‘ไวน์สเปน’ ไม่เป็นรองใครในสนามไวน์โลก เช่นเดียวกับ 'บอลสเปน'
‘สเปน’ เป็นผู้ผลิต ‘ไวน์โลกเก่า’ คุณภาพเยี่ยมชาติหนึ่งของโลก ‘ไวน์สเปน’ มีสีสันของรสชาติที่ชวนให้ค้นหาไม่แพ้ไวน์ร่วมทวีปยุโรป
ฟุตบอลยูโร 2024 เมื่อคืนวันที่ 20 มิ.ย. ทีมชาติสเปน เฉือนชนะอิตาลี 1-0 ได้ผ่านเข้ารอบ 16 ทีมสุดท้ายแน่นอนแล้ว
แฟน บอลสเปน มีมากพอสมควรในเมืองไทย โดยเฉพาะคนที่ชอบ ไวน์สเปน อยากให้แนะนำ แสนยานุภาพของไวน์สเปน ไวน์โลกเก่า ที่เต็มไปด้วยสีสันและความหลากหลาย
ยังมีรายการใหญ่ที่จะลุ้นกันต่อไปคือ สเปนจะเป็นเจ้าภาพฟุตบอลโลก 2030 ร่วมกับโปรตุเกสและโมร็อกโก ซึ่งเป็นครั้งที่ 2 ที่สเปนเป็นเจ้าภาพฟุตบอลโลก
สเปน รู้จักการปลูกองุ่นและทำไวน์มาตั้งแต่ 1,000 กว่าปีก่อน ค.ศ. เริ่มจากชาวฟีนีเซียน ซึ่งอพยพมาจากดินแดนที่เป็นประเทศกรีซในปัจจุบัน พวกนี้เดินทางไปตามสถานที่ต่าง ๆ ทั้งฝรั่งเศส และอิตาลี และได้นำต้นองุ่นและวิธีการทำไวน์ไปเผยแพร่ด้วย
ประมาณศตวรรษที่ 14 สเปนเริ่มค้าขายกับอังกฤษ เป็นจุดเริ่มต้นให้โลกรู้จักไวน์สเปน โดยเฉพาะยุคพระเจ้าเฮนรี่ที่ 8 ที่มีพระมเหสีเป็นชาวสเปน ยิ่งทำให้ไวน์สเปนเป็นที่นิยมในอังกฤษ ขณะที่ยุคล่าอาณานิคม สเปนเป็นเจ้าของดินแดนหลายแห่งทั่วโลก เป็นจุดหนึ่งที่ทำให้ไวน์สเปนเป็นที่รู้จักกันทั่วโลก
ภูมิประเทศของสเปนมีความสลับซับซ้อนและหลากหลายคล้ายฝรั่งเศส นอกจากจะผลิตไวน์ได้ดีแล้ว ลักษณะของไวน์ยังไม่ค่อยเหมือนกัน สเปนมีองุ่นกว่า 400 สายพันธุ์ แต่ส่วนใหญ่ผลิตไวน์จากองุ่นประมาณ 20 พันธุ์ มีตั้งแต่ไวน์ขาว ไวน์แดง สปาร์คกลิ้งไวน์ โรเซ่ และฟอร์ติไฟด์ไวน์ เรียกว่าครบทุกโอกาสและมื้อของอาหาร ปัจจุบันคนสเปนดื่มไวน์มากเป็นอันดับ 9 ของโลก
เขตผลิตไวน์ในประเทศสเปน
ไวน์สเปนเข้ามาเมืองไทยน่าจะกว่า 40-50 ปี ที่รู้จักกันดีคือเขตริโอฆา (Rioja) จนหลายคนคิดว่าไวน์สเปนต้องริโอฆาเท่านั้น ปัจจุบันหลังจากมีหลายเขตถูกนำเข้ามาจึงพบว่าไวน์สเปนระดับเยี่ยม ๆ นั้นยังมีอีกมากมายหลายเขต เช่น ริเบรา เดล ดูเอโร (Ribera del Duero) โตโร (Toro) ปริโอรัต (Priorat) เป็นต้น
ที่สำคัญวันนี้ สเปนมีไวน์คุณภาพหลุดโลก เทียบชั้นไวน์กรองด์ ครู ของฝรั่งเศส รวมทั้งไวน์ระดับแพงของอิตาลีได้อย่างไม่อาย บางตัวอาจจะแพงกว่าด้วย
