รู้จัก 'ไวน์หายาก' 'ฟริตซ์' 'ไวน์กรองด์ ครู ของฮังการี'
'ฮังการี' เป็นหนึ่งในชาติผลิตไวน์เก่าแก่ในยุโรป ผลิตไวน์มาตั้งแต่สมัยโรมัน ไวน์ที่สร้างชื่อให้ฮังการีและคอไวน์ทั่วโลกโหยหาคือ ไวน์ขาวหวาน 'โตกาย' (Tokaj / Tokaji) และ 'ไวน์หายาก' ‘ฟริตซ์’ ที่ถือว่าเป็น ‘ไวน์กรองด์ ครู ของฮังการี’
โตกาย เป็นยอดไวน์หวานที่มีศักดิ์ศรีไม่เป็นรองไวน์หวานโซแตร์น (Sauternes) ของฝรั่งเศส และ UNESCO ประกาศให้เป็นมรดกโลกในปี 2002 ภายใต้ชื่อ Tokaj Wine Region Historic Cultural Landscape
และไวน์หายาก ฟริตซ์ เดซี โซลด์ ซากอส (Fritz Decsi Zold Szagos) ผลิตโดย ฟริตซ์ไวเนอรี (Fritz Winery) จากเขตเซคซาร์ดในฮังการี
โตกาย เป็นชื่อเมืองเล็ก ๆ ในแคว้น Borsod-Abaúj-Zemplén ทางตะวันออกเฉียงเหนือของฮังการี อยู่ห่างจากกรุงบูดาเปสต์ประมาณ 200 กม. พื้นที่ราว 28.2 ตร.กม. พลเมือง 6,000 คน ประกอบด้วย 28 คอมมูน ที่ผลิตไวน์แล้วสามารถใช้ชื่อว่า Tokaji ได้ ผลิตเฉพาะไวน์ขาว และส่วนใหญ่เป็นไวน์ขาวหวาน ไม่มีไวน์แดง เป็นวัฒนธรรมที่ผสมผสานกันระหว่างสลาฟ (Slavs) และเยอรมนี (Germanic)
ไวน์หวานโตกาย
กรรมวิธีทำไวน์ Tokaji Aszu คล้ายกับการทำไวน์หวาน Sauternes คือปล่อยให้แสงแดดเผาองุ่นสุกจนเน่าคาต้นและเหี่ยวย่น ซึ่งเรียกว่า Aszu หรือเกิดเชื้อรา Botrytis Cinera ที่ผิวองุ่น จากนั้นจึงเก็บมาหมักเป็นไวน์ ชาว Magyars บรรพบุรุษของชาวฮังการีเชื่อว่าไวน์ชนิดนี้เป็นยาอายุวัฒนะ ถือเป็นไวน์หวานสุดคลาสสิกของโลก
ส่วน ไวน์แดงฮังการี ที่เคยมีผู้นำเข้ามาเมืองไทยครั้งแรก ๆ เมื่อประมาณ 20 ปีที่แล้วคือ ไวน์บูลบลัด แห่งเอแกร์ (Bull's Blood of Eger) ทำจากองุ่น กาดาร์กา (Kadarka) เป็นองุ่นแดงประจำชาติฮังการี นำเข้ามาโดยชาวเติร์กราวศตวรรษที่ 16 ดั้งเดิมมาจากอัลแบเนีย (Albania) ซึ่งปัจจุบันในบัลแกเรียเรียก "กาดาร์กา" ว่า ”แกมซา” (Gamza) และไวน์แดงที่ทำจากองุ่นแกมซานั้นก็เคยมีผู้นำเข้ามาขายในเมืองไทย และขายราคาเท่า ๆ กันคือขวดละ 300 กว่าบาท รสชาติดีทีเดียว
เขตผลิตไวน์ในฮังการี
แต่ครั้งนี้ไม่ชวนชิมไวน์โตกายซึ่งหลายคนบอกว่าหวานเจี๊ยบไม่ชอบ หรือชิมไวน์บูลบลัด ซึ่งหลายบอกว่าไม่อร่อยไม่คุ้นลิ้น แต่จะชวนไปชิมไวน์จากเขตเซคซาร์ด (Szekszárd) ซึ่งมีผู้ผลิตไวน์หลายราย สามารถทำไวน์แดงได้ราวกับไวน์บอร์กโดซ์ (Bordeaux) ของฝรั่งเศสที่คนไทยส่วนใหญ่ชอบที่สุดเลยทีเดียว
เซคซาร์ด เป็นเขตผลิตไวน์เล็ก ๆ ของฮังการี แต่อัดแน่นไปด้วยประวัติศาสตร์ ได้ชื่อว่าเป็นเขตผลิตไวน์แดงที่เก่าแก่ที่สุดของฮังการี ผลิตไวน์มากว่า 2,000 ปี มีแคแรคเตอร์สำคัญคือเป็น ไวน์แดงที่ฟูลบอดี้ และสไปซี่ ไวน์ที่นี่เป็นที่โปรดปรานของบุคคลดัง ๆ หลายคน ที่รู้จักกันดีคือ ชูแบรต์ หรือชูเบิร์ต (Schubert) คีตกวีชื่อดังชาวออสเตรีย
