ส่อง “เมืองรอบนอกกทม.” จากอัตลักษณ์ท้องถิ่นสู่ Soft Power
"Soft Power" เขตลาดกระบัง อยากเน้นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยเฉพาะวิถีชีวิตคนมอญ ทุกปีหลังวันออกพรรษาจะมีงานที่วัดสุทธาโภชน์ เป็นงานทำบุญประจำปีตักบาตรพระร้อยทางเรือ
“กทม.ต้องเป็นเมืองน่าอยู่สำหรับทุกคน” หนึ่งในนโยบาย ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครที่พยายามขับเคลื่อนเมืองน่าอยู่
“กรุงเทพฯ จะกลับมาเป็นเมืองท่องเที่ยวอันดับหนึ่งของโลก และเป็นเมืองท่องเที่ยวที่มีคุณภาพ สร้างรายได้ เป็นยุทธศาสตร์ที่ต้องเร่งดำเนินการ” อีกเรื่องที่ชัชชาติประกาศไว้
สิ่งที่ชัชชาติอยากเห็นในกทม. บางเรื่องอาจไกลเกินไปแต่หลายเรื่องมีวิสัยทัศน์ที่จะก้าวต่อไป ถ้ามองในแง่เมืองรอบนอกเขตนำร่องลาดกระบัง ,
บางแค และบางขุนเทียน แต่ละพื้นที่มีอัตลักษณ์ และจุดเด่นในการท่องเที่ยวที่น่าสนใจ แต่จะทำยังไงให้นักท่องเที่ยวต่างชาติหรือคนไทยรู้จักมากขึ้น
พัฒนาเมืองใหม่...ไกลไปไหม
ที่ผ่านมา ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ พยายามเร่งรัดให้สำนักการวางผังและพัฒนาเมือง (สวพ.) บังคับใช้ผังเมืองที่มีประสิทธิภาพ
ทั้งๆ ที่รู้ว่าไม่ง่ายเพราะมีความซับซ้อนในหลายด้าน แต่การกำหนดทิศทางของเมืองย่อมสำคัญกว่าการกำหนดว่าสร้างอะไรได้มากที่สุดในพื้นที่
การหารือกับ สวพ.ในการสร้างเมืองใหม่รอบนอกพยายามหาพื้นที่ที่มีความเป็นไปได้ และยังเป็นแค่ความคิด ไม่ว่าบริเวณ เขตลาดกระบัง ร่มเกล้า
หรือ เขตบางขุนเทียน เพื่อพัฒนาเมืองใหม่ที่ไม่ใช่แค่ที่อยู่อาศัย แต่มีครบทุกอย่าง สำนักงาน โรงเรียน สวนสาธารณะ การคมนาคม โรงพยาบาล
โดยให้สำนักการวางผังและพัฒนาเมืองไปหารือร่วมกัน เพื่อออกแบบผังเมืองให้สามารถพัฒนาเมืองให้เป็นเมืองที่สมบูรณ์ในตัวเอง ซึ่งจะช่วยลดการเดินทางเข้ามาในเมืองใหญ่
ก่อนจะไปถึงการสร้างเมืองใหม่รอบนอก การทำให้คนไทยและคนต่างชาติรู้จักเมืองน่าเที่ยว น่ามอง รอบนอกกทม.ก็สำคัญไม่แพ้กัน
เหมือนเช่นเกาหลีนำ Soft Power มาขับเคลื่อนบอกเล่าเรื่องราววัฒนธรรมและวิถีชีวิตผ่านสื่อบันเทิง ซีรีย์และศิลปินนักร้องในช่วงหลายปี
ทำให้คนทั้งโลกรู้จัก เหล้าโซจู กิมจิ ศัลยกรรมเกาหลี อาหารเกาหลีแหล่งท่องเที่ยว ร้านอาหาร โรงถ่ายละคร ฯลฯ
