เทรนด์ ‘พลังงาน’ อันดับต้น ๆ ของปี 2024 นี้

1. สิ่งที่ AI และนิวเคลียร์สามารถทําได้สําหรับระบบพลังงาน

การใช้พลังงานที่เพิ่มขึ้นของบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่กลายเป็นพาดหัวข่าวมากมายในปี 2567 เนื่องจากเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ขับเคลื่อนความต้องการพลังงานที่เพิ่มขึ้นจากศูนย์ข้อมูล

ในขณะเดียวกัน ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าความก้าวหน้าของ AI และการขยายตัวของศูนย์ข้อมูลสามารถนําไปสู่การปรับโฉมการใช้ไฟฟ้า อาจชดเชยการเพิ่มขึ้นของการใช้ไฟฟ้าโดยตรงจากศูนย์ข้อมูล

ในขณะเดียวกัน ศูนย์ข้อมูลก็มีประสิทธิภาพมากขึ้นผ่านฮาร์ดแวร์ขั้นสูงและพลังการประมวลผลที่คาดว่าจะปรับปรุงประสิทธิภาพของปริมาณงาน AI

และมีการคาดการณ์ว่าผ่านการปรับขนาดแอปพลิเคชันและเทคโนโลยีที่ได้รับการพิสูจน์แล้ว AI มีศักยภาพที่จะให้ข้อมูลเชิงลึกที่สามารถช่วยบรรเทาการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกได้ 5-10% ภายในปี 2573

สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพฟาร์มพลังงานแสงอาทิตย์และฟาร์มลม เพิ่มความสามารถในการเก็บพลังงาน และปรับปรุงการพยากรณ์สภาพภูมิอากาศและสภาพอากาศเพื่อให้สามารถวางแผนพลังงานได้ดีขึ้น

สิทธิบัตรใหม่เพื่อรวม AI เข้ากับโครงข่ายไฟฟ้ามีการเติบโตหกเท่าในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ตามรายงานของสํานักงานพลังงานระหว่างประเทศ และ AI สามารถขับเคลื่อนความก้าวหน้าใหม่ในแหล่งพลังงานสะอาด รวมถึงนิวเคลียร์ Microsoft, Google และ Amazon ล้วนมองหาพลังงานนิวเคลียร์เพื่อช่วยตอบสนองความต้องการพลังงานที่เพิ่มขึ้นเมื่อการใช้ AI เพิ่มขึ้น

2. ช่วงเวลาสําคัญสําหรับการเปลี่ยนแปลงพลังงาน

ด้วยประเทศต่าง ๆ ที่จะส่งมอบคํามั่นสัญญาในการลดการปล่อยมลพิษที่อัปเดตในปีหน้า ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่าโลกอยู่ในช่วงเวลาสําคัญสําหรับการเปลี่ยนแปลงด้านพลังงานและเป้าหมายที่จะเพิ่มกําลังการผลิตหมุนเวียนเป็นสามเท่าภายในปี 2573

ข้อมูลจาก ดัชนีการเปลี่ยนแปลงพลังงาน (ETI) จาก World Economic Forum ระบุว่า การเปรียบเทียบ 120 ประเทศเกี่ยวกับประสิทธิภาพของระบบพลังงานในปัจจุบัน และความพร้อมของสภาพแวดล้อมที่เปิดใช้งาน พบว่า 107 จาก 120 ประเทศได้แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าในการเดินทางเปลี่ยนผ่านพลังงานในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา

อย่างไรก็ตาม โมเมนตัมการเปลี่ยนแปลงถูกยับยั้งโดยความพ่ายแพ้ของความเท่าเทียมด้านพลังงานที่ขับเคลื่อนโดยราคาพลังงานที่เพิ่มขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ในขณะที่ความมั่นคงด้านพลังงานยังคงถูกทดสอบโดยความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์

การรับรองการเปลี่ยนแปลงที่ยุติธรรมและเท่าเทียมกันเป็นจุดสนใจของ COP29 โดยองค์กรต่างๆ รวมถึงองค์การเพื่อการพัฒนาแห่งสหประชาชาติเน้นย้ำถึงบทบาทสําคัญของการเงิน เทคโนโลยี และนวัตกรรม

การสนับสนุนทางการเงินจากประเทศที่พัฒนาแล้วเพื่ออํานวยความสะดวกในการเปลี่ยนแปลงด้านพลังงานอย่างเท่าเทียมกันในประเทศเกิดใหม่และกําลังพัฒนา และการกําหนดนโยบายที่คิดไปข้างหน้าในทุกประเทศเพื่อส่งเสริมเงื่อนไขการลงทุนที่เอื้ออํานวยอย่างแท้จริง

