นักวิจัยม.อ.พัฒนาเทสต์คิตสกัดวัยรุ่นเสพยาทรามาดอล

นักวิจัย ม.สงขลาฯ พัฒนาชุดตรวจหาสารทรามาดอลทดแทนการนำเข้า ระบุใช้ง่าย รู้ผลเร็ว ราคาถูก ตรวจพบทั้งที่ผสมในเครื่องดื่มและชนิดแคปซูล เล็งต่อยอดผลิตใช้ตรวจปัสสาวะและน้ำลายเพิ่มความสะดวกในทางปฏิบัติงาน

จากปัญหาการใช้ยารักษาโรคผิดวัตถุประสงค์หรือการใช้ยาในทางที่ผิดของกลุ่มวัยรุ่น นักเรียน นักศึกษาในประเทศไทยทวีความรุนแรงมากขึ้นและเป็นสาเหตุหลักของการเริ่มใช้ยาเสพติดชนิดอื่นๆ ล่าสุด ยาทรามาดอลหรือ ยาแคปซูลเขียว-เหลือง มาผสมกับเครื่องดื่มชนิดต่างๆ อาทิ เครื่องดื่มชูกำลัง หรือน้ำอัดลม จนกลายเป็นของมึนเมา เป็นสารเสพติดชนิดใหม่ที่พบมากที่สุดในพื้นที่ภาคใต้ โดยทำให้มีอาการเคลิบเคลิ้ม ผ่อนคลายและมึนเมา หากใช้ในปริมาณมากจะส่งผลให้มีอาการขาแขนอ่อนแรง ชักเกร็ง หมดสติ และอาจเสียชีวิตได้

นายอภิชัย พลชัย อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์ประยุกต์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) พัฒนาชุดตรวจสอบยาทรามาดอลที่ใช้ง่าย พกพาสะดวก รู้ผลรวดเร็วภายใน 5 นาที เหมาะกับการตรวจวิเคราะห์เบื้องต้นที่ใช้ตัวอย่างจำนวนมาก โดยสามารถตรวจทั้งที่ผสมในเครื่องดื่มและชนิดแคปซูล เพื่อใช้เป็นหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ในกรณีที่พบการเสียชีวิตจากการเสพยาเกินขนาด หรือใช้ตรวจพิสูจน์ยาที่ถูกยึดจากผู้ลักลอบจำหน่าย รวมทั้งใช้ในการป้องกัน ป้องปรามและควบคุมการใช้ยาในทางที่ผิดของกลุ่มวัยรุ่น

ชุดตรวจนี้มีราคาถูกกว่าการนำเข้าซึ่งมีราคา 2,000-3,000 บาท ขณะที่ชุดตรวจสอบยาทรามาดอลที่ผลิตได้มีต้นทุนหลัก 100 บาท สามารถวิเคราะห์ได้ทั้งตัวอย่างเครื่องดื่ม สูตรผสมและยาชนิดแคปซูล เพื่อใช้เป็นหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ สนับสนุนการสืบสวนสอบสวนการเสียชีวิตที่เกิดจากการใช้ยาในทางที่ผิด อีกทั้งนำไปใช้เป็นสื่อการเรียนการสอนในรายวิชาการวิเคราะห์ยาเสพติดเบื้องต้นและนิติวิทยาศาสตร์เบื้องต้นในระดับปริญญาตรี รวมทั้งในรายวิชานิติเคมีและการวิเคราะห์สารเสพติดในระดับปริญญาโท

วิธีการทดสอบจากตัวอย่างเครื่องดื่มจะหยดสารตัวอย่างจำนวน 5 หยด หากเป็นตัวอย่างเม็ดยาจะใช้ตัวอย่างประมาณ 10 มิลลิกรัม จากนั้นหยดน้ำยาเคมี A และ B จำนวน 5 หยด ตามด้วย น้ำยาเคมี C 10 หยด ตั้งทิ้งไว้ 5 นาที และสังเกตการเปลี่ยนแปลงสีของสาร หากสารละลายเปลี่ยนจากสีเหลืองเป็นสีน้ำเงิน แปลผลได้ว่า พบสารทรามาดอลในตัวอย่าง ในทางตรงกันข้ามหากไม่มีการเปลี่ยนแปลงสี แปลผลได้ว่า ไม่พบสารดังกล่าวในตัวอย่าง

ในช่วงที่ผ่านมาได้นำชุดตรวจดังกล่าวไปให้หน่วยงานต่างๆ ใช้ประโยชน์ อาทิ สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โรงเรียนและสถานบันการศึกษา ในอนาคตอาจต่อยอดเชิงพาณิชย์ในรูปแบบการผลิตเพื่อป้อนให้กับหน่วยงานที่ต้องการนำไปใช้ป้องกันและปราบปราม รวมถึงในโรงงานและสถาบันการศึกษา

นอกจากนี้ยังมีแผนที่ต่อยอดงานวิจัยให้สามารถตอบโจทย์การใช้งานได้มากขึ้น โดยการพัฒนาชุดตรวจปัสสาวะหรือน้ำลายจากกลุ่มผู้ที่ต้องสงสัยว่าจะเสพยา ขณะนี้อยู่ระหว่างการศึกษาและทดลองในห้องปฏิบัติการ ก่อนทำเป็นต้นแบบนำมาใช้งานจริงว่า ควรจะตรวจจากปัสสาวะหรือน้ำลายที่จะให้ผลแม่นยำ รวดเร็วและสะดวกใช้งานมากที่สุด หากเป็นไปได้น่าจะเป็นน้ำลายเพราะสะดวกในทางปฏิบัติงาน แต่ต้องรอดูผลการทดสอบก่อนจึงจะนำมาผลิตเป็นต้นแบบ ซึ่งเมื่อถึงเวลานั้นทำให้การตรวจสอบทำได้ง่ายและรวดเร็วขึ้น