'ไวน์แคว้นเล็ก' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’

'โก๊ต ดู โฮรน' เป็นแคว้นที่ผลิตไวน์ได้หลากหลายที่สุดของฝรั่งเศส เป็นไวน์ที่มีเสน่ห์ที่หลายคนมักจะมองข้าม ผลิต ‘ไวน์แดง’ ไวน์ขาว และโรเซ่' รสชาติหนักแน่นน่าลิ้มลองอย่างยิ่ง

โก๊ต ดู โฮรน (Côtes-du-Rhône) หรือ โฮรน แวลลีย์ / โรน แวลลีย์ (Rhône Valley) เป็น ไวน์แคว้นเล็ก ที่มีเสน่ห์อีกเขตหนึ่งของฝรั่งเศสที่หลายคนมักจะมองข้าม

อยู่ทางภาคตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศ พื้นที่ไล่เรียงเคียงข้างไปกับแม่น้ำโฮรน (Rhône River) ใต้เมืองดีฌอง (Dijon) เรื่อยลงจนถึงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน หรือทางใต้ของเมืองอาร์วิญอง (Avignon) รวมระยะทางประมาณ 200 กิโลเมตร

มี ไวน์แดง ไวน์ขาว และโรเซ่ มีพื้นที่ปลูกองุ่น 70,000 เฮกตาร์ (170,000 เอเคอร์) แบ่งเขตการผลิตไวน์ออกเป็นโฮรนเหนือ (Northern Rhône) และโฮรนใต้ (Southern Rhône) ทั้ง 2 เขตผลิตไวน์ที่รสชาติแตกต่างกันพอสมควร

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$ ฌีกงดาส์ไวเนอรี

โฮรนเหนือ มีถิ่นผลิตไวน์ระดับเอโอซีที่สำคัญคือ โก๊ต โรตี (Côte Rôtie) กองดรุย (Condrieu ) ชาโต กริลเลต์ (Château-Grillet ) โกรซส์ แซร์มีตาจ (Crozes-Hermitage) แอร์มีตาจ (Hermitage) และ คอร์นาส์ (Cornas)

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$ หมู่บ้านแวคเคฮราส์

โฮรนใต้ ประกอบด้วย 11 เขต AOC Côtes du Vivarais, Côtes du Rhône , Côtes du Rhône Villages, Côtes du Rhône Villages (Specified villages), Côteaux du Tricastin ,Châteauneuf-du-Pape, Vacqueyras, Rasteau, Gigondas, Beaumes-de-Venise และ Tavel แต่ที่ถือว่าโดดเด่นมี 4-5 เขต

ผู้ผลิตไวน์ใน โก๊ต ดู โฮรน บอกว่า ไวน์แดง จากฝั่งซ้ายของแม่น้ำโฮรน เป็นไวน์ฟูลบอดี้ รสชาติเข้มข้น แทนนินสูงขณะที่ยังเป็นไวน์ใหม่ ฟรุตตี้ส่วนใหญ่มีผลไม้พวกพรุน ดินและแร่ธาตุใต้พิภพ ช็อกโกแลต และผลไม้เปลือกดำสุก ส่วนฝั่งขวารสชาติบางเบากว่า และฟรุตตี้กว่า

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

แคว้นโก๊ต ดู โฮรน

โก๊ต ดู โฮรน ปลูกองุ่นแดงมากที่สุดคือเกรอะนาช (Grenache) 55% ส่วนองุ่นเขียวแคลร์เฮรต (Clairette Blanche) 35% ผลผลิตปีละกว่า 450 ล้านขวด คิดเป็น 14% ของไวน์ฝรั่งเศสทั้งหมด ประกอบด้วย 13 ครูส์

นั่นเป็นภาพรวมส่วนหนึ่ง คราวนี้เราจะมาทำความรู้จักกับ 4 เขตผลิตไวน์เล็กกระเปี๊ยกของ โก๊ต ดู โฮรน ในฝั่งโฮรนใต้ ซึ่งเล็กมาก เปรียบบ้านเราอาจเรียกว่าเป็นแค่ตำบล แต่ทำไวน์ได้ดีมาก ที่สำคัญบางเขตเพิ่งนำเข้ามาขายในบ้านเรา

เขตแรก แกฮรานน์ (Cairanne) เป็นเขตผลิตไวน์ที่น้อยคนในบ้านเราจะรู้จักหรือเคยได้ชิม เพราะไม่มีผู้นำเข้า ที่สำคัญผลิตไวน์น้อย

