“หวัง ลี่หง” กับ “บันเทิงจีน” ยุคกวาดล้างผู้ไร้ศีลธรรมและไม่รักชาติ

หวัง ลี่หง หรือ Wang Leehom ศิลปินจีนชื่อดังที่มีผลงานโด่งดังไปทั่วโลก เป็นที่ยอมรับในวงการบันเทิง วงการเพลง เรียกได้ว่า ภาพลักษณ์ของเขาดู Perfect สมบูรณ์แบบที่สุดคนหนึ่งก็ว่าได้ แต่ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมานี้ ถือเป็นช่วงมรสุมถาโถมกระหน่ำเข้าหาชีวิตของชายผู้นี้ทันทีที่เขาประกาศหย่าร้างกับ หลี่ จิ้งเหล่ย ภรรยาที่แต่งงานมานานนับ 8 ปี ซึ่งชีวิตคู่ของเขา ก็ไม่เคยมีข่าวฉาวอะไรออกมา จนกระทั่งตอนนี้

หลังจากที่เขาประกาศหย่ากับภรรยาของเขา อดีตภรรยาก็ได้ออกมาแฉถึงเรื่องราวไม่คาดคิดของ หวัง ลี่หง โดยทันที ทั้งประเด็นการซื้อบริการทางเพศ การนอกใจ โดยเฉพาะเป็นชู้กับคนที่มีครอบครัวแล้ว ที่ทำให้เรื่องฉาวเป็นไฟลามทุ่งทั่วโลกออนไลน์จีน  

แม้ หวัง ลี่หง จะออกมาปฏิเสธ แต่ฝ่ายอดีตภรรยาก็ยืนยันอย่างแข็งขันว่า “สิ่งที่เธอเล่าออกมาเป็นความจริง และมีหลักฐานมากมายที่จะช่วยยืนยันข้อเท็จจริงของเรื่องนี้” ซึ่งกระแสในโลกออนไลน์ ก็ยังคงเป็นกระแสในเชิงลบต่อเนื่องเช่นกัน รวมถึงสปอนเซอร์ต่างๆ ที่พากันถอนตัว รวมไปถึงการถอนสปอนเซอร์ของดาราสาวชื่อดังที่คาดเดากันว่า เป็นบุคคลที่สาม ซึ่งอาจมีความเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์เชิงชู้สาวกับคนที่มีครอบครัวแล้ว อย่างที่ หลี่ จิ้งเหล่ย แฉออกมา

ล่าสุด หวัง ลี่หง ได้ประกาศพักงานวงการบันเทิงชั่วคราว ทว่า ถ้าดูตามบรรทัดฐานที่ทางจีนตั้งขึ้นมา แม้ หวัง ลี่หง มีผลงานหลักๆ ในเกาะไต้หวัน แต่ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า แฟนคลับจำนวนมาก และผลงานจำนวนไม่น้อยอยู่บนจีนแผ่นดินใหญ่ ดังนั้น การเกิดกระแสเชิงลบในโลกออนไลน์จีนแผ่นดินใหญ่ นั่นหมายความว่า อนาคตในวงการบันเทิงอาจสั่นคลอน  

ขอยกตัวอย่างกรณี หลี่ หยุนตี๋ นักเปียโนจีนชื่อดังระดับโลก ที่เพิ่งเป็นข่าวดังทางลบไปเมื่อเดือนตุลาคมที่ผ่านมา ในประเด็นบางส่วนที่คล้ายกับของ หวัง ลี่หง คือ เกี่ยวข้องกับการซื้อบริการทางเพศ ซึ่งในกรณีของ หลี่ หยุนตี๋ นั้น แม้เขายังไม่ได้แต่งงาน ไม่ได้มีครอบครัว ทำให้มีบางส่วนออกมาแสดงความคิดเห็นว่า “ไม่ได้ผิดศีลธรรมอะไร” แต่การซื้อขายบริการทางเพศ ถือเป็นเรื่องผิดกฎหมายในจีน และกระแสสังคมจีน รวมทั้งบรรทัดฐานที่ทางจีนตั้งไว้ นับเป็น “การผิดศีลธรรม” หลี่ หยุนตี๋ จึงโดนสมาคมนักดนตรี และหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง แบนการร่วมงานกับนักเปียโนชื่อดัง

จาก หลี่ หยุนตี๋ ขอย้อนไปที่ “อู๋ อี้ฝาน” หรือ Kris Wu อีกหนึ่งศิลปินหนุ่มอนาคตไกล ก็ถูกแบนออกจากวงการบันเทิงจีนเป็นที่เรียบร้อยแล้วในทุกช่องทาง อย่างบนโลกออนไลน์ Kris ก็ติดอยู่ในรายชื่อ 88 รายชื่อ บัญชีดำการไลฟ์สดและปรากฎบนสื่อออนไลน์ของ CAPA – สมาคมศิลปะการแสดงจีน ในประเด็น “ล่วงละเมิดทางเพศ”

ถึงแม้เจ้าตัวอาจจะขอพักงานออกจากวงการบันเทิงชั่วคราว แต่จากสองกรณีข้างต้นที่ผู้เขียนเล่ามา ทำให้เป็นไปได้สูงถึงการโดนแบนเป็นระยะยาว หรือถาวรก็เป็นได้ จาก “บทลงโทษทางสังคมและมาตรการของทางการจีน” ที่เขาอาจต้องเผชิญ

