เปิดตัวหนังสือ ‘พระจันทร์เดือนกันยา’ โดย ‘กันย์นรา’ นักเขียนอายุ 70
มารู้จักกับนักเขียนวนนิยายมือใหม่ ที่วัยไม่น้อย ‘กันย์นรา’ กับงานเขียนตีพิมพ์ชิ้นแรกในชื่อว่า ‘พระจันทร์เดือนกันยา’
ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หรือ Chulabook จัดงาน จัตุรัสจามจุรีบุ๊คแฟร์ ครั้งที่ 17 มหัศจรรย์วันหนังสือ ระหว่างวันที่ 30 ตุลาคม-8 พฤศจิกายน 2567 ภายในงานมีกองทัพหนังสือมากมายในราคาพิเศษและการเสวนาที่หลากหลาย
หนึ่งในนั้นคือ งานเสวนา พระจันทร์เดือนกันยา : เมื่อปีกกล้าพร้อมฝ่าลมแรง งานเปิดตัวนวนิยายเรื่องแรกของ กันย์นรา พิชาพร นักเขียนวัย 70 ปี เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับหญิงสาวชาวไทยเชื้อสายจีนกวางตุ้ง มีชีวิตที่ยากลำบาก ถูกกดทับในฐานะลูกสาว ลูกสะใภ้ และแม่เลี้ยงเดี่ยว
โดย ชมัยภร บางคมบาง ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์, รศ.ดร. สรณัฐ ไตลังคะ ผู้เชี่ยวชาญประจำภาควิชาวรรณคดี คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ เกศณี ไทยสนธิ ผู้ดำเนินรายการ วันที่ 6 พฤศจิกายน 2567 ณ ชั้น G จามจุรีสแควร์ สามย่าน
ชมัยภร บางคมบาง ศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ปี 2557 ผู้เป็นต้นธารของการสร้างนักเขียน มีโครงการอบรมต่าง ๆ มากมาย กันย์นรา ก็เป็นผู้หนึ่งที่ได้มาอบรมการเขียนกับอ.ชมัยภร
Cr. Kanok Shokjaratkul
"ตอนที่เปิดสอนการเขียน จุดประสงค์ คือ เราเขียนแล้วเรามีความสุข เขียนแล้วมันดีต่อชีวิต เพราะเราเคยมีทุกข์เยอะ ๆ มาก่อน ทุกคนต้องคลี่ความทุกข์ของตัวเองออกมา แล้วความทุกข์นั้นมันจะเบาบางลง ไม่ม้วนขมวดอยู่ในตัวอย่างที่มันเคยเป็น
เราเปิดสอนไปเรื่อย ๆ เนื่องจากว่าเรียนอักษรศาสตร์มา เป็นคนที่เขียนทุกอย่าง ไม่ว่า บทกวี สารคดี เรื่องสั้น นวนิยาย เวลาสอนจะเน้นเรื่องการดูแลตัวเอง ดูจิตเป็นหลัก
คนที่มาเรียน เราก็จะสังเกตเขาทีละคน ไม่ใช่ทุกคนที่จะเขียนได้ บางคนมีบุคลิกภาพอะไรบางอย่างที่มันซ่อน ๆ อยู่ ทันทีที่เราหลอกให้เขียนนิดหนึ่ง คำสองคำ หรือประโยคสองประโยค หรือถามอะไรบางอย่าง มันจะค่อย ๆ ออกมา
Cr. Kanok Shokjaratkul
คุณกันย์นรา ตอนแรกที่เจอในชั้นเรียนเรายังอ่านเขาไม่ออก เรารู้จักกับลูกสาวเขาก่อน คุณแสงทิวา เคยไปอบรมด้วย เคยได้รางวัลด้วย เขาบอกว่านี่เป็นแม่ พอเราเห็นงานที่คุณกันย์นราเขียนส่งบางชิ้น รู้เลยว่า มีพื้นทางภาษากลอน เราสามารถสอนเขาให้เขียนอะไรก็ได้ เขามีภาวะอารมณ์ข้างใน แต่เป็นคนเงียบ