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

เขตผลิตไวน์แคว้นโก๊ต ดู โฮรน

แกฮรานน์ เป็นชื่อคอมมูนหรือหมู่บ้าน มีลูกบ้านประมาณ 3,900 คน เป็นหนึ่งในเขตผลิตไวน์ระดับเอโอซี (AOC=Appellation d'Origine Contrôlée) ใน แคว้นโก๊ต ดู โฮรน อยู่ในฝั่งโฮรนใต้ พื้นที่ประมาณ 1 ตร.กม. พื้นที่ปลูกองุ่น 1,200 เฮกตาร์ ผลิตไวน์แดง ขาว และโรเซ ปีละประมาณ 3,000 ขวดเท่านั้น

แกฮรานน์ ทำไวน์มานานมาก ตั้งแต่ปี 1240 เมื่อมีการกำหนดเขตควบคุมการผลิตไวน์ (Appellation d'Origine Contrôlée) เกิดขึ้น จึงต้องทำไวน์ภายใต้ AOC Côtes-du-Rhône Villages ตั้งแต่ปี 1936 เป็นต้นมา เพิ่งจะมาได้ AOC ภายใต้ชื่อ Cairanne AOC เป็นของตนเอง เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2016 และพื้นที่ก็เป็นไข่แดงอยู่ใน Côtes-du-Rhône Villages

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

เขตผลิตไวน์แกฮรานน์

เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากแม่น้ำโฮรน ทำให้แตร์ฮรัวร์ของที่นี่ เป็นดินผสมโคลน หินปูน และทราย ซึ่งทรายนี้เองที่ทำให้ไวน์ของที่นี่มีความนุ่มนวล

ผลิตไวน์แดงประมาณ 50% บางปีถึง 70% จากองุ่นพันธุ์หลักคือเกรอะนาช (Grenache) ตามด้วยซีราห์ (Syrah) และมูร์แวดร์ (Mourvèdre)

อย่างไรก็ตามเมื่อครั้งที่ผมไปเยือนหมู่บ้านนี้มีผู้ผลิตเจ้าเล็ก ๆ เอา ไวน์ขาวโซวีญยอง บลอง (Sauvignon Blanc) มาให้ชิม ปรากฏว่าอร่อยมาก นอกนั้นยังได้ชิมแมร์โลต์ (Merlot) และกาแบร์เนต์ โซวียญอง (Cabernet Sauvignon) ด้วย แคแรเตอร์โดยรวมคือ ฟูลบอดี้ ฟรุตตี้ และสไปซี่ โดยเฉพาะแบล็คเปปเปอร์ โดดเด่นมาก

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

ไวน์ฌีกงดาส์

เขตที่สอง ฌีกงดาส์ (Gigondas) เป็น 1 ใน 11 เขตผลิตไวน์เอโอซีของโฮรนใต้ ชื่อมาจาก Jocunditas ในภาษาละติน หมายถึง ความสนุกสนานและรื่นเริงบันเทิงใจ เริ่มปลูกองุ่นทำไวน์มาตั้งแต่สมัยโรมัน ปลูกองุ่นอยู่บนเนินเขา Dentelles de Montmirail บางไวเนอรีอยู่สูงจากน้ำทะเลถึง 600 เมตร

ชื่อเขตควบคุมหรือเอโอซี (AOC) คือ Appellation Gigondas Controlée สภาพอากาศเป็นแบบเมดิเตอร์เรเนียน ดินเป็นดินเหนียวสีแดง ผลิตไวน์แดงเป็นหลัก ไม่มีไวน์ขาวระดับ AOC เลย มีโรเซ่เล็กน้อย โดยไวน์แดงทำจากองุ่นหลัก ๆ คือ เกรอะนาช 80% ซีราห์ 15% ที่เหลือเป็นมูร์แวดร์ และองุ่นพื้นเมือง มีพื้นที่ปลูกองุ่นผลิตไวน์ 41,250 เฮกตาร์ (1 เฮกตาร์ = 6 ไร่ 1 งาน)

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

ไวน์แกฮรานน์

ลักษณะของไวน์ Gigondas จะหนักแน่นหรือ power มากกว่า elegance ฟรุตตี้มีผลไม้เปลือกแดงเป็นหลัก โดยเฉพาะเรดเบอร์รี นอกนั้นก็มีเรดเชอร์รี อบเชย สไปซี เฮิร์บ ได้รับการยกย่องว่าคุณภาพระดับน้อง ๆ ชาโตเนอฟ ดู ป๊าป (Châteauneuf du Pape)

