คริปโต โทเคน หุ้น อสังหาฯ ลงทุนอะไรดี | โสภณ พรโชคชัย

ผมในฐานะผู้ประเมินค่าทรัพย์สิน จึงขออนุญาตเปรียบเทียบมาให้ดู ผมประเมินทั้งทรัพย์สินที่จับต้องได้ ซึ่งก็แยกเป็นทรัพย์สินที่เคลื่อนย้ายได้ เช่น เครื่องบิน กับทรัพย์สินที่เคลื่อนย้ายไม่ได้ เช่น อสังหาริมทรัพย์

นอกจากนี้ผมก็ยังประเมินทรัพย์สินที่จับต้องไม่ได้ เช่น หุ้นบริษัท กิจการของวิสาหกิจต่างๆ ตลอดจนยี่ห้อของสินค้าหนึ่งๆ เพื่อการลงทุน ซื้อขาย จำนอง แบ่งแยกมรดก

อาจกล่าวได้ว่าคนรุ่นใหม่หลายคน (แต่อาจไม่ใช่คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่) มองว่าพึงลงทุนในคริปโทเคอร์เรนซีโดยเฉพาะบิตคอยน์ ซึ่งมีกิจกรรมซื้อมาขายไป ทำกำไร (หรือส่วนมากก็อาจขาดทุนแล้วหลบออกไป) 

บางคนมองว่าบิตคอยน์เป็นลัทธิความเชื่อ ถ้ามีคนสรรเสริญบิตคอยน์จึงดี แต่ถ้าใครวิจารณ์บิตคอยน์ก็จะถูกก่นด่า เราจึงมักไม่ค่อยเห็นใครวิจารณ์บิตคอยน์ทั้งที่น่าวิพากษ์เป็นอย่างยิ่ง มีผู้ที่วิจารณ์ก็มักทำช่วงสั้นๆ เพราะเกรงถูกด่า

แต่ในอีกแง่หนึ่งบิตคอยน์ก็เป็นเสมือนเกมอย่างหนึ่งที่ฮิตขึ้นมา วันหน้าก็อาจมีสิ่งอื่นมาแทนที่โดยเฉพาะการผุดขึ้นของเทคโนโลยีใหม่ๆ และอาจถือว่าบิตคอยน์เป็นเสมือนแชร์ลูกโซ่ในแง่ที่คนทำกำไรก็ได้จากคนที่มาทีหลัง

อย่างไรก็ตาม บิตคอยน์จะมีราคาที่แน่นอน เนื่องจากมีการซื้อขาย มีต้นทุนในการผลิต (ขุดบิตคอยน์) ราคาคือสิ่งที่จับต้องได้ เป็นตัวเลขจริงมีการซื้อขาย ทั้งราคาหุ้น ราคาทองคำ ราคาบิตคอยน์ 

ในการประเมินค่าทรัพย์สินหนึ่งๆ ก็ดูจากราคาซื้อขายในท้องตลาด คนอื่นขายได้เท่าไหร่ เราก็ควรขายได้เท่านั้น เช่น สังหาริมทรัพย์อย่างเครื่องบินพาณิชย์ Boing 747 คนอื่นขายได้เท่าไหร่ เราก็ควรขายได้เท่านั้น เว้นแต่ว่าเครื่องบินของเราเก่ากว่า การดูแลรักษาไม่ดีพอ มูลค่าที่ประเมินได้ก็อาจต่ำกว่าราคาขายในตลาด

อย่างหุ้นบริษัทก็มีราคา แต่ราคาของหุ้นของบริษัทเอกชนที่ไม่ได้อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ ไม่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ ก็อาจมีความเสี่ยงสูง ราคาอาจต่ำหรือต่างจากมูลค่ามาก แต่ถ้าเป็นหุ้นของบริษัทในตลาดหลักทรัพย์ก็มีราคาซื้อขายที่ชัดเจนที่เราสามารถนำมาวิเคราะห์มูลค่าได้ 

สมมติเราจะประเมินราคาหุ้นของบริษัทแห่งหนึ่ง เราก็อาจนำหุ้นของบริษัทที่อยู่ในกลุ่มประเภทเดียวกันมาวิเคราะห์ รวมทั้งหุ้นประเภทเดียวกันในตลาดโลก และรวมทั้งดัชนีตลาดหลักทรัพย์ไทย ตลาดหลักทรัพย์ในภูมิภาค (อาเซียน) หรือในโลกมาวิเคราะห์ประกอบด้วย โดยมีห้วงเวลาของข้อมูลที่ใช้ในการวิเคราะห์ประมาณ 1 เดือน

