“สหรัฐ” ปลด “กุ้ง” ไทยพ้นแบล็กลิสต์ ใช้แรงงานเด็กยังห่วงแรงงานบังคับ

นายบัญชา สุขแก้ว อธิบดีกรมประมง เปิดเผยว่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้รับรายงานจากสำนักงานที่ปรึกษาการเกษตรต่างประเทศ ประจำกรุงวอชิงตัน.ดี.ซี. ว่า ขณะนี้สหรัฐได้ออกรายงาน Findings on the Worst Forms of Child Labor  (TDA Report) ได้ถอดถอนรายการสินค้ากุ้งจากประเทศไทย ออกจากบัญชีรายชื่อประเทศที่มีการใช้แรงงานเด็ก หรือ TVPRA และ EO Lists แล้ว

 เนื่องจากที่ผ่านมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2565 – 2566 ประเทศไทยมีความพยายามในการดำเนินการตรวจสอบกิจการประมง และกุ้งเพื่อป้องกัน และแก้ไขปัญหาการใช้แรงงานเด็ก และแรงงานภาคบังคับอย่างต่อเนื่อง โดยมีการตรวจแรงงานเชิงรุก และบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด 

ส่งเสริมให้สถานประกอบกิจการในกลุ่มอุตสาหกรรมผลิตกุ้ง และกิจการที่เป็นห่วงโซ่การผลิตตั้งแต่ต้นน้ำ - ปลายน้ำ มีการกำกับดูแลการใช้แรงงานให้ถูกต้องตามกฎหมาย และนำมาตรฐานแรงงานไทย และแนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ดีไปใช้ในการบริหารกิจการ จัดทำบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) การป้องกัน และแก้ไขปัญหาการใช้แรงงานเด็ก และแรงงานภาคบังคับร่วมกับ 12 องค์กรภาคเอกชน

เพื่อกำกับดูแลแรงงานข้ามชาติ และขจัดการแสวงหาประโยชน์โดยมิชอบด้านแรงงาน และได้จัดทำรายงานสถานการณ์แรงงานเด็ก และแรงงานภาพบังคับในสินค้ากุ้ง และปลา เพื่อเสนอปลดรายการสินค้าไทยจากบัญชี Blacklist ของสหรัฐอเมริกา

ด้วยความพยายามดังที่กล่าวมานี้ จึงเป็นปัจจัยสำคัญที่กระทรวงแรงงานสหรัฐ ได้ประกาศถอดถอนสินค้ากุ้งของไทยออกจาก TDA Report เมื่อวันที่ 5 ก.ย.2567 ที่ผ่านมา ซึ่งถือว่าเป็นข่าวดี ถึงแม้ว่าสหรัฐยังคงจัดลำดับให้ประเทศไทยอยู่ในรายชื่อประเทศผู้ผลิตสินค้ากุ้งโดยใช้แรงงานบังคับที่เป็นผู้ใหญ่ และมีการเพิ่มรายการสินค้าไทยซึ่งมีการผลิตโดยใช้แรงงานบังคับอีก 3 รายการ ได้แก่ ปลาป่น (Thailand Fishmeal) น้ำมันปลา (Thailand Fish Oil) และอาหารสัตว์ (Thailand Animal Feed) แต่ก็ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการส่งออกของไทยไปสหรัฐ 

เนื่องจากกระทรวงแรงงานสหรัฐ ระบุชัดเจนว่า การจัดทำบัญชี TDA Report เป็นความพยายามของสหรัฐ เพื่อกระตุ้นให้ประเทศคู่ค้ามีการแก้ไขปัญหาแรงงานเด็ก และแรงงานบังคับ ไม่ได้ส่งผลต่อการคว่ำบาตรทางการค้า

 “กรมประมงจะบูรณาการในการทำงานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องรวมทั้งผู้ประกอบการด้านการผลิตปลาป่น น้ำมันปลา และอาหารสัตว์ โดยเฉพาะอาหารกุ้ง เพื่อตรวจสอบข้อมูลและอุดช่องว่างที่สหรัฐยังมีข้อกังวลในการใช้แรงงานบังคับกับอุตสาหกรรมการผลิตสินค้า 3 รายการดังกล่าวต่อไป”

ส่วนข้อกังวลในเรื่องของการค้านั้น จากสถิติการส่งออกปลาป่น น้ำมันปลา และอาหารสัตว์ไปสหรัฐ มีปริมาณน้อยมาก โดยระหว่างปี พ.ศ.2563 - 2566 มีการส่งออกอาหารสำหรับเลี้ยงกุ้ง 48 – 153 ตัน มูลค่า 17.5 – 51 ล้านบาทต่อปี ส่วนปลาป่น และน้ำมันปลาไม่มีการส่งออกไปสหรัฐ

นายบัญชา กล่าวถึง การปรับปรุงแก้ไขพระราชกำหนดการประมง พ.ศ.2558 นั้น ขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาของคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพ.ร.บ.แก้ไขเพิ่มเติมพระราชกำหนดการประมง พ.ศ.2558 ซึ่งตามร่างฯ เป็นการยกเลิกมาตรา 10/1 มาตรา 11 และมาตรา 11/1 ที่เป็นบทบัญญัติที่เกี่ยวกับแรงงานที่ทำงานในโรงงานประกอบกิจการที่เกี่ยวข้องกับสัตว์น้ำ ซึ่งปัจจุบัน พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงานในงานประมง พ.ศ.2562 กฎกระทรวงคุ้มครองแรงงานในงานประมงทะเล พ.ศ.2565 พระราชกำหนดบริหารจัดการ การทำงานของคนต่างด้าว พ.ศ. 2560 และพ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 ที่เป็นกฎหมายหลักมีผลบังคับใช้ที่รองรับการคุ้มครองแรงงานในโรงงานครบถ้วนอยู่แล้ว

ดังนั้น การยกเลิกบทบัญญัติดังที่กล่าวในกฎหมายประมง จึงเป็นการช่วยลดความซ้ำซ้อนของกฎหมาย และก่อให้เกิดความเป็นธรรมในการใช้บังคับ ทั้งนี้ ในการปรับปรุงแก้ไขพระราชกำหนดการประมง พ.ศ.2558 ดังกล่าวไม่ได้มีการแก้ไขบทบัญญัติที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองแรงงานในเรือประมงแต่อย่างใด

 การนำเรื่องการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายประมงไปเชื่อมโยงกับ TDA Report จึงเป็นความเข้าใจที่คลาดเคลื่อน โดยกรมประมงร่วมกับสมาคมการประมงแห่งประเทศไทย และสมาคมอุตสาหกรรมทูน่าไทย พร้อมจะให้ข้อเท็จจริงต่อประเทศคู่ค้า และผู้เกี่ยวข้องต่อไป

 

 

พิสูจน์อักษร....สุรีย์  ศิลาวงษ์