ฉลอง 1 ปี มรดกความทรงจำแห่งโลก : อุรังคธาตุ คัมภีร์ใบลานตำนานสร้างพระธาตุพนม
กรมศิลปากร เชิญชวนประชาชนร่วมงานวาระครบรอบปี ‘อุรังคธาตุ มรดกชาติสู่มรดกโลก’ พิธีเจริญพระพุทธมนต์คัมภีร์อุรังคธาตุ ขบวนนางรำบูชาองค์พระธาตุพนม เสวนาความเชื่อในอีสาน การแสดงสินค้า-ผลิตภัณฑ์ชุมชนพื้นเมืองจังหวัดนครพนม และอะไรคือ ‘มรดกความทรงจำแห่งโลก’
นอกจาก ‘แหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม’ จำนวน 4 แห่ง และ ‘แหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ’ จำนวน 3 แห่ง ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่ง มรดกโลก จาก ยูเนสโก (UNESCO) ประเทศไทยยังมีวัตถุที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น มรดกความทรงจำแห่งโลก (Memory of the World) จากยูเนสโกอีกจำนวน 6 อย่าง
หนึ่งในนั้นคือ คัมภีร์อุรังคธาตุ จำนวน 10 ฉบับ เก็บรักษาอยู่ ณ สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็น มรดกความทรงจำแห่งโลก ในการประชุมคณะกรรมการบริหารองค์การยูเนสโก ครั้งที่ 216 เมื่อเดือนพฤษภาคม 2566 ณ องค์การยูเนสโก กรุงปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส
‘มรดกความทรงจำแห่งโลก’ หมายถึงมรดกภูมิปัญญาที่บันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร ไม่ว่าจะเป็นการบันทึกไว้ในรูปแบบใดหรือของประเทศใดก็ตาม ถือว่าเป็นแหล่งรวมความคิด ความรู้ ประสบการณ์ ที่สามารถสะท้อนให้เห็นถึงความหลากหลายทั้งในด้านของวัฒนธรรม จากสังคมในอดีตให้แก่สังคมปัจจุบัน และเพื่อที่จะสืบสานส่งต่อให้แก่สังคมในอนาคต
นายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยว่า ‘คณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยแผนงานความทรงจำแห่งโลก’ ของยูเนสโก เล็งเห็นถึงความสำคัญของการเผยแพร่ความรู้และการสร้างการรับรู้ของประชาชน ในด้าน ‘มรดกความทรงจำแห่งโลก’ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับชุมชนที่มีความเกี่ยวข้องในจังหวัดนครพนมและพื้นที่ใกล้เคียง
จึงจัดกิจกรรมในโอกาส ครบรอบ 1 ปี การขึ้นทะเบียน ‘คัมภีร์ใบลานเรื่องอุรังคธาตุ’ เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก เพื่อเฉลิมฉลองและเผยแพร่ให้ประชาชนตระหนักถึงคุณค่า ความสำคัญ รู้สึกรักและภาคภูมิใจในมรดกวัฒนธรรมในท้องถิ่น อันเป็นความเชื่อทางศาสนาที่สืบต่อกันมา
และเป็นการเผยแพร่เอกสารสำคัญที่ได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกความทรงจำให้คนทั่วไปได้รับรู้ อีกทั้งยังเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวในจังหวัดนครพนม
คัมภีร์ใบลานเรื่อง ‘อุรังคธาตุ’ เป็นคัมภีร์ใบลานที่จารขึ้นอย่างแพร่หลายในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง เป็นที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวางในหมู่นักปราชญ์ทั้งในประเทศไทยและนานาประเทศว่าเป็นตำนานหรือนิทานอันศักดิ์สิทธิ์เกี่ยวกับ การเข้ามาของพระพุทธศาสนาในภูมิภาคนี้
เป็นความเชื่อและรากฐานของความทรงจำของภูมิภาคเกี่ยวกับ ตำนานการสร้างพระธาตุพนมอันศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางการแสวงบุญของชาวพุทธมาแต่โบราณ สืบทอดมาถึงประชาชนชาวไทย – ลาวในภูมิภาคนี้จนถึงปัจจุบัน
งาน ครบรอบ 1 ปี การขึ้นทะเบียน ‘คัมภีร์ใบลานเรื่องอุรังคธาตุ’ เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก กำหนดจัดขึ้น วันอังคารที่ 23 กรกฎาคม 2567 ณ ศาลาเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม
กิจกรรมภายในงานมีดังนี้
- เวลา 08.00 - 09.00 น. การแสดงขบวนนางรำบูชาองค์พระธาตุพนม
เพื่อเฉลิมฉลองการขึ้นทะเบียน ‘คัมภีร์ใบลานเรื่องอุรังคธาตุ’ เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก โดยคณะครูและนักเรียนนาฏศิลป์โรงเรียนธาตุพนม ณ ลานธรรมหน้าวัดพระธาตุพนม
- เวลา 10.00 - 11.00 น. พิธีเจริญพระพุทธมนต์
พิธีเจริญพระพุทธมนต์ฉลองคัมภีร์ใบลานเรื่อง 'อุรังคธาตุ' ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก โดยพระภิกษุสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ จำนวน 10 รูป ณ ศาลาเฉลิมพระเกียรติฯ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
- เวลา 10.00 – 16.00 น. นิทรรศการ
เชิญชมนิทรรศการอุรังคธาตุ (ตำนานพระธาตุพนม) มรดกความทรงจำแห่งโลก จัดโดยสำนักหอสมุดแห่งชาติ, หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม, วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อำเภอธาตุพนม, วัดศรีมงคล อำเภอท่าอุเทน, วัดศรีชมชื่น บ้านพิมาน อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม, วัดพระธาตุเชิงชุม และมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร
ณ บริเวณชั้น 1 ศาลาเฉลิมพระเกียรติฯ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
- เวลา 13.00 - 16.00 น. การเสวนา
การเสวนาเรื่อง “ความเชื่อ ความศรัทธา พุทธศาสนาในภาคอีสาน“ โดยวิทยากร พระธรรมวชิรโสภณ ที่ปรึกษาเจ้าคณะภาค 10 เจ้าอาวาสวัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร, นางสาวิตรี สุวรรณสถิต รองประธานกรรมการแห่งชาติว่าด้วยแผนงานความทรงจำแห่งโลกของคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรม แห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก)
ร่วมด้วย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ราชันย์ นิลวรรณาภา สาขาวิชาภาษาและวัฒนธรรมลาว คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยลัยมหาสารคาม, นางสาวเอมอร เชาวน์สวน ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านภาษาโบราณ สำนักหอสมุดแห่งชาติ
ดำเนินรายการโดย นางสาวบุบผา ชูชาติ บรรณารักษ์ชำนาญการพิเศษ สำนักหอสมุดแห่งชาติ ณ ศาลาเฉลิมพระเกียรติฯ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
- เวลา 10.00 – 16.00 น. การแสดงสินค้า
การแสดงสินค้าและผลิตภัณฑ์ชุมชนพื้นเมืองจังหวัดนครพนม โดยหน่วยงานในจังหวัดนครพนมและชุมชนพื้นเมือง ณ บริเวณถนนด้านข้างศาลาเฉลิมพระเกียรติฯ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร
