‘โลกหมุนช้าลง - เวลาเดินช้าลง’ เหตุจาก ‘น้ำแข็งขั้วโลกละลาย’
การวิจัยล่าสุดพบว่า “น้ำแข็งขั้วโลกละลาย” ทำให้การหมุนของโลกเปลี่ยนแปลงไป จนส่งผลต่อ “เวลา” ลดลงไปด้วยเช่นกัน
ในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า เวลาแต่ละวันจะหายไปเสี้ยววินาที อาจไม่ได้มี 24 ชั่วโมงอีกต่อไป เพราะการวิจัยล่าสุดพบว่า “น้ำแข็งขั้วโลกละลาย” ทำให้การหมุนของโลกเปลี่ยนแปลงไป จนส่งผลต่อ “เวลา” ลดลงไปด้วยเช่นกัน
“โลกหมุนรอบตัวเอง” 1 รอบใช้เวลา 24 ชั่วโมง ซึ่งเท่ากับ 1 วันโดยประมาณ ซึ่งการหมุนของโลกเราไม่คงที่ สามารถเปลี่ยนแปลงได้เล็กน้อยตามเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบนโลก เช่น การเคลื่อนที่ของเปลือกโลก แผ่นดินไหว ปริมาณน้ำในมหาสมุทร กระแสน้ำ ตลอดจนแรงดึงดูดของดวงจันทร์ สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้อัตราการหมุนของโลกช้าลงหรือเร็วขึ้น และแน่นอนว่าทำให้ “นาฬิกาเวลาโลก” เปลี่ยนไป
เพื่อรักษามาตรฐานการประกาศเวลาให้ใกล้เคียงกับเวลาสุริยะ (UT1) โดยเฉลี่ย นักวิทยาศาสตร์จึงมีการใช้ “อธิกวินาที” (Leap Second) วินาทีที่ปรับเพิ่มขึ้นหรือลดลงในการทดแทนเวลาที่หายไป ทั้งนี้ช่วงหลายปีที่ผ่านมาอธิกวินาทีเพิ่มขึ้นมาตลอด แต่ในตอนนี้โลกอาจสูญเสียเวลาไป เพราะโลกเริ่มหมุนช้าลง และมีช่วงกลางวันยาวนานขึ้น
“เราไม่เคยปรับลดเวลามาก่อน ดังนั้นมันอาจเกิดปัญหาใหม่ที่ไม่เคยเกิดขึ้น ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อระบบคอมพิวเตอร์” ปาตริเซีย ทาเวลลา สมาชิกแผนกเวลาสำนักงานชั่ง ตวง วัด ระหว่างประเทศ กล่าว
“น้ำแข็งละลาย” จนโลกหมุนช้าลง
การศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature ของดันแคน แอกนิว ศาสตราจารย์ด้านธรณีฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซานดิเอโก พบว่า “การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” ที่ส่วนใหญ่เกิดขึ้นจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล ทำให้ “น้ำแข็งขั้วโลกละลาย” เร็วขึ้น และส่งผลต่อแบบเป็นลูกโซ่ต่อการนับเวลา
อีกทั้งเมื่อน้ำแข็งละลายลงสู่มหาสมุทรจนทำให้ระดับน้ำสูงขึ้น และน้ำที่ละลายจะไหลจากขั้วโลกไปยัง “เส้นศูนย์สูตร” ซึ่งจะทำให้โลกหมุนช้าลงไปอีก
ทาเวลลา คิดว่าการคำนวณของแอกนิว จะช่วยให้นักอุตุนิยมวิทยาคำนวณการหมุนของโลกได้ดีขึ้น พร้อมจะช่วยให้ประเมินว่าเมื่อถึงเวลานั้นจะต้องลดเวลาลงจริงหรือไม่
เท็ด สแกมบอส นักธารน้ำแข็งแห่งมหาวิทยาลัยโคโลราโดโบลเดอร์ อธิบายกระบวนการนี้เหมือนเวลาที่นักสเกตลีลาทำท่าหมุนแขนโดยยกแขนไว้เหนือศีรษะ แล้วตอนที่เขากำลังวาดแขนลงไปที่ไหล่ ความเร็วในการหมุนตัวของพวกเขาจะลดลง
