เกิดอะไรขึ้นที่รัสเซีย! ปูตินจับตาหัวหน้าแวกเนอร์เตรียมรัฐประหาร?

Key Points:

• เยฟเกนี พริโกชิน หัวหน้านักรบแวกเนอร์กล่าวหากระทรวงกลาโหมรัสเซียอย่างรุนแรงเมื่อวันศุกร์ (23 มิ.ย.)
• วันเสาร์ (24 มิ.ย.) พริโกชินปล่อยคลิปเสียง กำลังส่งทหารเข้ามาโค่นขาใหญ่ในกระทรวง 
• 2.00 น. วันเสาร์ พริโกชินอ้าง กองกำลังแวกเนอร์ออกจากยูเครนข้ามเข้ามาถึงภาคใต้รัสเซียแล้ว
• ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน เรียกหน่วยงานความมั่นคงหลักทุกหน่วยรายงานสถานการณ์อัพเดตตลอดเวลา
• กรุงมอสโกกระชับการรักษาความปลอดภัย เน้นอาคารรัฐบาล-โครงสร้างพื้นฐาน 

สำนักข่าวรอยเตอร์รายงาน การเผชิญหน้ากันครั้งนี้ที่รายละเอียดของแต่ละฝ่ายยังไม่น่าชัด ดูท่าแล้วน่าจะเป็นวิกฤติภายในประเทศครั้งใหญ่สุดของประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน นับตั้งแต่รุกรานยูเครนเต็มรูปแบบ เมื่อเดือน ก.พ.2565

การเผชิญหน้าระหว่างนายพริโกชิน ผู้ก่อตั้งกลุ่ม นักรบรับจ้าง แวกเนอร์ กับกระทรวงกลาโหมรัสเซียมาถึงจุดสูงสุด เมื่อกระทรวงออกแถลงการณ์ว่า ข้อกล่าวหาของนายพริโกชิน “ไม่จริง เป็นการยั่วยุทางข้อมูลข่าวสาร”

นายพริโกชินกล่าวว่า เขาไม่ได้ทำรัฐประหาร แต่ในคลิปเสียงที่ออกมามากมาย บางครั้งเสียงเปลี่ยนและไม่สามารถตรวจสอบได้อย่างอิสระ ดูเหมือนเขาจะบอกว่า นักรบ 25,000 นายกำลังเดินทางเข้ามาโค่นขาใหญ่กระทรวงกลาโหมในกรุงมอสโก

พริโกชินกล่าว “คนที่ทำลายหนุ่มๆ ของเรา คนที่คร่าชีวิตทหารรัสเซียหลายหมื่นนายต้องได้รับโทษ ผมขอทุกคนอย่างขัดขวาง พวกเรามี 25,000 คน กำลังไปหาว่าทำไมประเทศนี้ถึงได้วุ่นวาย” หัวหน้าแวกเนอร์ กล่าวพร้อมให้คำมั่นว่าจะทลายทุกจุดตรวจหรือทุกกองกำลังที่มาขวางทางของแวกเนอร์

เมื่อราว 2.00 น. วันเสาร์ (24 มิ.ย.) ตามเวลาท้องถิ่นหรือราว 7.00 น.ตามเวลาประเทศไทย นายพริโกชินออกคลิปเสียงใหม่ว่า กองกำลังของเขาได้ข้ามพรมแดนยูเครนเข้ามาแล้ว และกำลังอยู่ในเมืองรอสตอฟทางภาคใต้ของรัสเซีย พวกเขาพร้อม “ไปจนสุดทาง” สู้กับนายพลระดับสูง และจะทำลายทุกคนที่ขวางทาง

ในเวลาไล่เลี่ยกัน สำนักข่าวทาสส์ของทางการรัสเซียรายงานอ้างคำพูดนายดิมิทรี เพสคอฟ โฆษกทำเนียบเครมลินว่า หน่วยงานความมั่นคงหลักทุกหน่วยเข้ารายงานข้อมูลเกี่ยวกับนายพริโกชินต่อประธานาธิบดีปูติน “ตลอดเวลา”

รายงานข่าวระบุด้วยว่า กรุงมอสโกรักษาความปลอดภัยเข้มงวดขึ้น เน้นจุดที่สำคัญที่สุดได้แก่ อาคารรัฐบาลและโครงสร้างพื้นฐาน

ชนวนเหตุความขัดแย้งล่าสุดเริ่มต้นมาตั้งแต่วันศุกร์ (23 มิ.ย.) เมื่อนายพริโกชินใช้วาจาล้ำเส้นกลาโหมมากขึ้นทุกทีว่า เหตุผลที่เครมลินรุกรานยูเครนมาจากคำโกหกที่พวกนายพลปั้นแต่ง

FSB หน่วยงานความมั่นคงภายในของรัสเซีย ตอบโต้ด้วยการเปิดสอบคดีอาญาต่อนายพริโกชินโทษฐานก่อกบฏติดอาวุธ ซึ่งมีโทษจำคุกสูงสุดถึง 20 ปี

