เปิดสูตรทำเงิน 'ขนมบอก' โบราณเจ้าเดียวในตำนาน

นี่คือกระบอกไม้ไผ่ที่ใช้ทำขนมบอกโบราณ สูตรดั้งเดิม บ้านน้ำน้อย ซึ่งเป็นกระบอกไม้ไผ่บาง ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 นิ้ว ความยาวประมาณ 3 นิ้ว ของคุณสุนทรและคุณกัลญา อ้นเจริญ สองสามีภรรยา ที่ยึดอาชีพทำขนมบอก สูตรโบราณ ซึ่งเป็นขนมไทยพื้นบ้านที่เริ่มหากินยาก ขายสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัวได้เป็นอย่างดีและอนุรักษ์สืบทอดการทำขนมบอกแบบดั้งเดิมของไทยที่เริ่มสูญหายไป

โดยนายสุนทรและนางกัลญา อ้นเจริญ สองสามีภรรยา บ้านอยู่ในพื้นที่ ม.1 ต.น้ำน้อย อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา ยึดอาชีพทำขนมบอกสูตรโบราณ ขนมพื้นบ้านของไทยอีกชนิดหนึ่ง ที่เริ่มหาทานยาก โดยทำขายกันสดๆ บริเวณถนนคนเดิน หน้าพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จ.สงขลา ได้รับความชื่นชอบจากลูกค้าที่หมุนเวียนมาเลือกซื้อไม่ขาดสาย สามารถสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัวได้เป็นอย่างดี

โดยเริ่มทำขนมบอกมาตั้งแต่อยู่ชั้น ป.3 ช่วยทำขายกับครอบครัว และมาแยกทำเป็นของตัวเอง โดยยังคงเป็นสูตรโบราณดั้งเดิมที่สืบทอดกันในครอบครัวมาตั้งแต่บรรพบุรุษมาปัจจุบันนี้ก็เป็นรุ่นที่ 9 แล้ว ใช้ส่วนผสมสำคัญประกอบด้วย แป้งข้าวเหนียว น้ำตาลโตนด และมะพร้าวห้าว ขั้นตอนการทำ เริ่มจากการนำแป้งข้าวเหนียวมาผสมกับน้ำตาลโตนด ในอัตราส่วนตามสูตรเฉพาะของแต่ละเจ้า เรียกว่าสูตรใครสูตรมัน แล้วคลุกเคล้าให้เข้ากัน จากนั้นนำไปตากแดด และนำมายัดใส่กระบอกไม้ไผ่ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของขนมชนิดนี้แล้วนำไปอบไอน้ำ ใช้เวลา 1 นาทีจึงสุก ขั้นตอนสุดท้าย คือ การนำขนมออกจากกระบอก โดยการใช้ไม้ไผ่เหลาให้กลมคล้ายตะเกียบกระทุ้งเนื้อขนมที่นึ่งสุกออกมาคลุกกับมะพร้าวที่ขูดกันสดๆ ซึ่งจะได้รสชาติของขนมบอกที่ผ่านการนึ่งด้วยน้ำที่เดือดจัดในกระบอกไม้ไผ่ เป็นรสชาติที่หอมแป้งนึ่ง ผสมรสหวานของน้ำตาลโตนด และมันเค็มจากเนื้อมะพร้าวที่โรยด้วยเกลือ เป็นแบบฉบับของขนมบอกพื้นบ้านของไทยแท้ๆ

ส่วนผสมหลักที่เป็นหัวใจของความอร่อยก็คือน้ำตาลโตนด เป็นน้ำตาลเฉพาะของจังหวัดสงขลา ซึ่งไม่เหมือนของจังหวัดเพชรบุรี มีเฉพาะที่จังหวัดสงขลา สำหรับส่วนผสมแป้งที่ใช้จะเป็นแป้งข้าวเหนียวขาวกับแป้งข้าวเหนียวดำ 3 อย่างนี้ที่ผสมกันโดยที่ร้านจะใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติทั้งหมดซึ่งเป็นวัตถุหลักส่วนหัวใจหลักก็คือน้ำตาลโตนดและก็เป็นของแท้ด้วยหากผสมน้ำตาลอย่างอื่นมันก็จะไม่อร่อย

สำหรับปัญหาที่ประสบขณะนี้ คือ หาไม้ไผ่บาง มาใช้เป็นกระบอกได้ยาก บางครั้งต้องไปถึงจังหวัดพัทลุง หรือจังหวัดนครศรีธรรมราช ตามป่าและภูเขาและต้องใช้ไม้ไผ่แก่ หากไม้ไผ่อ่อนจะใช้ไม่ได้ เพราะไม้ไผ่จะแตก ซึ่งหากขนมบอกโบราณไม่มีขาย ส่วนหนึ่งเกิดจากการหากระบอกไม้ไผ่มาใช้ในการทำกระบอกไม่ได้

คุณกัลญา อ้นเจริญ ทายาทรุ่นที่ 9 กล่าวถึงการใช้กระบอกไม้ไผ่ทำขนมบอกสูตรโบราณแบบดั้งเดิมตั้งแต่บรรพบุรุษว่า ตอนนี้เรายังใช้กระบอกไม้ไผ่เพราะขนมบอกโบราณ ซึ่งมีมาตั้งแต่สมัยโบราณเรายังใช้กระบอกไม้ไผ่อยู่เหมือนเดิมโดยกระบอกจะเป็นไม้ไผ่ ส่วนฝาก็จะเป็นไม้ธรรมดาซึ่งเป็นวัสดุธรรมชาติทุกอย่าง มีทั้งเศษผ้าที่เราเหลือใช้แล้วและมียางหนังสติ๊กมารัดพันกับผ้า

สำหรับการใช้งานถ้าเป็นไม้ไผ่แก่ก็จะใช้เพียง 3 เดือนแล้วก็เปลี่ยนใหม่ แต่ถ้าเป็นไม้ไผ่อ่อนก็ประมาณ 2-3 อาทิตย์จะต้องเปลี่ยนใหม่ ตอนนี้ไม้ไผ่หายากมาก โดยจะไปหาที่จังหวัดพัทลุงแถวอำเภอศรีบรรพตและต้องเข้าไปหาในป่า โดยเราต้องไปหาเองไปหากัน 2 คน เพราะถ้าไม่ไปเองก็จะไม่ได้ขนาดที่เราต้องการ

สำหรับกระบอกไม้ไผ่กับกระบอกที่ทำจากสแตนเลสอันไหนอร่อยกว่ากันตรงนี้ก็ไม่รู้เหมือนกัน เพราะว่าที่สืบทอดกันมา อันนี้จะเป็นกระบอกไม้ไผ่ตั้งแต่สมัยพ่อแม่ปู่ย่าตายาย ซึ่งใช้สิ่งของธรรมชาติทุกอย่าง ถ้าถามว่าทำขนมบอกมากี่ปีแล้ว ถ้านับจากที่ช่วยแม่ทำตั้งแต่อยู่ชั้นป. 3 ประมาณ 20 กว่าปีแล้ว ตอนนี้ลูกๆก็โตเป็นหนุ่มหมดแล้วเกือบ 30 ปีได้แล้ว