น้ำแข็งขั้วโลกที่ละลายในตอนนี้ มีปริมาณมากพอที่จะส่งผลต่อการหมุนของโลกทั้งใบอย่างเห็นได้ชัด ในลักษณะที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน สำหรับผมแล้วการที่มนุษย์สามารถทำให้การหมุนของโลกเปลี่ยนแปลงไปได้เป็นเรื่องที่น่าตกใจมาก” แอกนิว ผู้เขียนรายงานการศึกษากล่าว
“แกนโลก” ทำให้โลกหมุนช้าลง
การละลายของน้ำแข็งขั้วโลกไม่ใช่เพียงปัจจัยเดียวที่ทำให้โลกหมุนช้าลง การเปลี่ยนแปลงของ “แกนโลก” ก็ส่งผลด้วยเช่นกัน
สสารที่อยู่ในแกนโลกชั้นในสามารถหมุนได้เป็นอย่างอิสระจากเปลือกนอกที่เป็นของแข็ง หากสสารเหล่านี้ไหลช้าลง เปลือกโลกก็จะเร่งความเร็วขึ้นในอัตราที่เท่ากัน เพื่อรักษาโมเมนตัมไว้ แอกนิวกล่าวว่านักวิทยาศาสตร์ยังไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นลึกลงไป 1,800 ไมล์ใต้พื้นผิวโลก ถึงทำให้ความเร็วเปลี่ยนไปได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่สามารถคาดเดาได้
แอกนิว และทีมวิจัยใช้ข้อมูลแรงโน้มถ่วงจากดาวเทียมเพื่อตรวจสอบการลดลงของโมเมนตัมเชิงมุมของโลกและผลกระทบต่อการจับเวลา เผยให้เห็นว่าการละลายอย่างรวดเร็วของแผ่นน้ำแข็งในกรีนแลนด์ และแอนตาร์กติกาได้เปลี่ยนการกระจายมวลของพื้นผิวโลกของเรา และทำให้ความเร็วเชิงมุมของเปลือกชั้นนอกที่เป็นของแข็งของโลกลดลงเร็วขึ้น ในขณะที่ความเร็วเชิงมุมของแกนกลางของเหลวส่วนใหญ่ยังคงลดลงอย่างต่อเนื่อง
การวิเคราะห์นี้แสดงให้เห็นว่าความสัมพันธ์ระหว่างแกนกลาง และเนื้อโลกทำให้เกิดการหมุนเร็วขึ้น แต่ยังมีการชะลอตัวลงอย่างเห็นได้ชัด เนื่องจากการเริ่มละลายครั้งใหญ่ของแผ่นน้ำแข็งขั้วโลกที่เริ่มขึ้นใกล้ปลายศตวรรษที่ 20 นั่นหมายความว่าโลกจะต้องลดวินาทีเป็นครั้งแรกในไม่ช้า
“วินาทีนั้นฟังดูไม่มากนัก แต่ระบบคอมพิวเตอร์ที่ตั้งค่าไว้สำหรับกิจกรรมต่างๆ เช่น ธุรกรรมในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งจะต้องใช้ความแม่นยำ และความเที่ยงตรงในระดับหนึ่งในพันของวินาที” แอกนิว กล่าว
ระบบคอมพิวเตอร์จำนวนมากมีซอฟต์แวร์ที่ทำให้สามารถเพิ่มวินาทีได้ แต่มีเพียงไม่กี่ระบบเท่านั้นที่สามารถลบวินาทีได้ มนุษย์จะต้องตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ใหม่ ซึ่งอาจเกิดข้อผิดพลาดได้
“ไม่มีใครคาดคิดจริง ๆ ว่าโลกจะเร่งความเร็วจนถึงจุดที่เราอาจต้องลดเสี้ยววินาทีลง” แอกนิวอธิบาย
ขณะที่ สแกมบอส กล่าวว่า “ดูเหมือนว่าการเปลี่ยนแปลงจากแกนโลกจะส่งผลต่อการหมุนของโลกมากกว่าการสูญเสียน้ำแข็งจากขั้วโลก แม้ว่าการสูญเสียน้ำแข็งจะเพิ่มขึ้นอย่างมากในทศวรรษที่ผ่านมา”
ทั้งนี้สแกมบอสกล่าว ในตอนนี้การหมุนที่ช้าลงของโลก อาจเป็นปัญหาต่อโปรแกรมของคอมพิวเตอร์ ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของคนส่วนใหญ่ แต่จำนวนน้ำแข็งที่ละลายจนทำให้การหมุนของโลกเปลี่ยนแปลงไป ก็เป็นเรื่องใหญ่มากเช่นกัน
พิสูจน์อักษร....สุรีย์ ศิลาวงษ์
