หน้าตาบ่งบอกฐานะ ‘รวย-จน’ ได้จริงหรือไม่? วิทยาศาสตร์มีคำตอบ!

ไขข้อสงสัย! ทำไมเวลามองหน้าใครบางคน แล้วรู้สึกว่าคนนั้นต้องเป็น “คนรวย” แน่ๆ แต่ในขณะที่มองใบหน้าของอีกคนหนึ่งและรู้สึกว่าเขาอาจจะมีฐานะไม่ดีนัก ซึ่งความรู้สึกที่เกิดขึ้นเหล่านั้นบางครั้งก็เป็นความจริง! เนื่องจากการแสดงสีหน้าและริ้วรอยบนใบหน้าสามารถสะท้อนฐานะของปัจเจกบุคคลได้ โดยมีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ยืนยัน

สาเหตุที่สีหน้าของบางคนบ่งบอกได้ถึงฐานะนั้น มีงานวิจัยที่ตีพิมพ์ใน “Journal of Personality and Social Psychology” ซึ่งเป็นวารสารเกี่ยวกับบุคลิกภาพและจิตวิทยาสังคม อธิบายไว้ว่า ความสัมพันธ์ระหว่างความเป็นอยู่ที่ดีและชนชั้นทางสังคมสามารถสะท้อนออกมาได้ทางสีหน้า

คนที่มีฐานะดีหรือ “คนรวย” จะมีหน้าตายิ้มแย้ม มีความสุข และไร้ความกังวลบนใบหน้าหรือในดวงตา แต่คนฐานะไม่ดีบางคน จะมีริ้วรอยของความวิตกกังวลอยู่บนใบหน้าจนเห็นได้ชัด

“คนที่มีเงินมักจะมีความสุขมากขึ้น กังวลน้อยลง เมื่อเทียบกับคนที่ดิ้นรนเพื่อหาเงินเลี้ยงชีพวันต่อวัน ความแตกต่างด้านความเป็นอยู่ที่ดีเหล่านี้สะท้อนให้เห็นบนใบหน้าของผู้คน” อาร์ ทอรา บียอร์นดอตเทอร์ (R. Thora Bjornsdottir) หนึ่งในทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยโตรอนโต ประเทศแคนาดา เปิดเผยถึงเหตุผลว่าทำไมบางครั้งเราถึงตัดสินฐานะของคนเพียงแค่เห็นหน้าพวกเขาเท่านั้น

• เพราะเป็น ‘คนรวย’ หน้าตาจึงดูมีความสุข?

ประโยคที่ว่า “เงินไม่สามารถซื้อความสุขได้” อาจจะไม่จริงเสมอไป เมื่องานวิจัยของทอราแสดงให้เห็นว่า คนที่มีเงินจะดูมีความสุขมากกว่าคนที่ไม่ค่อยมีเงินเท่าไรนัก

โดยงานวิจัยดังกล่าวให้ผู้เข้าทดสอบดูภาพขาวดำของผู้คนหลายๆ คน ที่มีระดับฐานะแตกต่างปะปนกันไป แล้วพิจารณาว่าคนในภาพรวยหรือจน? ซึ่งผู้เข้าทดสอบมากถึงร้อยละ 68 ตอบถูกว่าคนไหนบ้างที่เป็นคนรวย โดยองค์ประกอบหลักที่เป็นเกณฑ์พิจารณาคือ ใบหน้า ทรงผม เครื่องประดับ และเสื้อผ้า แต่สิ่งที่สำคัญและแตกต่างกันมากที่สุดก็คือ “หน้าตา”

ด้าน นิโคลัส โอ รูล (Nicholas O. Rule) อธิบายถึงงานวิจัยที่ทำร่วมกับทอราเพิ่มเติมว่า การที่ผู้เข้าร่วมทดสอบตัดสินฐานะของกลุ่มตัวอย่างจากใบหน้าได้ถูกต้องจำนวนมาก ถือว่าเป็นเรื่องที่ค่อนข้างน่าแปลกใจ

อีกทั้งเมื่อศึกษาลึกลงไปถึงความแตกต่างบนใบหน้ากลุ่มตัวอย่างก็พบว่า ในกลุ่มที่มีรายได้มากกว่า 150,000 ดอลลาร์ต่อปี ซึ่งถูกกำหนดว่ามีฐานะดี จะมีรอยยิ้มปรากฏอยู่บนใบหน้าอย่างชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อมองไปที่ “ปาก” และ “ดวงตา” ก็จะยิ่งพบร่องรอยของความสุขมากขึ้น

เหตุผลที่คนมีฐานะดีมีหน้าตาสดใสเปี่ยมสุขอย่างเห็นได้ชัด มาจากการที่ส่วนใหญ่พวกเขาไม่มีความวิตกกังวลเรื่องการจับจ่ายใช้สอย ไม่ต้องคิดมากเรื่องการหาเงินมาให้เพียงพอกับการใช้จ่ายในแต่ละเดือน ซึ่งแตกต่างจากผู้มีรายได้น้อยอย่างสิ้นเชิง

• เพราะฐานะไม่ดี ความเครียดเลยแสดงออกทางสีหน้า?

กลับกันหากเป็นกลุ่มคนที่ “มีรายได้น้อย” หรือ “ฐานะไม่ดีนัก” ก็จะสังเกตเห็นความเครียดและความวิตกกังวลแสดงออกมาบนใบหน้าได้ โดยกลุ่มตัวอย่างนี้มีรายได้ต่ำกว่า 35,000 ดอลลาร์ ต่อปี (ในงานวิจัยใช้คำว่า ชนชั้นแรงงาน)

“รูปแบบอารมณ์ที่ฝังแน่นอยู่บนใบหน้าของพวกเขา จะมีความชัดเจนขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป” ทอรากล่าว โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่ต้องดิ้นรนเพื่อหาเงินเลี้ยงชีพหรือหาเช้ากินค่ำ กล้ามเนื้อใบหน้าของพวกเขาจะมีการหดตัวเรื้อรังบางส่วน ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างใบหน้า หมายความว่า เมื่อคนกลุ่มนี้มีความวิตกกังวลหรือต้องเผชิญกับความเครียดอย่างต่อเนื่อง ทำให้พวกเขามักแสดงสีหน้าที่มีความทุกข์ออกมาแทบจะตลอดเวลาโดยที่พวกเขาเองก็ไม่รู้ตัว

ท้ายที่สุดแล้วแม้ว่าการวิจัยในครั้งนี้จะยังไม่ได้มีกลุ่มตัวอย่างที่ขยายออกไปในวงกว้างมากนัก เนื่องจากเป็นแค่การเริ่มต้นเท่านั้น แต่พวกเขาก็มองว่านี่คือจุดเริ่มต้นของการรับรู้ชนชั้นทางสังคม ที่อาจส่งผลกระทบที่สำคัญตามมา โดยเฉพาะการตัดสินคนอื่นจากภายนอก

เพราะในบางครั้งแค่มองจาก “ใบหน้า” ก็ไม่สามารถตัดสิน “ฐานะ” ของแต่ละคนได้อย่างแม่นยำ เนื่องจากยังมีกลุ่มตัวอย่างส่วนน้อยที่ผู้ทดสอบตอบไม่ตรงกับฐานะที่แท้จริง

อ้างอิงข้อมูล : CNBC