‘นูซันตารา’ เมืองหลวงแห่งใหม่อินโดนีเซีย ที่ยังไร้แววนักลงทุน

ประธานาธิบดีโจโก วิโดโด แห่งสาธารณรัฐอินโดนีเซียประกาศย้ายเมืองหลวงจากจาการ์ตาไปยังอิบูโกตาเนการานูซันตารา หรือ “นูซันตารา” ในจังหวัดกาลิมันตันตะวันออกในปี 2562 ที่ใช้งบประมาณกว่า 3 หมื่นล้านดอลลาร์ บนพื้นที่โดยรวมขนาด1,600.88 ไร่ เริ่มตั้งแต่ พ.ศ.2565-2588 

เหตุผลหลักในการย้ายเมืองหลวง คือเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาความแออัดและน้ำท่วมที่รุนแรงในกรุงจาการ์ตา ซึ่งเป็นผลมาจากการเติบโตของเมืองอย่างรวดเร็วและการวางผังเมืองที่ไม่เหมาะสม โดยเฉพาะการทรุดตัวของเมืองที่รวดเร็วถึงประมาณ 30.5 เซนติเมตรต่อปี ผู้เชี่ยวชาญคาดการณ์ว่าภายในปี 2593 พื้นที่ 1 ใน 3 ของเมืองจะจมอยู่ใต้น้ำ ปัจจุบัน 40% ของจาการ์ตาอยู่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเลแล้ว  ทำให้นูซันตาราถูกออกแบบมาให้เป็นเมืองที่ทันสมัย เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และมีประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ

“นูซันตารา” แม้จะมีศักยภาพในการเติบโต แต่การลงทุนยังไม่เป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ เนื่องจากนักลงทุนยังคงมีความกังวลเกี่ยวกับโครงสร้างพื้นฐานที่ยังไม่สมบูรณ์ ความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ 

 

‘นูซันตารา’ ไม่ได้สร้างเสร็จภายในวันเดียว

 2 ปีนับจากการเริ่มงานก่อสร้างในนูซันตารา เห็นความคืบหน้าจากผืนป่าเป็นแผนผังเมืองและการก่อสร้างเพียงเล็กน้อย พร้อมกับปัญหาการก่องสร้างที่ทำให้การสร้างเมืองในครั้งนี้เกิดปัญหาความล่าช้าในหลายๆด้าน

ในช่วงปลายเดือนก.ค.ที่ผ่านมา ประธานาธิบดีโจโกวี เริ่มทำงานจากพระราชวังประธานาธิบดีที่กำลังก่อสร้างในนูซันตารา อนาคตเมืองหลวงแห่งใหม่ โดยจัดงานฉลองวันชาติ หรือ วันครบรอบการประกาศอิสรภาพปีที่ 79 เป็นครั้งแรกที่เมืองนูซันตาราเมื่อวันที่ 17 ส.ค ที่ผ่านมา ซึ่งจะเป็นการเปิดเมืองหลวงแห่งใหม่อย่างเป็นทางการด้วย

งานพิธีในครั้งนี้ต้องลดขนาดพิธีการลง เนื่องจากเมืองที่ยังอยู่ระหว่างการก่อสร้างแห่งนี้ประสบปัญหาความล่าช้า และด้วยปัญหาด้านการขนส่ง โจโกวีต้องตัดจำนวนแขกรับเชิญลงกว่า 80% เหลือเพียง 1,300 คนเท่านั้น จากเดิม 8,000 คน  และล่าสุดคือผู้จัดการโครงการก่อสร้างลาออก ทั้งนี้ ยังไม่มีความชัดเจนว่าโครงการขนาดใหญ่นี้จะเป็นอย่างไรต่อไปเมื่อประธานาธิบดีคนใหม่เข้ารับตำแหน่งในเดือนตุลาคม

ถนนบางสายยังไม่ได้ลาดยาง ทำให้เมื่อฝนตกเส้นทางเข้าสู่พระราชวังกลายเป็นโคลน และสภาพอากาศที่ไม่เอื้ออำนวยส่งผลให้การเปิดใช้งานสนามบินนูซันตาราต้องเลื่อนออกไป ทั้งที่เดิมทีมีกำหนดจะเปิดให้ทันวันชาติ