คณกันย์นราเคยส่งกวีนิพนธ์ประกวดรางวัลนายอินทร์อวอร์ดได้รางวัล งานชิ้นนั้นบอกเกี่ยวกับชีวิตว่าครอบครัวมีปมอยู่ แล้วเรื่องสั้นก็ได้รางวัลสุภาว์เทวกุล เขียนถึงแม่ที่ไม่ปกติ สะเทือนใจมาก อ่านแล้วรู้สึกเลยว่ามันเต็มอยู่ข้างใน คนที่มีลักษณะแบบนี้ จะมีอะไรเขียนอีกเยอะแยะ
ทีนี้สถาบันไทยปันสุข เขาเปิดอบรมฟรี ทำมา 2-3 ปีแล้ว ยังไม่ได้เขียนก็บังคับให้ทุกคนเขียน คุณกันย์นรา เขียนมา 2 บท สองเดือนผ่านไป เราก็ถาม ต่อหรือยัง เขาบอกว่าต่อไม่ได้ ไม่อยากต่อแล้ว เพราะมันสะเทือนใจ ต่อไม่ได้ เราก็ ไม่เป็นไร ถ้าเมื่อไรต่อได้ก็ต่อเลย ต้องยุ
Cr. Kanok Shokjaratkul
คุณกันย์นรา เป็นประเภทห้ามยุแรง ๆ ห้ามบริภาษ ถ้าเราไปว่าเขาทำไมเป็นคนแบบนี้เขาก็จะเลิกเขียนไปเลย เราก็ทำสบาย ๆ แต่บางคนต้องด่า อะไรเนี่ย อยู่แค่นี้ตลอดเลย ถล่มทีเดียวกลับมายาวเฟื้อยเลย มันไม่เหมือนกัน คนบางคนทนทานกับการด่า แต่คนนี้ไม่ได้เลย
พอสถาบันไทยปันสุขเขาไม่อบรมทุกสามเดือน เราก็ไปขอกรมส่งเสริมวัฒนธรรมจัดประกวดเรื่องสั้น กวีนิพนธ์ โครงการ Writer Seed นวนิยาย มีคนส่งมาทั้งหมด 83 เรื่อง พระจันทร์เดือนกันยา ได้เข้ารอบ 15 เล่ม แม้ว่าจะไม่ได้เข้ารอบ 6 เล่มสุดท้าย หนึ่งในนั้นก็คือ กี่บาด ที่เพิ่งได้รางวัล ซีไรต์ ไป
นิยายเล่มนี้เหมือนกับคุณกันย์นราเลย ไม่ใช่คนหวือหวา ไม่ดราม่ามาก เป็นชีวิตจริง ๆ สงบ เป็นเนื้อแท้ที่ฝังใจเก็บเอาไว้
Cr. Kanok Shokjaratkul
ตัวละครตัวที่แย่ที่สุดคือ แม่เลี้ยง ตัวแม่สามีก็ร้ายแต่กลับมาดีด้วยภายหลัง ตัวที่ดีที่สุดคือพ่อสามี มีความเป็นธรรม มีความยุติธรรม มองทะลุว่า คนนี้คนดี คนนี้คนไม่ดี
ฉากที่พ่อไปรับลูกสะใภ้ที่หนีออกจากบ้านพร้อมกับหลาน ที่ปู่เอาหัวชนฝาบอกว่า ถ้าไม่ยอมกลับจะชนให้หัวแตกไปเลย ถ้าเป็นนิยายเราก็จะให้ขยี้ ทิ้งให้ปู่หัวแตกสักหน่อย แต่นี่มันเป็นไปตามสภาพชีวิตจริง ๆ ถ้าเรื่องนี้เอาไปทำละครนะ มันขยี้ได้เยอะ
แต่คุณกันย์นรา ทำในฐานะที่เป็นคนจริง ๆ เธอค่อย ๆ เดินไป ค่อย ๆ ชี้ไปทีละตัว แล้วทุกจุด ตัวละครที่เป็นตัวเอกจะมีความสุขุมรอบคอบในการพินิจพิจารณา
จุดเด่นคือ ความทนได้ของตัวละคร จำเป็นต้องทน เพราะลูก พ่อแม่สามีใช้อะไรก็ต้องทำ ยอมรับความจริง พระเอกก็เป็นคนปกติที่มันเฮงซวยห่วยแตก เราอ่านแล้วเราก็หงุดหงิด เรื่องนี้ ไม่จืด แต่ลึก