เมื่อพูดถึง ไวน์ระดับกรองด์ ครู และราคาแพง เบอร์หนึ่งก็ต้องยกให้กับ เบกา ซิซิเลีย (Vega Sicilia) โดยเฉพาะรุ่น ยูนิโก (Unico) ได้ชื่อว่าเป็นไวน์ที่ดีที่สุด และยิ่งใหญ่ที่สุดของแดนกระทิงดุ ราคาในเมืองไทยอย่างน้อยก็เลข 5 ตัว คำว่า “Unico” ก็คือ “Unique” หรือ "the only one"
ไร่ Vega Sicilia ตั้งอยู่ในเขตริเบรา เดล ดูเอโร (Ribera del Duero) แคว้นคาสติลยา อี เลออน (Castilla y Leon) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศ ก่อตั้งในปี 1848 เมื่อ ดอน ตอริบิโอ เลกันดา (Don Toribio Lecanda) ราชาที่ดินแห่งแคว้นบาสค์ (Basque) ต่อมาลูกชายของเขาที่ได้รับมรดกจากพ่อ และชอบไวน์บอร์กโดซ์เป็นพิเศษ จึงนำต้นองุ่นสายพันธุ์คลาสสิกจากบอร์กโดซ์ 18,000 ต้นมาปลูก นับเป็นเจ้าแรกที่นำพันธุ์องุ่นต่างถิ่นมาปลูกในสเปน ผ่านร้อนผ่านหนาวมาจนถึงปัจจุบันครอบครองโดยตระกูลอัลบาเรซ (Álvarez)
เบกา ซิซิเลีย ขยายอาณาจักรไปยังเขตโตโร (Toro) ที่อยู่ใกล้กันทำไวน์โด่งดังอีกเช่นกันชื่อ ปินเตีย (Bodegas Pintia) โตโร แปลว่า “วัวกระทิง” (Bull) เขตนี้จึงมีสัญลักษณ์เป็นรูปวัวกระทิง องุ่นพันธุ์หลักที่ใช้ทำไวน์แดงคือ ตินตา เด โตโร(Tinta de Toro) ซึ่งเป็นโคลนของเทมปรานิลโย (Tempranillo)
ส่วนท่านที่ชอบสปาร์คกลิ้งไวน์ สเปนมีสปาร์คกลิ้งไวน์ที่ไม่น้อยหน้าแชมเปญของฝรั่งเศสและสปาร์คกลิ้งไวน์ชาติอื่น ๆ นั่นคือ กาบา (Cava) ซึ่งเริ่มผลิตมาตั้งแต่ปี 1851 ที่สำคัญผลิตแบบแชมเปญ (Champenoise Traditional Method)
นั่นเป็นแศษเสี้ยวหนึ่งของไวน์สเปน ซึ่งจริง ๆ ยังมีอีกเยอะแยะ ตอนนี้ขอแนะนำไวน์สเปนที่ผมได้ชิมล่าสุด
ฟา กาโล 2021
กรามอนา “ฟา กาโล” ดี.โอ.เปเนเดส สเปน 2021 (Gramona, Fa Caló, D.O.Penedés Spain 2021) ไวน์ขาวสเปนที่น่าสนใจทั้งฉลากและรสชาติ โดย Gramona เป็นครอบครัวผู้ผลิตเก่าแก่มาก ทำไวน์มาตั้งแต่ปี 1862 อยู่ห่างจากบาร์เซโลนา ขับรถราว 45 นาที ลัดเลาะชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งสะท้อนมายังฉลากและรสชาติของไวน์
