย
กล่องคัมภีร์ใบลาน ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ลงรักปิดทอง ขนาดสูง 10.5 เซนติเมตร กว้าง 10.5 เซนติเมตร ยาว 62.5 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่กุฎิพระหลังเก่า วัดโนนแห่โพธิ์ชัย บ้านหอย ตําบลโนนอุดม อําเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น
พระมาลัยโปรดสัตว์นรก วัดทุ่งกระเชาะ จ.ตาก
พระมาลัยโปรดสัตว์นรก ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 ชนิดโลหะผสมลงรักปิดทอง ขนาดสูง 28.3 เซนติเมตร ฐานกว้าง 9.5 เซนติเมตร ฐานยาว 12.5 เซนติเมตร ฐานสูง 10.3 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่อาคารพิพิธภัณฑ์ ข้างอุโบสถ วัดทุ่งกระเชาะ หมู่ 6 ตําบลทุ่งกระเชาะ อําเภอบ้านตาก จังหวัดตาก
พระพุทธรูปปางโปรดมหิศรเทพบุตร วัดกงไกรลาศ จ.สุโขทัย
พระพุทธรูปปางโปรดมหิศรเทพบุตร ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 โลหะผสม ขนาดสูงรวมฐาน 20.5 เซนติเมตร ฐานสูง 2 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่กุฎิสงฆ์ วัดกงไกรลาศ หมู่ที่ 10 ตําบลกง อําเภอกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย
กรอบจําลักลาย วัดศรีโพธิ์ชัย จ.เลย
กรอบจําลักลาย ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้แกะสลักประดับกระจก ขนาด สูง 53 เซนติเมตร กว้าง 39 เซนติเมตร หนา 9 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่ วัดศรีโพธิ์ชัย บ้านแสงภา ตําบลแสงภา อําเภอนาแห้ว จังหวัดเลย
พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะล้านช้าง ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ชนิด (แกน) ดินผสมว่าน (องค์) บุเงิน ขนาดสูงรวมฐาน 12.5 เซนติเมตร ตักกว้าง 2 เซนติเมตร มีจารึกอักษรไทยน้อย ภาษาไทย ที่ฐานด้านหน้า จํานวน 2 บรรทัด (จารึกค่อนข้างลบเลือน) ประดิษฐานอยูที่กุฏิเจ้าอาวาส วัดศรีบุญเรือง หมู่ที่ 1 บ้านแก่ง ตําบลร่องจิก อําเภอภูเรือ จังหวัดเลย
พระพุทธรูปปางประทานอภัย วัดใหม่อภัยยาราม จ.พิษณุโลก
พระพุทธรูปปางประทานอภัย ศิลปะอยุธยา พุทธศตวรรษที่ 21-22 สําริดลงรักปิดทอง ขนาดสูงรวมฐาน 204 เซนติเมตร ฐานสูง 20 เซนติเมตร สูงเฉพาะองค์พระ 184 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่พระอุโบสถ วัดใหม่อภัยยาราม ถนนบรมไตรโลกนาถ ตําบลในเมือง อําเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
จิตรกรรมบนแผ่นไม้ ศิลปะล้านนา ฝีมือช่างไทยใหญ่ พุทธศักราช 2465 ชนิด ไม้เขียนสี ขนาดกว้าง 122 เซนติเมตร ยาว 275 เซนติเมตร มีจารึกอักษรธรรมล้านนา ภาษาไทย จํานวน 3 บรรทัด เก็บรักษาไว้ที่ โรงนอน วัดดอนมูลชัยตําบลหัวเดียด อําเภอตาก จังหวัดตาก
พระศรีอริยเมตไตรย วัดไผ่ล้อม จ.สุโขทัย
พระศรีอริยเมตไตรย ศิลปะรัตนโกสินทร์พุทธศตวรรษที่ 25 โลหะผสม ขนาดสูงรวมฐาน 70 เซนติเมตร ตักกว้าง 45.5 เซนติเมตร ฐานสูง 19 เซนติเมตร ฐานกว้าง 51.5 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่กุฏิเจ้าอาวาส วัดไผ่ล้อม หมู่ที่ 8 ตําบลย่านยาว อําเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย
พระพุทธรูปปางมารวิชัย วัดเวฬุวนาราม จ.มหาสารคาม
พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ ขนาดสูงรวมฐาน 31 เซนติเมตร ตักกว้าง 8 เซนติเมตร ฐานสูง 7.5 เซนติเมตร มีจารึกอักษรธรรมอีสาน ภาษาไทย ที่ฐานหน้ากระดานด้านหน้า จํานวน 5 บรรทัด ประดิษฐานอยู่ที่อาคารมณฑป พิพิธภัณฑ์ วัดเวฬุวนาราม บ้านหนองสิม ตําบลบรบือ อําเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม
หีบหนังสือสวด ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ลงรักปิดทอง ขนาดสูง 33.7 เซนติเมตร กว้าง 25.7 เซนติเมตร ยาว 79.5 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่กุฏิเจ้าอาวาส วัดหนองโว้ง เลขที่ 58 หมู่ที่ 1 ตําบลเมืองบางยม อําเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย
พระพุทธรูปปางมารวิชัย วัดชลประทานรังสรรค์ จ.ตาก
พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะอยุธยา พุทธศตวรรษที่ 23-24 ไม้ลงรักปิดทองทาชาดประดับกระจก ขนาดสูงรวมฐาน 34.5 เซนติเมตร ตักกว้าง 10.5 เซนติเมตร ฐานกว้าง 20.5 เซนติเมตร ฐานสูง 19.5 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่กุฏิ วัดชลประทานรังสรรค์ เลขที่ 311 หมู่ 3 ถนนเทศบาล 7 ตําบลสามเงา อําเภอสามเงา จังหวัดตาก
พระพุทธรูปปางห้ามพระแก่นจันทน์ วัดคุ้งยางใหญ่ จ.สุโขทัย
พระพุทธรูปปางห้ามพระแก่นจันทน์ ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ลงรักปิดทอง ขนาดสูงรวมฐาน 34.5 เซนติเมตร ฐานสูง 10.5 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่วิหาร วัดคุ้งยางใหญ่ หมู่ที่ 3 ตําบลบ้านสวน อําเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย
พระพุทธรูปปางมารวิชัย วัดศรีสุทธาวาส จ.เลย
พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 โลหะผสม ขนาดสูงรวมฐาน 27 เซนติเมตร ตักกว้าง 11 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่กุฏิสงฆ์ วัดศรีสุทธาวาส ตําบลกุดป่อง อําเภอเมือง จังหวัดเลย
พระพุทธรูปปางมารวิชัย ไม้บุเงิน วัดมาตานุสรณ์
พระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะล้านนาฝีมือช่างพี้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้บุเงิน ขนาดสูงรวมฐาน 24 เซนติเมตร ตักกว้าง 7 เซนติเมตร ประดิษฐานอยู่ที่กุฏิเจ้าอาวาส วัดมาตานุสรณ์ เลขที่ 171 หมู่ที่ 1 ถนนกัญไชยพัฒนา ตําบลแม่กาษา อําเภอแม่สอด จังหวัดตาก
พระอัครสาวก วัดเกาะ จ.สุโขทัย
พระอัครสาวก ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศักราช 2426 โลหะผสมลงรักปิดทอง ขนาดสูงรวมฐาน 150 เซนติเมตร ฐานกว้าง 45 เซนติเมตร ฐานสูง 31.5 เซนติเมตร มีจารึกอักษรไทยที่ฐานด้านหน้า จํานวน 1 บรรทัด ระบุผู้สร้างและปีที่สร้าง ประดิษฐานอยู่ที่ พระอุโบสถ วัดเกาะ ตําบลวัดเกาะ อําเภอศรีสําโรง จังหวัดสุโขทัย
หีบพระธรรม (ฝาหายไป) วัดโพลเลา จ.ขอนแก่น
หีบพระธรรม (ฝาหายไป) ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ลงรักปิดทอง ขนาดสูงรวมฐาน 145 เซนติเมตร กว้าง 56 เซนติเมตร ยาว 71 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่ศาลา วัดโพลเลา บ้านเหล่า ตําบลบ้านฝาง อําเภอบ้านฝาง จังหวัดขอนแก่น
แผ่นหินสลักรูปพระพุทธรูป ศิลปะล้านช้าง พุทธศตวรรษที่ 25 ชนิดหิน ขนาดสูง 46.7 เซนติเมตร กว้าง 13.2 เซนติเมตร หนา 1.5 เซนติเมตร มีจารึกอักษรธรรมอีสาน ภาษาไทย ที่ด้านล่าง จํานวน 2 บรรทัด (จารึกค่อนข้างเลือน) ประดิษฐานอยู่ที่กุฎิอดีตเจ้าอาวาส วัดมหาธาตุเชียงคาน ตําบลเชียงคาน อําเภอเชียงคาน จังหวัดเลย
ธรรมาสน์ วัดปลายนา จ.สุโขทัย