ฉากที่ชอบคือ ฉากที่ปู่เอาหัวชนกำแพง แล้วก็ฉากตอนย้ายบ้าน เขาเล่าเร็วมาก ไม่ค่อยขยาย ถ้าเป็นหนังต้องมีหอบของกะเร่อกะร่าออกมา ตอนมาอยู่บ้านใหม่ มาตั้งตัว มาต่อสู้ดิ้นรน มันเห็นรายละเอียดต่าง ๆ ทีละขั้นทีละตอน ทุก ๆ ขั้นตอนมีความระมัดระวังหมด
แม้กระทั่งตอนจบ มีชายหนุ่มมาชอบ เห็นใครบางคนแว๊บ ๆ (มีแค่นี้จริง ๆ ) เราก็ชอบตรงแว๊บ ๆ นี่ล่ะ แล้วก็เงียบหายไป ฝาก พระจันทร์เดือนกันยา ไว้ในอ้อมใจ เรื่องนี้ไม่ใช่แค่เรื่องผู้หญิงอย่างเดียว มีความเป็นครอบครัวคนจีนด้วย"
Cr. Kanok Shokjaratkul
-
เติมเต็มให้กับวรรณกรรมไทย
รศ.ดร. สรณัฐ ไตลังคะ บรรณาธิการของหนังสือเล่มนี้ กล่าวว่า พระจันทร์เดือนกันยา เป็นงานที่มีความพอดี สมบูรณ์ ไม่ต้องทำอะไรเยอะ แค่ตั้งคำถามเรื่องการใช้คำ นั่น นี่ โน่น นิดหน่อย ส่วนเรื่องการใช้ภาษา เขาเป็นคนที่ใช้ภาษาได้ดี
"โดยตัวงานแล้ว ในฐานะนักวรรณคดีศึกษา เล่มนี้เป็นงานที่มีความสำคัญในวงวรรณกรรม เป็นเรื่องประวัติความเป็นมาของคนจีนที่เกิดในเมืองไทยที่ไม่ค่อยมีใครเขียน
เป็นนวนิยายที่น่าสนใจ เพราะส่วนใหญ่เป็นเรื่องของผู้ชายจีนแต้จิ๋ว เช่น ลอดลายมังกร, ไผ่ต้องลม, จดหมายจากเมืองไทย ทั้ง ๆ ที่ชาติพันธุ์คนจีนมีเยอะแยะ ฮากกา กวางตุ้ง แคระ ฮกเกี้ยน
ก่อนหน้านี้มีเรื่อง รอยวสันต์ ของคุณยุวดี ต้นสกุลรุ่งเรือง พูดถึงผู้หญิงเแม่บ้าน เป็นคนจีนกวางตุ้งยุคสมัยสงครามโลก
นี่จะเป็นเล่มที่สองที่ผู้หญิงจีนกวางตุ้งเล่าถึงการต่อสู้ ดิ้นรน การถูกกดทับ การไร้เสียง ผ่านศิลปะ ผ่านนวนิยาย ได้อารมณ์ความรู้สึกของผู้หญิง พ.ศ. 2496
ในแง่ประวัติศาสตร์วรรณกรรมไทย ไม่ค่อยมีใครเล่าเรื่องวัฒนธรรมและความเป็นอัตลักษณ์ของคนกวางตุ้ง นี่คือชีวิตที่เศร้าของฉัน ฉันต่อสู้มาแบบนี้ ส่งต่อบทเรียน ความอดทน พอเราอ่านแล้ว เออ ทนได้ยังไง อย่างนี้ แล้วใช้เวลานานมาก
ฉากที่ประทับใจ คุณปู่เป็นผู้ชายที่น่ารัก ถ้าเสียลูกสะใภ้คนนี้แล้วทุกคนจะอยู่ไม่ได้ ความเป็นครอบครัวมันล่มสลาย ปู่ก็ยอมทำทุกอย่างเพื่อเอาลูกสะใภ้และหลานกลับมาให้ได้ ยอมทุ่มสุดชีวิต
สิ่งที่ชอบมาก คือภาษา มีความเรียบง่าย ง่ายงาม ซื่อ ๆ มันคือชีวิตจริง ๆ ของคน ไม่ได้ประดิษฐ์ประดอย รวบรวมเอาเพื่อนบ้านผู้คนแวดล้อม เป็นคนที่มีความสัมพันธ์ที่ดีกับคนรอบข้าง ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน อ่านแล้วละมุน เพื่อนผู้หญิงมีสามีก็พึ่งสามีไม่ได้เลย ต้องมาพึ่งกันเอง