นโยบายสำคัญของรัฐบาลจีนในยุคประธานาธิบดี สี จิ้นผิง

นโยบายสำคัญของรัฐบาลจีนในยุค สี จิ้นผิง คือ “การไม่อดทนต่อการผิดศีลธรรมและไม่มีคุณธรรมของคนดัง” ถูกนำมาใช้ “กวาดล้าง” วงการ “บันเทิงจีน” ควบคู่ไปกับ “มาตรการชิงหล่าง” ปัดกวาดเช็ดถูเนื้อหาบนโลกออนไลน์จีน

ช่วงต้นปี 2564 ที่ผ่านมา สมาคมศิลปะการแสดงจีน สมาคมที่มีบทบาทและอิทธิพลต่อการงานของศิลปินนักแสดงจีน รวมไปถึงไต้หวัน ฮ่องกง มาเก๊า ที่ต้องการปรากฏตัวในหน้าสื่อและมีผลงานในแผ่นดินใหญ่ ได้ประกาศกฎระเบียบ “แนวทางปฏิบัติศีลธรรม สำหรับคนบันเทิง”

ใจความสำคัญหลักๆ ในกฎระเบียบฉบับนี้ ได้แก่ ตัวศิลปินดาราผู้ทำการแสดงและมีผลงานออกมา จะต้องไม่ละเมิดศีลธรรม จริยธรรม กฎระเบียบสังคม (อันหมายรวมถึง กฎหมาย บรรทัดฐานทางสังคม) ธรรมเนียมประเพณีของจีน (รวมถึงความเชื่อ ประเด็นละเอียดอ่อน อย่างการไปเคารพศาลญี่ปุ่นที่เกี่ยวข้องกับสงครามโลกครั้งที่ 2 ของดาราจีนคนหนึ่ง จึงเป็นสิ่งที่ผิดต่อแนวปฏิบัตินี้) และอื่นๆ ที่สามารถสร้างความเสียหายต่อสังคมจีน 

“สัมพันธ์ชู้สาว การละเมิดทางเพศ” หนึ่งในประเด็นต้องห้ามสุดสำคัญ ที่ผิดทั้งศีลธรรมและกฎหมายในแผ่นดินจีน มีตัวอย่างให้เห็นหลายต่อหลายครั้ง แต่ยังคงเป็นประเด็นหลักโดนแบนของคนบันเทิงจีน

ปัญหาการนอกใจในสังคมจีน เป็นปัญหาที่สะสมมาอย่างต่อเนื่อง จนปะทุขึ้นมาราว 10 ปีที่ผ่านมา เมื่อมีการเรียกร้องทั้งในโลกออฟไลน์และออนไลน์ ให้มีการสะสางและแก้ไขการนอกใจของชีวิตสมรสชาวจีน เนื่องจากการนอกใจเพิ่มขึ้นไม่หยุด ทางรัฐบาลจีนจึงเข้ามาจัดการ โดยเริ่มจากแวดวงข้าราชการ-เจ้าหน้าที่ของรัฐ เพราะถือเป็นบุคคลตัวอย่างต่อสังคมวงกว้าง ซึ่งเคยมีการวิจัยจากสถาบันวิจัยสังคมวิทยาทางเพศแห่งจีน ในช่วงปี 2543 -2558 ชี้ว่า การนอกใจของข้าราชการ-เจ้าหน้าที่รัฐจีน นำไปสู่การทุจริตคอร์รัปชัน นำเงินหรือสินทรัพย์ต่างๆ ไปเอาอกเอาใจภรรยานอกสมรส เพื่อแก้ปัญหานี้ จีนจึงได้ออกกฎ “ข้าราชการและเจ้าหน้าที่รัฐต้องรายงานผู้บังคับบัญชาและหน่วยงานตนเอง หากมีการเปลี่ยนแปลงสถานะสมรส”

จากเจ้าหน้าที่รัฐ ถึง คนดัง-คนบันเทิง ผู้ที่ปรากฏตัวหน้าสื่อ ขยับตัวแต่ละครั้งย่อมส่งผลต่อสังคม จีนเลยใช้มาตรการเด็ดขาด โดยเฉพาะถ้าหากวิเคราะห์ลงลึก ปัจจุบันตัวเลขผู้ใช้งานโลกออนไลน์จีนกลุ่มเยาวชนจีนที่ถือเป็นผู้ไม่บรรลุนิติภาวะ เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยคาดว่า มีจำนวนมากกว่า 180 ล้านคน ด้วยเหตุนี้ จีนกลัวว่าเนื้อหาไม่พึงประสงค์ และเรื่องราวพฤติกรรมทางลบของคนดัง ทั้งคนบันเทิง และเหล่าผู้มีอิทธิพลบนโลกออนไลน์ (พ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ เน็ตไอดอล) อาจเป็นตัวอย่างไม่ดีสำหรับเยาวชนได้ 

สอดคล้องกับการขยับครั้งใหญ่ในช่วงครึ่งปีหลังของรัฐบาลจีน ในการจัดระเบียบ “แฟนคลับ” ที่มีการใช้จ่ายจำนวนมากเพื่อสนับสนุนศิลปินดาราคนดังที่ตนเองชื่นชอบ ก็มีจุดประสงค์หลักในการปกป้องเยาวชน เพราะมีข้อมูลบ่งชี้ เยาวชนจีนราว 15% หมดเงินไปกับการเปย์ดาราคนดังหรือไอดอลที่ชื่นชอบเฉลี่ย 5,000 หยวน หรือราว 25,000 บาท ต่อเดือน

ผู้เขียน : ภากร กัทชลี (อ้ายจง) อาจารย์ประจำภาควิชาการตลาด คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่