ธรรมาสน์ ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้และกระจก ขนาดสูง 424 เซนติเมตร กว้าง 182 เซนติเมตร ยาว 182 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่ศาลาการเปรียญ วัดปลายนา เลขที่ 100 หมู่ที่ 3 ถนน รพช. สุโขทัย 4003 ตําบลบ้านตึก อําเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย
สัตตภัณฑ์ วัดทุ่งกระเชาะ จ.ตาก
สัตตภัณฑ์ ศิลปะล้านนา ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ลงรักปิดทองทาชาดประดับกระจก ขนาด สูง 175 เซนติเมตร กว้าง 35 เซนติเมตร ยาว 35 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่อาคารพิพิธภัณฑ์ ข้างอุโบสถ วัดทุ่งกระเชาะ หมู่ 6 ตําบลทุ่งกระเชาะ อําเภอบ้านตาก จังหวัดตาก
สัตตภัณฑ์ เป็นเครื่องสักการะในพระพุทธศาสนาที่งดงามอย่างหนึ่งของชาวล้านนา ลักษณะเป็นเชิงเทียนตั้งอยู่หน้าแท่นแก้ว ใช้เป็นที่ปักเทียนสำหรับบูชาองค์พระธาตุเจดีย์ หรือพระประธานในพระวิหารหรือพระอุโบสถ
หีบพระธรรม วัดชลประทานรังสรรค์ จ.ตาก
หีบพระธรรม ศิลปะล้านนา ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 24 ไม้ลงรักปิดทอง ขนาดสูง 76.5 เซนติเมตร กว้าง 48 เซนติเมตร ยาว 72.5 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่วิหารหลังใหม่ วัดชลประทานรังสรรค์ ถนนเทศบาล 7 ตําบลสามเงา อําเภอสามเงา จังหวัดตาก
ขันดอก วัดชลประทานรังสรรค์ จ.ตาก
ขันดอก ศิลปะล้านนา ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ลงรักทาชาดเขียนลายทองประดับกระจก ขนาด สูง 51 เซนติเมตร กว้าง 45 เซนติเมตร ยาว 45 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่พระอุโบสถ วัดชลประทานรังสรรค์ เลขที่ 311 หมู่ 3 ถนนเทศบาล 7 ตําบลสามเงา อําเภอสามเงา จังหวัดตาก
ขันดอก หมายถึง “พานดอกไม้” สำหรับบูชาพระในวัฒนธรรมล้านนา จัดวางดอกไม้และเครื่องสักการะอื่นๆ อาทิ ธูป เทียน ข้าวตอก
ตู้พระธรรม วัดทักษิณาราม จ.มหาสารคาม
ตู้พระธรรม ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้แกะสลักลงรักปิดทอง ขนาด สูง 65 เซนติเมตร กว้าง 146 เซนติเมตร ฐานสูง 32 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่กุฏิสงฆ์ วัดทักษิณาราม ตําบลนาเชือก อําเภอนาเชือก จังหวัดมหาสารคาม
แผงพระพิมพ์ ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้แกะสลักลงรักปิดทอง ขนาดสูง 19 เซนติเมตร กว้าง 12 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่กุฏิกลาง (กุฏิอเนกประสงค์) วัดศรีสมสนุก (วัดคกเลาเหนือ) บ้านคกเลาเหนือ ตําบลบุฮม อําเภอเชียงคาน จังหวัดเลย
ธรรมาสน์ วัดเจริญทรงธรรม จ.หนองบัวลำพู
ธรรมาสน์ ศิลปะรัตนโกสินทร์ ฝีมือช่างพื้นถิ่น พุทธศตวรรษที่ 25 ไม้ ขนาดสูงรวมฐาน 440 เซนติเมตร กว้าง 115 เซนติเมตร ยาว 116 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่อาคารด้านทิศใต้ของศาลาการเปรียญ วัดเจริญทรงธรรม บ้านดอนปอ ตําบลหนองบัวใต้ อําเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลําภู
ตราประทับ ศิลปะรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 5 พุทธศตวรรษที่ 25 งาช้างแกะสลัก ขนาดสูง 8.3 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลาง 4.9 เซนติเมตร เก็บรักษาไว้ที่ บ้านนายนฤชิต เสนานุช ตําบลโพนสูง อําเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย
หมายเหตุ : อ่าน “ราชกิจจานุเบกษา” ประกาศกรมศิลปากร เรื่อง “ขึ้นทะเบียนโบราณวัตถุและศิลปวัตถุ” วันที่ 27 มิถุนายน 2565 ฉบับเต็ม คลิกที่นี่