เซคซาร์ด อยู่ทางตอนใต้สุดของฮังการี ขับรถจากบูดาเปสต์เมืองหลวงประมาณ 1 ชั่วโมงครึ่ง ตอนที่ผมไปนั้นนั่งรถไฟประมาณ 3 ชม. ประกอบด้วยเมืองและหมู่บ้าน 15 แห่ง มีพลเมืองประมาณ 50,000 คน พื้นที่ปลูกองุ่นราว 2,100 เฮกตาร์ องุ่นพันธุ์หลักที่รู้จักกันดีคือกาดาร์กาดังกล่าว เขาใช้ทำไวน์แดงบูลบลัด แห่งเซคซาร์ด (Bull's Blood of Szekszárd)
ขณะเดียวกันไวน์ที่สร้างชื่อให้กับเขตนี้ยังมี ไวน์แดงสไตล์บอร์กโดซ์เบลนด์ จากองุ่นกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) กาแบร์เนต์ ฟรอง (Cabernet Franc) และแมร์โลต์ (Merlot) นอกนั้นยังมีพันธุ์อื่น ๆ เช่น ซีราห์ (Syrah) ปีโนต์ นัวร์ (Pinot Noir) ซไวเกลต์ (Zweigelt) และพันธุ์พื้นเมืองอย่างเกกฟรานกอส (Kékfrankos) ที่ในออสเตรียประเทศเพื่อนบ้านเรียกว่า เบลาฟรานกิส หรือเลมแบร์แกร์ (Blaufrankisch / Lemberger) เป็นต้น
ปี 2017 เซคซาร์ด ประกาศใช้ขวดไวน์ของตัวเองเรียกว่า Szekszárd Bottle เป็นขวดไฮบริดผสมผสานระหว่างขวดทรงเบอร์กันดีกับบอร์กโดซ์
เมื่อกลางปี 2023 ที่ผ่านมา สถานเอกอัครราชทูตฮังการี ประจำประเทศไทย ได้จัดงานชิมไวน์ฮังการีจากหลายเขต มีไวน์จากเซคซาร์ด ลิ้มรส 3 – 4 ยี่ห้อทั้งขาวและแดง โดยเฉพาะไวน์ขาวมี 1 ตัวที่น่าสนใจคือ ฟริตซ์ เดซี โซลด์ ซากอส (Fritz Decsi Zold Szagos) ผลิตโดย ฟริตซ์ไวเนอรี (Fritz Winery)
หลังจากนั้น ข่าวคราวก็เงียบหายไปตามธรรมชาติของไวน์ชาติที่ไม่ค่อยคุ้นลิ้นของคนไทยและขายยากในเมืองไทย กระทั่งเดือนมกราคม เจ้าของบริษัท Rojratchai Cellar จำกัด บอกผมว่าได้นำเข้าไวน์ของ ฟริตซ์ มาแล้วรวม 3 รุ่นเป็นรุ่นระดับท็อปทั้งสิ้น บริษัทนี้เป็นบริษัทเล็ก ๆ แต่นำไวน์จากชาติเก่า ๆ ในยุโรป ก่อนหน้านั้นก็นำเข้าไวน์โปรตุเกสมาแล้วหลายแบรนด์ คราวนี้ผมดีใจแทนคนไทยที่จะได้ชิม ไวน์ระดับกรองด์ ครู ของฮังการี
ฟริตซ์ เป็นผู้ผลิตไวน์เก่าแก่และมีชื่อเสียงของฮังการีและเขตเซคซาร์ด ทำไวน์มาตั้งแต่ปี 1635 มาถึงปีนี้ก็ 389 ปีเข้าไปแล้ว ไม่ธรรมดา และไวน์ทั้ง 3 รุ่นที่ Rojratchai Cellar นำเข้านั้นเป็นไวน์ที่ทำแบบโลว์ยีลด์ (Low Yield) คือทำน้อยเน้นคุณภาพมากกว่าปริมาณ ผลการชิมทั้ง 3 รุ่นมีดังนี้
Fritz Primus 1 Szekszardi 2018
ฟริตซ์ พริมัส นัมเบอร์ วัน เซคซาร์ด คูเว 2018 (Fritz Primus 1 Szekszárd Cuvée 2018) : เป็นรุ่นที่เบลนด์จากองุ่นแดง 2 สายพันธุ์คลาสสิกจากบอร์กโดซ์กับ 1 องุ่นแดงพื้นเมืองได้อย่างลงตัวโดยองุ่นทั้งหมดอายุเฉลี่ย 15-35 ปี ประกอบด้วยแมร์กโลต์ (Merlot) กาแบร์กเนต์ ฟรอง (Cabernet Franc) และเกกฟรานกอส (Kekfrankos) ซึ่งในออสเตรียประเทศเพื่อนบ้านเรียกว่าเบลาฟรานกิส หรือเลมแบร์แกร์ (Blaufrankisch / Lemberger) เก็บองุ่นด้วยมือแล้วหมักในถังสแตนเลส บ่ม 22 เดือนในโอ๊คเก่าขนาด 500 ลิตร
องุ่น Kekfrankos