“ถ้อยแถลงของนายพริโกชินในความเป็นจริงก็คือการเริ่มก่อความขัดแย้งติดอาวุธของพลเรือนในดินแดนรัสเซีย การกระทำของเขาถือเป็นการแทงข้างหลังทหารรัสเซียที่ต่อสู้กับกองกำลังสนับสนุนฟาสซิสต์ของยูเครน เราขอให้เหล่านักรบอย่ากระทำความผิดที่แก้ไขไม่ได้ จงช่วยกันหยุดการใช้กำลังใดๆ ก็ตามกับประชาชนรัสเซีย อย่าก่ออาชญากรรมตามคำสั่งของนายพริโกชิน ทั้งนี้ เพื่อเป็นไปตามมาตรการควบคุมตัวเขา" FSB ระบุ

นายพลรัสเซียวอนพริโกชินใจเย็นๆ

พลโทวลาดิมีร์ อเล็กเซเยฟ ออกคลิปวีดิโอวอนนายพริโกชินให้คิดดีๆ ว่าทำอะไรลงไป

“มีแต่ประธานาธิบดีเท่านั้นที่มีสิทธิแต่งตั้งผู้นำสูงสุดของกองทัพ คุณกำลังละเมิดอำนาจของเขา”

นายพลเซอร์เก ซูโรวิคิน รองผู้บัญชาการกองกำลังรัสเซียในยูเครน ผู้ที่นายพริโกชินเคยยกย่อง ออกคลิปอีกชุดหนึ่ง ระบุ

“ศัตรูกำลังจ้องดูสถานการณ์การเมืองภายในของเราที่กำลังเสื่อมถอย ก่อนจะสายเกินไป คุณต้องจำนนต่อเจตนารมณ์และคำสั่งของประธานธิบดีแห่งสหพันธรัฐรัสเซีย หยุดแถวทหารให้พวกเขากลับฐานที่มั่นถาวร”

 

ชนวนแค้นพริโกชิน

นายพริโกชิน เป็นหัวหอกในการยึดเมืองบัคมุตของยูเครนในเดือน พ.ค. ซึ่งที่ผ่านมา เขาวิจารณ์นายเซอร์เก ชอยกู รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมและนายวาเลรี เกราสิมอฟ ผู้บัญชาการกองทัพรัสเซีย อย่างเปิดเผยหลายครั้งว่าไม่มีความสามารถ ทั้งยังไม่ให้กระสุนและความช่วยเหลือแก่นักรบแวกเนอร์

คลิปวีดิโอตรวจสอบที่มาที่ไปไม่ได้ชิ้นหนึ่งบนช่องเทเลแกรมที่ใกล้ชิดกับแวกเนอร์ เผยบรรยากาศการจงใจโจมตีทางอากาศต่อกองกำลังแวกเนอร์ ภาพผืนป่าแห่งหนึ่งถูกไฟไหม้ ต้นไม้ระเนระนาดผลจากการใช้กำลัง ดูเหมือนมีศพหนึ่งศพ แต่ไม่มีหลักฐานโดยตรงบ่งชี้ถึงการโจมตีใดๆ

คำบรรยายคลิประบุ “ขีปนาวุธโจมตีค่ายกองทัพเอกชนแวกเนอร์ มีเหยื่อหลายราย จากปากคำของผู้เห็นเหตุการณ์ การโจมตีมาจากทางด้านหลัง เท่ากับว่ามาจากกองทัพของกระทรวงกลาโหมรัสเซีย”

นายพริโกชินพยายามใช้ความสำเร็จในสนามรบของแวกเนอร์ ซึ่งต้องแลกกับชีวิตมนุษย์มหาศาล วิจารณ์มอสโกอย่างเปิดเผยโดยระมัดระวังไม่วิจารณ์ปูติน

แต่เมื่อวันศุกร์เป็นครั้งแรกที่เขาไม่เห็นด้วยกับเหตุผลของปูติในการรุกรานยูเครนเมื่อวันที่ 1 ก.พ.256 สำหรับชาวรัสเซียหลายคนใครพูดแบบนี้ถ้าไม่โดนปรับก็ต้องติดคุก

“สงครามเป็นเรื่องจำเป็น เพื่อให้ชอยกูได้รับเหรียญ 'วีรบุรุษ (แห่งรัสเซีย' เหรียญที่ 2 แต่ถ้าเพื่อปลดทหารและลดความเป็นนาซีของยูเครนแล้วนั้นสงครามไม่จำเป็นเลย” นายพริโกชินกล่าวในคลิป

นักรบแวกเนอร์ยืนเคียงข้างพริโกชิน

นายมารัต จาบิดัลลิน อดีตผู้บัญชาการแวกเนอร์ที่ย้ายไปฝรั่งเศสตอนรัสเซียบุกยูเครน กล่าวกับสำนักข่าวรอยเตอร์ว่า นักรบแวกเนอร์น่าจะยังอยู่กับนายพริโกชิน

“เราดูถูกกองทัพนี้มานาน แน่นอนนักรบสนับสนุนเขา เขาคือผู้นำของแวกเนอร์ พวกเขาไม่ลังเลเลย (ที่จะสู้) ถ้ามีใครเข้ามาขวางทาง”