ตลาดบางแค
จุดเด่นเมืองน่าอยู่
ถ้าจะทำเมืองน่าอยู่ เมืองน่าเที่ยว คงไม่ใช่แค่สโลแกนเท่ๆ ก่อนหน้านี้ศูนย์ออกแบบและพัฒนาเมือง (UddC-CEUS) ก็เคยทำวิจัยเก็บข้อมูลอย่างต่อเนื่อง
ในโครงการ “พระโขนง-บางนา 2040 อนาคต ความฝัน ย่านของเรา”โดยมีเป้าหมายเปลี่ยน “ย่านชายขอบ” ของกรุงเทพสู่ความเป็น “เมืองน่าอยู่”
แม้โครงการจะท้าทายและน่าสนใจ แต่พวกเขาพบว่า แม้เขตพระโขนง และบางนา จะเป็นย่านที่มีอนาคต มีโครงการอสังหาริมทรัพย์ขนาดใหญ่
มีศูนย์การค้าและโครงการที่อยู่แนวตั้ง แต่พื้นที่กลับไม่ตอบโจทย์การอยู่อาศัย และการเดินทางบางเส้นทาง มีซอยลึก ซอยตัน ในซุปเปอร์บล็อคไม่สามารถเดินเชื่อมถึงกันได้
สะพานรักษ์ทะเลบางขุนเทียน
เอาแค่นี้...เมืองก็เดินไม่ได้ซะแล้ว
ถ้าอย่างนั้นลองดูสิว่า ถ้าจะทำเมืองน่าอยู่ น่าเที่ยวเฉพาะจุด โดยอาศัยพลังซอฟต์พาวเวอร์ เราจะสร้างเมืองน่าเที่ยวอย่างไร...
ย้อนมาที่แนวคิด ชัชชาติ สิทธิพันธุ์ โดยเฉพาะนโยบายเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย มีหลายเรื่องสอดคล้องไปด้วยกันได้
เช่น การทำอัตลักษณ์ย่าน 50 อัตลักษณ์ เพื่อหาคุณค่าทางวัฒนธรรม และการผลักดันการท่องเที่ยวในคลองย้อนไปในบรรยากาศเวนิสตะวันออก
โดยเลือกคลองที่เหมาะสมแล้วพัฒนา อาจขยายจากที่รัฐบาลหรือผู้ว่าฯ อัศวิน ทำไว้ เส้นทางคลองแสนแสบหรือฝั่งธนฯ เพื่อให้เกิดการท่องเที่ยวและเสริมสร้างอัตลักษณ์ของกรุงเทพฯ
ก่อนหน้านี้ ผู้ว่าฯชัชชาติ เคยพูดถึงซอฟต์ พาวเวอร์ (Soft Power)ที่เรามีว่า "เสน่ห์ในเรื่องอาหาร ความมีน้ำใจ ความอยากมาเที่ยวเมืองไทย
ประสานกับการวางแผนยุทธศาสตร์ที่ชัดเจน เชื่อว่ากรุงเทพฯ จะกลับมาเป็นเมืองท่องเที่ยวอันดับหนึ่งของโลก”
ลาดกระบัง : ตลาด 100 ปีหัวตะเข้
ถ้าคีย์เวิร์คคือ ของดีมีอยู่แล้ว แค่ดึงนักท่องเที่ยวมาเมืองรอบนอก ทำให้คนทั้งโลกรู้จักเหมือนที่มิลลิ MILLI)แร็ปเปอร์สาว
และลิซ่าทำให้คนทั้งโลกรู้จักข้าวเหนียวมะม่วง และลูกชิ้นยืนกิน เพราะบางอย่างที่คนไทยมองว่าธรรมดามากๆ แต่คนต่างถิ่นต่างภาษากลับมองว่าแปลกดี ไม่ว่าตลาดบ้านๆ สินค้าและอาหารไทยดั้งเดิม
