'ปริญญา' ไขข้อข้องใจ เรือนจำไม่ตัดผมแกนนำ 'กปปส.'

วันที่ 28 ก.พ. ผศ.ดร.ปริญญา เทวานฤมิตรกุล อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โพสต์ข้อความเห็นผ่านเฟซบุ๊ค กรณีทรงผมผู้ต้องขังคดีแกนนำ กปปส.กับคดีมาตรา 112 ว่า ปัญหาเรื่อง ทรงผมของผู้ต้องขัง คดี กปปส.กับคดีมาตรา 112 กรณีไหนที่ ไม่เป็นไปตามระเบียบราชทัณฑ์?

วันที่แกนนำ กปปส.ได้รับการประกันตัว ออกมาจากเรือนจำ มีหลายคนตั้งข้อสงสัยว่า ทำไมแกนนำ กปปส. จึงไม่ต้องตัดผมสั้นเกรียนดังเช่นผู้ต้องขังคดีมาตรา 112 และทำให้เกิดคำถามว่าเป็นการ #เลือกปฏิบัติ โดยให้อภิสิทธิ์กับแกนนำ กปปส.หรือไม่

ทั้งสองกรณีเป็นเรื่องผู้ต้องขังที่ยังไม่ใช่นักโทษเด็ดขาดเหมือนกัน จึงเป็นไปได้ว่าการปฏิบัติที่แตกต่างกันเช่นนี้ คงจะมีกรณีหนึ่งที่ไม่ถูกต้องแน่

ผมจึงไปค้นระเบียบของกรมราชทัณฑ์ในเรื่องนี้ และไปเจอคำตอบใน #ระเบียบกรมราชทัณฑ์ว่าด้วยการตัดผมผู้ต้องขัง พ.ศ.2557 ซึ่งกำหนดกรณีนักโทษเด็ดขาดกับผู้ต้องขังที่คดียังไม่ถึงที่สุดไว้แตกต่างกัน ดังนี้ครับ

#กรณีนักโทษเด็ดขาด (คดีถึงที่สุดแล้ว) ระเบียบว่าด้วยการตัดผมผู้ต้องขังฯ กำหนดว่า “#นักโทษเด็ดขาดชายให้ตัดผมสั้น โดยหน้าและกลางศีรษะยาวไม่เกิน 5 เซ็นติเมตร ชายผมรอบศีรษะเกรียนชิดผิวหนัง” (ระเบียบข้อ 7) ส่วน “#นักโทษเด็ดขาดหญิงให้ไว้ผมยาวไม่เกินต้นคอ หรือหากไว้ผมยาวเกินต้นคอต้องมัดผมหรือผูกผมให้เรียบร้อย” (ระเบียบข้อ 8)

#กรณีคนต้องขัง (ผู้ต้องขังที่คดียังไม่ถึงที่สุด) ระเบียบว่าด้วยการตัดผมผู้ต้องขังฯ กำหนดไว้ดังนี้ “#คนฝากและคนต้องขังชายให้ตัดผมชนสามัญ ..” (ระเบียบข้อ 9) ส่วน “#คนต้องขังหญิงให้ไว้ผมตามประเพณีนิยม กรณี #ไว้ผมยาวเกินกว่าต้นคอต้องมัดผมหรือผูกผมให้เรียบร้อย” (ระเบียบข้อ 10)

สรุปคือเฉพาะนักโทษเด็ดขาดชายเท่านั้นที่ต้องตัดผมสั้นเกรียน ถ้าเป็น #ผู้ต้องขังชายที่คดียังไม่ถึงที่สุดไว้ผมแบบชนสามัญได้ และผู้ต้องขังหญิงที่คดียังไม่ถึงที่สุดไว้ผมตามประเพณีนิยมได้ ถ้าผมยาวเกินกว่าต้นคอก็ไม่ต้องตัด แค่ต้องมัดผมให้เรียบร้อยเท่านั้นครับ

ดังนั้น แกนนำ กปปส. ที่เป็นผู้ต้องขังในเรือนจำ 2 คืน ที่ไม่ต้องตัดผมสั้นนั้น เป็นการปฏิบัติถูกระเบียบแล้วครับ แต่ที่ไม่ถูกระเบียบคือกรณีของผู้ต้องขังในคดีมาตรา 112 และคดีอื่นๆ ที่คดียังไม่ถึงที่สุด ที่ไปจับเขาตัดผมสั้นเกรียนดังเช่นนักโทษเด็ดขาดครับ

ทำนองเดียวกันกับเรื่องการประกันตัว หรือที่ประมวลกฎหมายวิธีความอาญาเรียกว่า “ปล่อยชั่วคราว” เพื่อขอสู้คดีนอกคุกก่อนคดีจะถึงที่สุด ก็เป็นสิทธิของทุกคน ดังที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 107 กำหนดเป็นหลักการไว้แล้วว่า #ผู้ต้องหาหรือจำเลยทุกคนพึงได้รับอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว

เรื่องนี้ที่จริงแล้วจึงไม่ใช่การให้แกนนำ กปปส. ต้องไม่ได้รับการประกันตัว หรือต้องถูกจับตัดผมสั้นเกรียนเหมือนนักโทษเด็ดขาด แต่ตรงกันข้ามครับ คือผู้ต้องหาหรือจำเลยในคดีอื่นที่คดียังไม่ถึงที่สุดเหมือนกัน ควรได้รับการประกันตัว และไม่ถูกจับตัดผมสั้นเกรียนแบบแกนนำ กปปส.ครับ