เป็นสิ่งสําคัญสําหรับทั้งผู้กําหนดนโยบายและธุรกิจที่จะต้องสร้างสมดุลระหว่างลําดับความสําคัญสามประการของระบบพลังงานของความเท่าเทียม ความปลอดภัย และความยั่งยืน

ETI ยังเน้นย้ำถึงโมเมนตัมเชิงบวกด้วยความก้าวหน้าที่โดดเด่นในด้านประสิทธิภาพการใช้พลังงานและ "การเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด" ในการนําแหล่งพลังงานสะอาดมาใช้

3. การตอบคําถามเกี่ยวกับอุตสาหกรรมหนัก

ปี 2567 น่าจะเป็นปีที่มีการปล่อยพลังงานสูงสุด แต่องค์กรต่างๆ รวมถึงสหประชาชาติได้เตือนว่ายังมีงานอีกมากที่ต้องทําเพื่อให้บรรลุเป้าหมายของข้อตกลงปารีส จําเป็นต้องมีความก้าวหน้าที่เร็วขึ้นในทุกอุตสาหกรรมและทุกประเทศ

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การช่วยเหลือภาคส่วนที่ยากต่อการลดลงจัดการกับการใช้พลังงานเพื่อลดการปล่อยมลพิษจะเป็นสิ่งสําคัญ

อุตสาหกรรมต่างๆ เช่น เหล็ก ปูนซีเมนต์ การบิน การขนส่ง และรถบรรทุก มีบทบาทสําคัญในเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมหนักคิดเป็นประมาณ 30% ของจีดีพีทั่วโลกและเกือบ 40% ของการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ทั่วโลก

Net Zero Industry Tracker ของ Forum เน้นย้ำถึงการลดลงของการปล่อยมลพิษเมื่อเร็ว ๆ นี้ในแปดภาคส่วนที่ยากจะลดลง แม้ว่าการปล่อยมลพิษทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นโดยรวม แต่เตือนว่ายังคงห่างไกลจากการก้าวสู่ศูนย์สุทธิภายในปี 2593 รายงานพบว่าจําเป็นต้องมีการลงทุนเพิ่มเติม 30 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2593 รวมถึงเงินทุนโดยตรง 13 ล้านล้านดอลลาร์จากอุตสาหกรรมและ 17 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ จากระบบนิเวศที่กว้างขึ้น เช่น ผู้จัดหาพลังงานให้กับอุตสาหกรรมเหล่านี้

4. ความต้องการแร่ธาตุที่สําคัญที่เพิ่มขึ้น

ทองแดง ลิเธียม นิกเกิล โคบอลต์ แร่ธาตุเปลี่ยนพลังงานที่สําคัญเช่นนี้มีความสําคัญต่อเทคโนโลยีพลังงานสะอาดจํานวนมาก ตั้งแต่กังหันลมและแผงเซลล์แสงอาทิตย์ไปจนถึงแบตเตอรี่ การเปลี่ยนแปลงไปสู่ระบบพลังงานที่สะอาด ราคาไม่แพง และเท่าเทียมกันจะทําให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในการพึ่งพา – ห่างจากน้ํามันและเชื้อเพลิงฟอสซิลอื่นๆ และมุ่งสู่แพแร่ที่สําคัญ

แม้จะมีความก้าวหน้าเมื่อเร็ว ๆ นี้ในการส่งเสริมการผลิตวัสดุบางชนิด แต่การขาดแคลนอุปทานยังคงถูกคาดการณ์ไว้สําหรับแร่ธาตุและโลหะที่สําคัญจํานวนมากที่จําเป็น ตามรายงานของ Forum Securing Minerals for the Energy Transition

สิ่งนี้อาจส่งผลกระทบต่อความสามารถของประเทศต่างๆ ในการลดคาร์บอนในระบบเศรษฐกิจของตน

จําเป็นต้องมีความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน การลงทุน และนวัตกรรมมากขึ้น เพื่อให้มั่นใจถึงความสมดุลระหว่างอุปสงค์และอุปทานของแร่ธาตุที่สําคัญระดับโลกที่มีอยู่ ราคาไม่แพง และยั่งยืน

รายงานแนะนําการดําเนินการพร้อมกันในสามด้าน: การเพิ่มอุปทานหลักโดยการสกัดแร่ธาตุดิบบริสุทธิ์ในขณะที่ลดผลกระทบเชิงลบต่อสิ่งแวดล้อม การเพิ่มอุปทานรองโดยการกู้คืนแร่ธาตุจากของเสียและผลิตภัณฑ์ที่สิ้นสุดอายุการใช้งาน และลดความต้องการโดยการลดหรือทดแทนความต้องการแร่ธาตุที่สําคัญในการใช้งานปลายทาง