ทำจากองุ่นออร์แกนิค ประกอบด้วย ฆาเรลโล (Xarel·lo) ซึ่งเป็นองุ่นหลักที่ใช้ทำกาบา 50% ตามด้วยมุสกัต (Muscat) 30% และโซวีญยอง บลอง (Sauvignon Blanc) 2% เป็น Semi Sparkling White Wine ซึ่งฟองไม่มากเท่ากับกาบา แต่ก็เป็นฟองธรรมชาติ ไม่ใช่ฟองอัดแก๊ซ
สีออกไปทางแซลมอน หอมกลิ่นผลไม้ พีช สับปะรด ลิ้นจี่ ซีตรัส เลมอน ดอกไม้ เช่น ดอกส้ม ดอกมะลิ ดอกพุด ไอโอดีน สาหร่ายทะเล แอสิดสดชื่นและหวานนิด ๆ จบด้วยผลไม้และดอกไม้หอมกรุ่น ประกอบกับแอลกอฮอลล์แค่ 11% ทำให้ดื่มง่าย ๆ สบาย ๆ แช่ให้เย็นเฉียบประมาณ 8-9 องศา เหมาะกับอากาศร้อน ๆ นั่งไขว่ห้างริมชายหาดดื่มกับอาหารกินเล่น ๆ ทาปาส ซีฟู้ด ปู กุ้ง ปลาเนื้อไม่มันมาก ที่อยากให้ลองคือดื่มกับไอศกรีมผลไม้ต่าง ๆ หรือเหยาะลงในไอศกรีม.....18.5/20 คะแนน
บอร์เซา 2017
บอร์เซา เบโรลา คัมโป เด บอร์ฆา ดี.โอ. 2017 (Borsao Berola, Campo de Borja D.O. 2017) : ไวน์สเปนที่ไม่คิดว่าจะเข้ามาเมืองไทย ไวเนอรีเริ่มก่อตั้งในช่วงศตวรรษที่ 12 ในเขตควบคุม Campo de Borja D.O.ในจังหวัดซาราโกซา (Zaragoza) ทางอีสานของสเปน ทำจากการ์นาชา (Garnacha) 70% ซีราห์ (Syrah) 20% และกาแบร์เนต์ โซวีญยอง (Cabernet Sauvignon) 10% บ่มโอ๊คฝรั่งเศสและอเมริกัน
สีแดงคล้าย ๆ ลูกเชอร์รี สดใส หอมกลิ่นผลไม้สุก เช่น เรดเบอร์รี แบล็คเชอร์รี สตรอว์เบอร์รี บลูเบอร์รี พลัม ดอกลาเวนเดอร์ บัลซามิคกรุ่น ๆ ช็อกโกแลต ควันไฟคล้าย ๆ ย่างบาร์บีคิว วานิลลา หนังสัตว์ สโมคกี้โอ๊ค สไปซี่เฮิร์บ แบล็คเปปเปอร์ มีเดียมบอดี้ แอสิดสดชื่น แทนนินนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้ วานิลลา สไปซี่เฮิร์บ พร้อมดื่มในเวลานี้ เป็นอีกหนึ่งในไวน์สเปนที่ควรชิมสักครั้ง......19/20 คะแนน
บัลบูเอนา นัมเบอร์ ไฟว์ 2016
เบกา ซิซิเลีย บัลบูเอนา นัมเบอร์ ไฟว์ ริเบรา เดล ดูเอโร 2016 (Vega Sicilia Valbuena 5° Ribera del Duero 2016) : ไวน์ฉลากสองของ Vega Sicilia คำว่า Valbuena 5° มาจากชื่อของหมู่บ้านที่ผลิตและระยะเวลาการบ่ม 5 ปี จึงเรียกว่า Valbuena 5° ทำจากตินโต ฟีโน 94% และแมร์โลต์ (Merlot) 6 % บ่ม 12 เดือนในโอ๊คฝรั่งเศสและอเมริกันโอ๊ค บ่มในขวดอีก 36 เดือน ผลิต 182,882 ขวดธรรมดา และแม็กนั่ม 6,030 ขวด