เขตที่สาม แวคเคฮราส์ (Vacqueyras) เป็น AOC (Appellation d'Origine Contrôlée) เล็ก ๆ ในโฮรนใต้ กินพื้นที่เลียบไปตามฝั่งแม่น้ำอูเวซ (Ouvèze) ทำไวน์มาตั้งแต่ศตวรรษที่ 15 ได้เอโอซีมาในปี 1990 ทำทั้งไวน์แดง ขาว และโรเซ่

ผมไป Vacqueyras ครั้งแรกปี 1998 เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ น่ารัก คลาสสิก ผู้คนพูดภาษาอังกฤษไม่ค่อยได้ ภาษาฝรั่งเศสก็แปร่ง ๆ ฟังยาก

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

ไวน์แวคเคฮราส์

เนื่องจากพื้นที่แปะอยู่ข้างฌีกงดาส์ ดังนั้นแตร์ฮรัวร์ก็จะมีกลิ่นอายฌีกงดาส์ แต่น้ำเนื้อจะมี Power มากกว่า Elegance ซึ่งผู้เชี่ยวชาญมองว่าเอียงไปทาง ชาโตเนอฟ ดู ป๊าป จนมีคนตั้งฉายาว่าเป็น ชาโตเนอฟ ดู ป๊าป ของคนยาก

ไวน์แดง ของแวคเคฮราส์หลัก ๆ ทำจากเกรอะนาช แต่ก็มีผู้ผลิตที่ใช้ซีราห์มากกว่า และทำได้ดีด้วย

แวคเคฮราส์ เป็นไวน์ที่ไม่ค่อยมีในตลาดบ้านเรา น่าสนใจอย่างยิ่ง

เขตสุดท้าย บูมส์ เดอ เวนีส (Beaumes de Venise) เป็นอีกเขตหนึ่งของแคว้นโก๊ต ดู โฮรน ฝั่งโฮรนใต้ เป็นพื้นที่เล็ก ๆ พอ ๆ กับฌีกงดาส์ ซึ่งอยู่ติดกัน ในบ้านเราก็ไม่ค่อยมีไวน์จากตำบลนี้

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

สัญลักษณ์ของเขตไวน์บูมส์ เดอ เวนีส

การผลิตไวน์บูมส์ เดอ เวนีส แบ่งเป็น 2 ภาคคือ

ไวน์หวาน ซึ่งเป็นฟอร์ติไฟด์ ไวน์ (Fortified Wine) เรียกว่า แวง ดูซ์ นาเจอเฮรล (Vins doux Naturels =VDN) หรือ Naturally Sweet Wines ทำแบบฟอร์ติไฟด์ทั่วไปนั่นเอง ไวน์ซึ่งระบุเขตควบคุมว่า มุสกาต เดอ บูมส์ เดอ เวนีส (Muscat de Beaumes de Venise) ต้องทำจากองุ่นเขียวมุสกาต (Muscat) ซึ่ง Muscat de Beaumes de Venise เป็นประเภทที่สร้างชื่อให้กับ Beaumes de Venise และแคว้น Côtes du Rhône มากกว่าไวน์ขาวและไวน์แดง ปัจจุบันมีผู้ผลิตอยู่กว่า 100 ราย

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

ไวน์แดง บูมส์ เดอ เวนีส

ไวน์แดง เดิมมีสถานะเป็น Côtes du Rhône Villages AOC เช่นเดียวกับไวน์ขาวและโรเซ่ กระทั่งวันที่ 9 มิถุนายน 2005 ไวน์แดงได้ถูกยกระดับให้เป็นโก๊ต ดู โฮรน ครู (Côtes du Rhône Cru)

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$

มุสกาต เดอ บูมส์ เดอ เวนีส

ครอบคลุมพื้นที่ในคอมมูน Beaumes de Venise, Lafare, Suzette และ La Roque-Alric มีเกษตรกรและผู้ผลิตไวน์ประมาณ 100 ราย โดยไวน์แดงต้องใช้องุ่นเกรอะนาช อย่างน้อย 50% ซีราห์ อย่างน้อย 25% มูร์แวดร์ 20% ส่วนอีก 5% เป็นองุ่นเขียว และแอลกอฮอล์กำหนดไว้เข้มงวดว่าอย่างน้อยต้อง 12.5%

$\'ไวน์แคว้นเล็ก\' แต่รสชาติหนักแน่นไม่ธรรมดา ‘โก๊ต ดู โฮรน’$ ไร่องุ่นในแวคเคฮราส์