สีแดงโกเมนเข้ม สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก แบล็คเบอร์รี แบล็คเชอร์รี พลัม ราสพ์เบอร์รี ดอกไม้แห้ง ๆ เอิร์ธตี้ กาแฟคั่ว สโมคกี้โอ๊ค สไปซี เฮิร์บ เปปเปอร์ โป๊ยกั๊ก จันทน์เทศ มินต์ ใบชาแห้ง ๆ แอสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่นและนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้ มิเนอรัล สไปซี เฮิร์บ สามารถดื่มในเวลานี้ได้เลย แช่เย็นสัก 14-15 องศา เปิดล่วงหน้าสัก 30 นาที ดื่มกับบาร์บีคิว หมู ไก่ กวาง.......19/20 คะแนน
ฟริตซ์ ฟิฟตี้-ฟิฟตี้ เซคซาร์ด 2018 (Fritz Fifty- Fifty Szekszárd 2018) : รุ่นนี้เป็นบอร์กโดซ์เบลนด์ ขนานแท้ ใช้แมร์โลต์, กาแบร์เนต์ ฟรอง อย่างละ 50 – 50 น่าจะเป็นที่มาของชื่อรุ่น Fifty- Fifty องุ่นพวกนี้อายุเฉลี่ย 16-20 ปี เก็บเกี่ยวด้วยมือ หมักในถังสแตนเลส บ่ม 20 เดือนในถังโอ๊คขนาด 500 ลิตร ตัวนี้ได้เหรียญทองจาก Berliner Wine Trophy 2022 ที่เยอรมนี
สีแดงทับทิมเข้มจนเกือบดำ สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก แบล็คเคอร์แรนท์ บลูเบอร์รี แบล็คเบอร์รี พลัม มิเนอรัล ดอกไม้แห้ง แบล็คช็อกโกแลต กาแฟคั่ว สไปซี เฮิร์บ แบล็คเปปเปอร์ จันทน์เทศ กานพลู ชะเอมเทศ ใบยาสูบ วานิลลา สโมคกี้โอ๊ค แอสิดสดชื่น แทนนินหนันแน่นนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้สุก มิเนอรัล สไปซี่ เฮิร์บ ตัวนี้รสชาติคล้ายกับไวน์ แซงเตมิยอง กรองด์ ครู เลยทีเดียว สามารถดื่มได้ในตอนนี้ แต่ถ้าจะให้ดีอีก 1-2 ปีจะอร่อยกว่านี้.......19/20 คะแนน
Fritz Expert 2018
ฟริตซ์ เอ็กซ์เพิร์ท เซคซาร์ด กาแบร์เนต์ โซวีญยอง 2018 (Fritz Expert Szekszárd Cabernet Sauvignon 2018) : รุ่นนี้ทำจากกาแบร์เนต์ โซวีญยอง อายุ 20 ปี พิถีพิถันเก็บด้วยมือ หมักพร้อมก้านในถังสแตนเลส บ่ม 22 เดือนในถังโอ๊ค 2 ขนาดคือ 225 ลิตรและ 500 ลิตร เป็นแทคติกการทำไวน์ของไวน์เมกเกอร์เขตนี้ ที่สำคัญเป็นรุ่นที่ไม่ธรรมดา
สีแดงทับทิมเข้มจนเกือบดำ หอมกลิ่นผลไม้สุก แบล็คเคอร์แรนท์ แบล็คเบอร์รี รสพ์เบอร์รี ฟิก ดอกไวโอเลต มิเนอรัล พริกปาปริก้า ช็อกโกแลต กาแฟคั่ว วานิลลา สไปซี เฮิร์บ แบล็คเปปเปอร์ ชะเอมเทศ จันทน์เทศ โป๊ยกั๊ก ซีดาร์ ใบยาสูบ แอซสิดสดชื่น แทนนินหนักแน่นนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้ มิเนอรัล สไปซีเฮิร์บ วานิลลา ดื่มตอนนี้ก็ได้ ถ้าจะให้อร่อยต้องอีกสัก 2-3 ปี ตัวนี้ชิมแล้วร้องว้าว !
เพราะมันคือไวน์แซง ฌูเลียง (St.-Julien) หรือแซงเตสเตฟ (St Estèphe) ดี ๆ นี่เอง แม้ไม่ถึงระดับกรองด์ ครู ก็หัวแถวของครู บูร์ฌัวส์ ไม่มีใครเชื่อว่าเป็นไวน์ฮังการี เก็บดี ๆ อยู่ได้ 10-15 ปี ........19.5/20 คะแนน
การได้ชิมไวน์ฟริตซ์ เสมือนหนึ่งได้ลิ้มรสประวัติศาสตร์เกือบ 400 ปี ที่บรรจุอยู่ในขวด ขณะเดียวกันก็ได้ชิมไวน์ระดับกรองด์ ครู ของฮังการี ที่หาได้ไม่ง่ายในเมืองไทย
สอบถามที่ Rojratchai Cellar โทร.093 860 8627