สีแดงเข้มปึ้ก หอมกลิ่นผลไม้ แบล็คเบอร์รี พลัม แบล็คเคอร์แรนท์ ช็อกโกแลต ราสพ์เบอร์รี ดอกไม้ มิเนอรัลเห็ด ซีดาร์ ไส้ดินสอดำ หนังสัตว์ สไปซีเฮิร์บ ยี่หร่า กานพลู สโมคกี้โอ๊คกรุ่น ๆ วานิลลา ฟูลบอดี้ แอสิดสดชื่น แทนนินแน่นและนุ่มเนียน จบยาวด้วยผลไม้สุกฉ่ำ สไปซี่เฮิร์บ มิเนอรัล และโอ๊ค กำลังจะเริ่มดื่มได้ และเป็นไวน์สเปนที่ต้องดื่มสักครั้งในชีวิต....19.5/20 คะแนน
อูนิโก 2010
โบเดกัส เบกา ซิซิเลีย “อูนิโก” ริเบรา เดล ดูเอโร 2010 (Bodegas Vega Sicilia “Unico” Ribera del Duero 2010) : ทำจากตินโต ฟีโน 94% และกาแบร์เนต์ โซวีญยอง 6% หมักด้วยยีสต์พื้นเมือง หมักในถังไม้ขนาดใหญ่ บ่มในถังโอ๊คฝรั่งเศสและอเมริกัน 6 ปี บ่มในขวดอีก 3 ปี วินเทจ 2010 ถือเป็นวินเทจที่ดีเยี่ยมของ Unico
สีแดงเข้ม หอมกลิ่นผลไม้สุกฉ่ำ เช่น แบล็คเบอร์รี แบล็คเคอร์แรนท์ แบล็คเชอร์รี ราสพ์เบอร์รี และพรุน เอิร์ธตี้ มิเนอรัล ช็อกโกแลต กาแฟคั่ว สไปซี เฮิร์บ กานพลู ฮาเซลนัท เม็ดมะม่วงหิมพานต์ ใบยาสูบ หนังสัตว์ ซีดาร์ สโมคกี้โอ๊คและหวาน ๆ วานิลลา ดอกไม้และใบไม้แห้ง ๆ แอสิดสดชื่น แทนนินนุ่มเนียนหวานเหมือนเคี้ยวได้ จบยาวด้วยผลไม้สุก สไปซีเฮิร์บ มิเนอรัล สามารถดื่มได้ในเวลานี้ แต่อีกสัก 3 - 4 ปีจะเปิดตัวมากกว่านี้ เป็นไวน์ที่ต้องดื่มสักครั้งในชีวิต......20/20 คะแนน
ปินเตีย 2016
โบเดกาส อี วีเยโดส “ปินเตีย” โตโร 2016 (Bodegas y Vinedos Pintia Toro 2016) : ทำจากองุ่น ตินตา เดอ โตโร (Tinta de Toro) 100% บ่ม 12 เดือนในโอ๊คฝรั่งเศสและอเมริกันโอ๊ค จากนั้นบ่มอีก 36 เดือนในขวด ผลิตขวดธรรมดา 230,032 และแม็กนั่มอีก 6,517
สีแดงเข้มปึ้กตามสไตล์ไวน์โตโร หอมกลิ่นผลไม้สุก บลูเบอร์รี แบล็คเบอร์รี และเชอร์รี ดอกลาเวนเดอร์ ซีดาร์ สโมคกี้โอ๊คหอมกรุ่น ใบยาสูบ สไปซีเฮิร์บแห้ง ๆ มินต์ วานิลลา ครีมมี มีเดียมบอดี้ แอสิดปานกลางและกำลังกลมกล่อม แทนนินแน่นแต่นุ่มเนียนพลิ้ว จบยาวด้วยผลไม้สุก วานิลลา เฮิร์บชุ่มคอ สามารถดื่มได้ ณ บัดนี้เป็นต้นไป เป็นอีกหนึ่งไวน์สเปนที่ควรชิม.......19.5/20 คะแนน
สเปนไม่ป็นรองใครทั้งสนามฟุตบอล และสนามไวน์ ในโลกนี้
