“นวัตกรรม”…เริ่มได้ง่ายใกล้ตัว | วิฑูรย์  สิมะโชคดี

เทคโนโลยี และ นวัตกรรม จึงเป็นตัวชี้วัด “ความสามารถในการแข่งขัน” และ “ความอยู่รอด” ขององค์กรต่างๆ ในปัจจุบัน ทุกวันนี้   ต้องยอมรับว่า เราคงเอาชนะเรื่องของ “เทคโนโลยี” ไม่ง่าย  แต่เรื่องของ “นวัตกรรม” แล้ว  ไทยเราไม่แพ้ชาติใดในโลกจริงๆ
  

เมื่อพูดถึง “นวัตกรรม” (Innovation)  หลายท่านมักจะนึกถึงนวัตกรรมแบบพลิกโฉมหรือก้าวกระโดดที่สร้างความโดดเด่นและแหวกแนวเปลี่ยนโฉม ดังเช่น บริษัท Apple ที่สร้าง iPhone หรือ บริษัท Google ที่สร้างแอพพลิเคชั่นต่างๆ ทาง Internet ด้านการสื่อสาร  

จนทำให้เราเข้าใจว่า การสร้างนวัตกรรมหมายถึงการผลิตสินค้าหรือเสนอบริการหรือแอพพลิเคชั่นใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีมาก่อน และสามารถสร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับคนทั้งโลก พร้อมกับพลิกโฉมการตลาดได้อย่างสิ้นเชิง
  

 แต่แท้จริงแล้ว  นวัตกรรมอาจไม่ได้ทำให้ธุรกิจอุตสาหกรรมก้าวกระโดดเสมอไป   แต่การก้าวไปข้างหน้าแบบค่อยเป็นค่อยไปก็ถือเป็นนวัตกรรมได้เช่นกัน  ซึ่งบ่อยครั้งการพัฒนาผลิตภัณฑ์และอื่นๆ ทีละเล็กทีละน้อย อาจเป็นสิ่งที่จำเป็นยิ่งกว่านวัตกรรมแบบก้าวกระโดดเสียอีก เพราะมันจะทำให้ธุรกิจอุตสาหกรรมอยู่ได้อย่างยั่งยืน
  

 “นวัตกรรม” หมายถึง การคิดใหม่ทำใหม่ ในเรื่องของการบริหารจัดการ  วิธีทำงาน  การออกแบบ  การผลิต  การบริการ  การขนส่ง  การค้าขาย  เป็นต้น  ซึ่งอาจจะเป็นของใหม่เอี่ยมแบบที่ไม่เคยมีไม่เคยทำมาก่อนเลยก็ได้ หรือ เป็นการต่อยอดจากสิ่งที่มีอยู่แล้วหรือทำอยู่แล้ว  เพื่อให้ดีขึ้นหรือแปลกใหม่ขึ้น ซึ่งแตกต่างจากของเดิม  โดยไม่ใช่การลอกเลียนแบบหรือเหมือนของเดิมทั้งหมด

การสร้างนวัตกรรม จึงหมายถึง การพัฒนาให้เกิดสิ่งใหม่ๆ ที่ต่างจากของเดิมๆ  รวมถึงการสร้างวัฒนธรรมแห่งนวัตกรรมในองค์กร  ซึ่งจะทำให้องค์กรสามารถสร้างสินค้ารูปแบบใหม่ๆ และนำสินค้านั้นๆ ออกสู่ตลาดได้อย่างต่อเนื่อง  โดยเริ่มจากก้าวที่เล็กไปสู่ก้าวที่ยิ่งใหญ่ขึ้น และในที่สุดก็จะเป็นนวัตกรรมที่ยิ่งใหญ่ไปเอง
  

 ตัวอย่างเรื่องใกล้ตัวที่เห็นได้ชัด ก็คือ 
(1) สบู่ล้างมือ คือจากเดิมที่เป็นสบู่ก้อน พัฒนาเป็นสบู่เหลว เป็นโฟมล้างมือ จนเป็นแอลกอฮอล์ทั้งแบบเจลและแบบสเปรย์ในปัจจุบัน  
(2) รถยนต์ คือตั้งแต่มีรถยนต์เกิดขึ้นในโลก วิศวกรต่างก็คิดค้นสิ่งที่เป็นนวัตกรรมที่ค่อยเป็นค่อยไป  โดยเน้นการปรับเปลี่ยนที่อุปกรณ์หรือส่วนประกอบและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของแต่ละส่วน 

เช่น ประหยัดน้ำมันมากขึ้น ประสิทธิภาพสูงขึ้น แรงม้าเพิ่มขึ้น สามารถเร่งความเร็วในเวลาที่น้อยลง และจากการเปลี่ยนแปลงทีละเล็กทีละน้อย จึงทำให้รถยนต์ทุกวันนี้มีสมรรถนะที่แตกต่างจากรถยนต์รุ่นแรกๆ อย่างมาก จนพัฒนาสู่รถยนต์ที่ใช้พลังงานไฟฟ้า (EV) ในปัจจุบัน   
    

ตลอดเวลา 50 ปีที่ผ่านมา  ความสำเร็จของธุรกิจอุตสาหกรรมมักจะเกิดขึ้นจากการมุ่งเน้นในเรื่องของประสิทธิภาพ และประสิทธิผล (Efficiency and effectiveness) เป็นหลัก นั่นคือ สร้างผลผลิตให้มีคุณภาพดีที่ต้นทุนต่ำที่สุดและมีส่วนแบ่งการตลาดสูงสุด

แต่ในโลกที่มีการแข่งขันอย่างรุนแรงในปัจจุบัน  ผู้บริหารมักจะถูกท้าทายจากคู่แข่งที่อาศัยนวัตกรรมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ออกสู่ตลาดในเวลาอันสั้น  

ดังนั้น การที่จะเป็นผู้นำได้อย่างยั่งยืน องค์กรจะต้องมีผู้นำที่มีความสามารถในการเปลี่ยนแปลงที่ รวดเร็ว ต่อเนื่อง และสม่ำเสมอ  โดยที่พนักงานทุกคนทุกระดับจะต้องมีส่วนร่วมในการสร้างสรรค์เปลี่ยนแปลงสิ่งต่างๆ ตลอดเวลาด้วย
    

จากผลการศึกษาวิจัยพบว่า  สาเหตุหลักที่ทำให้นวัตกรรมไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เนื่องมาจากการที่องค์กรมีนโยบายที่ไม่ยืดหยุ่น มีขั้นตอนการทำงานที่เข้มงวด  มีการเมืองภายใน และขาดการประสานงานกันระหว่างหน่วยงานต่างๆ  

จึงไม่น่าจะแปลกใจเลยว่า องค์กรขนาดเล็กหรือ SMEs จะสามารถดึงเอาความคิดสร้างสรรค์ของพนักงานมาขยายผลเพื่อสร้างนวัตกรรมได้ดีและรวดเร็วกว่าองค์กรใหญ่ๆ
    

แต่ในความเป็นจริงแล้ว  นวัตกรรมจะเกิดขึ้นได้อย่างต่อเนื่องหรือไม่ มักจะขึ้นอยู่กับความสามารถของพนักงานทุกคนในองค์กรที่จะช่วยกันออกความคิดแปลกใหม่  เพื่อตอบสนองความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็วของลูกค้า  ซึ่งต้องทำกันอย่างจริงจัง สม่ำเสมอ จนกลายเป็นนิสัยประจำในการงานและชีวิตประจำวัน
    

นวัตกรรมจึงไม่สามารถเกิดขึ้นได้ด้วยใครคนหนึ่งเพียงคนเดียว  แต่มันคือการสร้างความแตกต่างที่แปลกใหม่ให้เกิดขึ้นจากการช่วยกันคิดช่วยกันทำและการเรียนรู้ร่วมกันของเพื่อนร่วมงาน
  

 ปัญหาในวันนี้  จึงอยู่ที่ “การพัฒนาความสามารถในความคิดสร้างสรรค์” อย่างเป็นระบบให้แก่พนักงาน  เพื่อช่วยกันสร้างนวัตกรรมในตัวสินค้าและบริการ ที่สามารถตอบโจทย์หรือความต้องการของลูกค้า และสังคมได้อย่างทันการณ์
  

 ทุกวันนี้ การที่เราพัฒนามาถึงจุดนี้ได้ ก็ด้วยนวัตกรรมของการเปลี่ยนแปลงทีละก้าว (ทีละเล็กทีละน้อยที่สร้างความแตกต่างจากเดิม) คือไม่ใช่การเปลี่ยนแปลงแบบก้าวกระโดดในพรวดเดียว  ซึ่งยากกว่ากันมาก
        ดังนั้น “นวัตกรรมในวิธีคิดวิธีทำงาน” จึงเป็นเรื่องง่ายที่เริ่มได้ใกล้ตัว แต่ได้ผลคุ้มค่า  ครับผม !