ว่ากันถึงเรื่อง เขตลาดกระบัง มีจุดเด่นที่การท่องเที่ยวทางน้ำ ตลาด 100 ปีหัวตะเข้ (หัวตะเข้ เป็นชื่อชุมชนและตลาด เป็นจุดตัดของคลอง 3 คลอง ได้แก่ คลองหัวตะเข้ คลองลำปลาทิว และคลองประเวศบุรีรมย์ )
"สมัยก่อนเดินทางทางเรือ ปัจจุบันก็ยังเดินทางทางเรือ คลองหนองจอก เดินทางไปฉะเชิงเทรา สมุทรปราการ คลอง 4 แยกหัวตะเข้ ประเวศเข้าเมือง คลองลำปลาทิวไปฉะเชิงเทรา ฯ
นี่คือจุดเด่นของเขตเรา ได้ชื่อว่าเป็นเวนิสตะวันออกของแท้เลย
เขตลาดกระบัง เป็นเสมือนประตูสู่กรุงเทพฯเป็นรอยต่อของสนามบินสุวรรณภูมิ คนที่มาประเทศไทยจะต้องลงเครื่องบินที่สุวรรณภูมิแล้วต้องผ่านลาดกระบัง "
“ลาดกระบัง สู่ประตูกรุงเทพฯ” จึงเป็นแผนงานที่ผู้อำนวยการเขตวางแนวทางไว้ อยากทำให้ชาวต่างชาติรู้จักงานบุญประจำปี “ตักบาตรพระร้อยทางเรือ” เพื่อชูจุดเด่นของพื้นที่ให้ชัดขึ้น
ธนสิทธิ์ บอกว่าถ้าเป็นเรื่อง Soft Power เขตลาดกระบัง อยากเน้นการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม โดยเฉพาะวิถีชีวิตคนมอญ ทุกปีหลังวันออกพรรษา
จะมีงานบุญที่วัดสุทธาโภชน์ “ตักบาตรพระร้อยทางเรือ” พระออกบิณฑบาตทางเรือ จากนั้นสายๆ คนมอญจะสวมผ้านุ่งผ้าแบบมอญมีผ้าพาดไหล่นำสำรับกับข้าวไปถวายภัตตาหารเพลที่วัด
“บางสำรับเก่าแก่อายุ 100 ปี คนถวายต้องนั่งเฝ้าสำรับไม่ให้คลาดสายตา พระสวดเป็นภาษามอญ เป็นอัตลักษณ์ของเขตลาดกระบัง โดยปีนี้จัดวันที่ 16 ตุลาคม 2565 ”
หากจะนำวัฒนธรรมดั้งเดิมชุมชนลาดกระบังมาให้คนทั้งโลกรู้จัก คงใช้วิธีการโปรโมทแบบเดิมๆ ไม่ได้แล้ว
ต้องอาศัยพลังซอฟต์พาวเวอร์ที่พ่วงไปกับภาพยนตร์ไทย ศิลปินนักร้อง อะไรทั้งหลายแหล่ที่เข้าถึงคนต่างชาติต่างภาษา เพื่อให้พวกเขาอยากมานั่งเรือเที่ยวคลอง
ซีฟู้ดบ้านเรามีอยู่เกือบทุกหนแห่ง อยากจะกินกุ้ง หอย ปู ปลาสดๆ ใหม่ๆ จากทะเล ทั้งถูกและอร่อยเมื่อเทียบกับเมืองเล็กๆ
ในฮ่องกง ทำไมคนต่างชาติยอมจ่ายในราคาที่แพงกว่า เพื่อไปชิมอาหารในฮ่องกง โดยเฉพาะอาหารทะเล วัตถุดิบที่นำมาปรุงต้องสดใหม่มีชีวิตอยู่ หรือว่ายในน้ำให้เห็นในตู้หน้าร้าน
จุดเด่นของอาหารในฮ่องกงขึ้นชื่อระดับโลกว่า เป็นอาหารจีนที่อร่อยไม่เหมือนใคร ดังนั้นถ้าจะพัฒนาเมือง พัฒนาท่องเที่ยว
ประเทศไทยมีจุดเด่นที่อาหารไทยและอาหารทะเล แต่รอเวลาสร้างมาตรฐานทัดเทียมนานาประเทศ ไม่ว่าการพัฒนาเมือง การเดินทางสิ่งอำนวยความสะดวก ฯลฯ