เล่มนี้ได้บทเรียนมากมาย ความอดทน อดกลั้น รู้สึกซาบซึ้งเวลาอ่าน ลักษณะของผู้หญิงที่ทนทำเพื่อคนอื่น เราอยากได้วรรณกรรมไทยที่เกี่ยวกับการต่อสู้ของผู้หญิงอีกเยอะ"
Cr. Kanok Shokjaratkul
-
ทุกวันนี้ก็ยังฝันอยู่
กันย์นรา พิชาพร นักเขียน เล่าว่า ที่เอาเรื่องของตัวเองมาเขียนเพราะ มันติดอยู่ในใจมานานแล้ว และคิดว่าน่าสนใจเพราะว่าชีวิตจริงมันเหมือนละคร มีทั้งสุขทั้งเศร้า แต่ของเราพบกับความผิดหวังมาตลอด
"เราหนีออกจากบ้านตั้งแต่เด็ก ๆ ทั้งหมด 3 ครั้ง ครั้งแรก ตอนอายุ 17 แม่เลี้ยงกลั่นแกล้งเราสารพัด แม่เราก็ไม่ปกติ ทุกวันนี้ก็ยังฝันว่าหนีออกจากบ้านอยู่ ฝันว่าหลงทาง ติดอยู่ในซอย หาทางออกไปไม่ได้ แล้วมีคนไล่ตาม ก็ตกใจตื่นขึ้นมา
Cr. Kanok Shokjaratkul
จนอายุ 70 ถึงได้เขียนเรื่องนี้ออกมา ต้องขอบคุณอาจารย์ชมัยภร ผู้สอนการเขียนครั้งแรก ทั้งเรื่องสั้น นิยาย บทกวี พอเขียนจบแล้วก็โล่ง ดีขึ้น เราได้บำบัด ได้เยียวยาในระดับหนึ่งแล้ว แต่เรื่องฝันก็ยังฝันอยู่
ลูกสาวเรียนเรื่องการเขียนก่อน เราเห็นเขาเขียนเรื่องสั้นได้ลงใน หนังสือพิมพ์ กรุงเทพธุรกิจ จุดประกายวรรณกรรม เรื่องฟ้าผ่า ก็ดีใจกับเขา เขาทิ้งหนังสือไว้ให้เราอ่าน สงครามชีวิต อ่านจบแล้วบอกเขาว่า "อยากเป็นอย่างนี้ ผู้เขียนจากไปแล้ว แต่หนังสือยังอยู่" เขาก็ชวน "แม่ก็เขียนสิ แม่เขียนกลอนได้ ก็น่าจะเขียนได้"
ฉากที่ประทับใจที่สุด คือตอนที่เพื่อนที่เรียนตัดเสื้อด้วยกันสามคน คนหนึ่งมีสามีที่มีภรรยาแล้ว สามีก็บอกว่าให้ไปหาภรรยาหลวงเขาหน่อย ไปคุยให้เขายอมรับ เพื่อนก็มาปรึกษาเรา เราก็ปรึกษาเพื่อนอีกคนหนึ่งว่าจะไปดีไหม เดี๋ยวโดนสาดน้ำกรดหรือเปล่า เพื่อนก็บอกว่าไปเถอะไปช่วยเขาหน่อย เราก็ไป ไปแล้วก็ไม่มีอะไรเกิดขึ้น ภรรยาหลวงเขาดีมาก บอกว่าอยู่คนละบ้านละกัน ทั้งหมดในเรื่องนี้เป็นเรื่องจริง 99% ยกเว้นตอนท้าย ๆ
ผู้หญิงต้องตัดสินใจให้เด็ดขาด ถ้าถูกบีบคั้นมาก ๆ ไม่ไหวแล้วก็ออกไปดีกว่า ถ้ามันไม่มีอิสระแล้วเราจะเลี้ยงลูกได้ไง เราต้องต่อสู้เพื่อลูก พอออกแล้วก็สบายใจ แม้ว่าต้องต่อสู้กับความยากจน
เราต้องใช้ความกล้าหาญ ออกมาอยู่เมืองหลวง เราจบแค่ ม.ศ.3 ไปสมัครงาน เขาก็ไม่รับเพราะอายุเกิน 35 ต้องหาอาชีพอิสระ ทำขนมขาย ถ้าเรามีการศึกษามากกว่านี้ก็ไม่ลำบากอย่างนี้
ขอฝาก พระจันทร์เดือนกันยา ด้วยนะคะ อ่านง่ายค่ะ ใช้ภาษาซื่อ ๆ ตรงไปตรงมา ขอให้อ่านให้สนุก"