จึงไม่แปลกใจที่การย้ายข้าราชการกว่า 10,000 คนไปยังนูซันตารา ซึ่งเดิมวางแผนไว้ในเดือนมี.ค.และก.ค. ได้ถูกเลื่อนออกไปเป็นเดือนก.ย. เนื่องจากสำนักงานและที่พักยังไม่พร้อม และอาจล่าช้าออกไปอีก ขณะนี้มีเพียงอาคารสำนักงานหนึ่งแห่งที่สร้างเสร็จ ซึ่งออกแบบมาสำหรับหน่วยงานรัฐบาล 4 แห่ง ระบบสาธารณูปโภคพื้นฐาน เช่น ไฟฟ้าและน้ำประปา ได้เริ่มส่งผ่านโครงข่ายใต้ดินไปยังสำนักงานบางแห่งแล้ว 

 

เมืองหลวงแห่งใหม่ที่ยังไร้เม็ดเงินขับเคลื่อน

ประธานาธิบดีโจโกวีสำหรับนูซันตารานั้นยิ่งใหญ่และทะเยอทะยาน วาดฝันให้นูซันตาราเป็นมากกว่าศูนย์กลางการบริหารประเทศ  แต่จะเป็นเมืองแห่งอนาคตที่ล้ำสมัย ทั้งที่ตั้งของสถาบันการศึกษาชั้นนำระดับโลก  โรงพยาบาลที่ทันสมัย และสวนพฤกษศาสตร์ที่สวยงาม นอกจากนี้ยังวางแผนให้เมืองมีระบบขนส่งที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยจะใช้เฉพาะยานพาหนะไฟฟ้าเท่านั้น และเป้าหมายสูงสุดคือการทำให้นูซันตาราเป็นเมืองที่ปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ 

แนวคิดนี้แสดงให้เห็นถึงความพยายามของอินโดนีเซียในการสร้างเมืองหลวงที่ไม่เพียงแต่จะแก้ปัญหาของจาการ์ตา แต่ยังเป็นต้นแบบของการพัฒนาเมืองอย่างยั่งยืนในศตวรรษที่ 21 นั้น กำลังเผชิญกับความท้าทายสำคัญอย่างหนึ่งคือการขาดความสนใจจากนักลงทุน 

ก่อนหน้านี้ โครงการก่อสร้างเมืองหลวงแห่งใหม่ได้รับความสนใจจากบริษัทต่างชาติกว่า 400 แห่งที่แสดงเจตจำนงที่จะเข้าร่วมลงทุน  แต่จนถึงปัจจุบันยังไม่มีบริษัทใดที่ให้คำมั่นสัญญาผูกมัดในการลงทุนจริงจัง โครงการยังไม่สามารถดึงดูดนักลงทุนตามเป้าหมายที่วางไว้ได้ ทั้งที่รัฐบาลได้ทุ่มเทงบประมาณไปแล้วเกือบ 72 ล้านล้านรูเปียห์ สำหรับการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเบื้องต้น แม้จะมีการเสนอมาตรการจูงใจต่างๆ เช่น การลดหย่อนภาษีและสิทธิในทรัพย์สินระยะยาว แต่ก็ยังไม่เพียงพอที่จะกระตุ้นให้นักลงทุนให้ความสนใจลงทุนในโครงการนี้ 

การลงทุนในโครงการขณะนี้มีมูลค่ารวม  51.35 ล้านล้านรูเปียห์เท่านั้น   ซึ่งมาจากบริษัทในประเทศและสถาบันของรัฐเป็นหลัก ถือเป็นจำนวนเงินที่มาก แต่ยังห่างไกลจากเป้าหมายประจำปีที่ 100 ล้านล้านรูเปียห์  นอกจากนี้ ตัวเลขดังกล่าวยังห่างไกลจากงบประมาณที่สำนักงานวางแผนการพัฒนาแห่งชาติที่ประมาณการไว้สำหรับการพัฒนา ซึ่งอยู่ที่ 466 ล้านล้านรูเปียห์ ดูเหมือนว่างบประมาณของรัฐจะต้องแบกรับภาระนี้แน่นอน หากไม่สามารถบรรลุเป้าหมายการลงทุน

อย่างไรก็ตาม ประธานาธิบดีโจโกวีได้ให้สัญญาว่าจะเดินหน้าโครงการก่อสร้างเมืองหลวงแห่งใหม่ นูซันตาราต่อไป แม้จะเผชิญกับความท้าทายด้านการเงินที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้ การหาแหล่งเงินทุนจำนวนมหาศาลเพื่อสนับสนุนโครงการขนาดใหญ่เช่นนี้ท่ามกลางสภาวะเศรษฐกิจโลกที่ผันผวน และภาระหนี้สินของประเทศที่เพิ่มสูงขึ้น อาจเป็นอุปสรรคสำคัญที่ขัดขวางความสำเร็จของโครงการได้