ในทำนองเดียวกัน เมื่อเราจะวิเคราะห์ถึงมูลค่าของโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุน (มีสภาพคล้ายกับการถือหุ้นในตลาดหลักทรัพย์ ทั้งนี้ผู้ถือโทเคนจะได้รับผลประโยชน์ตามเงื่อนไขที่บริษัทผู้ออกโทเคนกำหนดไว้ เช่น ส่วนแบ่งกำไร เป็นต้น)

เราก็ดูจากการซื้อขายในตลาด ในห้วงเวลาที่แน่นอน เช่น 1, 3 หรือ 6 เดือน เพื่อหาราคาที่เหมาะสมในขณะประเมินค่าทรัพย์สินนี้ และอาจรวมถึงการวิเคราะห์แนวโน้มในอนาคตว่า จะมีโอกาสขึ้นหรือลงอย่างไรตามประเภทของอุตสาหกรรมหรือกิจการนั้นๆ

อาจกล่าวได้ว่า หุ้นและโทเคนดิจิทัลเพื่อการลงทุนแตกต่างไปจากบิตคอยน์อย่างชัดเจน 

ประการหนึ่งก็คือ ทั้งหุ้นและโทเคนมีรากฐานที่แน่ชัด กล่าวคือมีกิจการอยู่เบื้องหลังของสินทรัพย์เหล่านี้ นอกจากนั้นยังมีสังหาริมทรัพย์และอสังหาริมทรัพย์เป็นหลักประกันอีกส่วนหนึ่งด้วย หุ้นจึงมีราคาและมีมูลค่าที่ที่แท้จริง ในขณะที่บิตคอยน์ไม่มีอะไรอยู่เบื้องหลัง มีแต่การซื้อขายเป็นราคาที่ปรากฏเท่านั้น จึงอาจถือได้ว่าบิตคอยน์ไม่มีมูลค่าที่แท้จริง

อย่างไรก็ตาม ในตลาดหุ้นก็อาจมีการปั่นหุ้น มีหุ้นที่ไม่สมราคา มีหุ้นเน่า ฯลฯ ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับการตรวจสอบ และจึงเป็นที่มาของการลงทุนแบบเน้นคุณค่า ( VI Value Investment) โดยหุ้นคุณค่าที่ลงทุนมักเป็นหุ้นที่วิเคราะห์แล้ว เชื่อว่า มีราคาที่ต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง (มีโอกาสเติบโตได้อีกมากและความเสี่ยงต่ำ) ทำให้สามารถลงทุนได้ในระยะยาว โดยเมื่อเวลาผ่านไปเช่น 3, 5 หรือ 10 ปี อาจมีมูลค่าสูงมาก ทำให้มีกำไรจากการถือหุ้นดังกล่าว

ในแง่มูลค่ากิจการของบริษัทหนึ่ง ในการประเมินค่ากิจการ เราก็พึงดูจากงบดุล งบกำไรขาดทุน ในระยะ 3, 5 หรือ 10 ปีที่ผ่านมา เพื่อที่เราจะสามารถวิเคราะห์ว่าอัตราผลตอบแทนที่เหมาะสมเป็นเท่าไหร่ และมูลค่าของบริษัทนั้นๆ ควรเป็นเงินเท่าไหร่

ยิ่งกว่านั้นเรามักจะดูแนวโน้มของกิจการดังกล่าวในอนาคต 5-10 ปีข้างหน้า คู่แข่ง รวมทั้งตลาดโลกอีกด้วย ตัวอย่างเช่น กิจการร้านกาแฟที่เปิดกันดาษดื่น มีการแข่งขันสูงมาก มูลค่าอาจน้อย หรือกิจการตัดเย็บเสื้อผ้า ซึ่งล้าสมัยไปแล้ว ก็คงมีอนาคตอันมืดมนมูลค่าก็คงน้อยไปด้วยนั่นเอง

ในการวิเคราะห์มูลค่าก็ต้องคิดถึงความเสี่ยงด้วย อย่างกรณีบิตคอยน์ในช่วง 1 เดือนล่าสุด (กรกฎาคม 2567) จะพบว่าราคาสูงสุดและต่ำสุดในแต่ละวันเฉลี่ยแล้วต่างกัน 3.97% มีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานอยู่ที่ 1.58% จึงอาจกล่าวได้ว่า ความแตกต่างอยู่ระหว่าง 2.38% - 5.55% ต่อวัน การที่ราคาขึ้นลงเปลี่ยนแปลงแกว่งและค่อนข้างสูงต่อวันเช่นนี้จึงถือว่ามีความเสี่ยงสูงมาก

ยิ่งหากพิจารณาว่า ราคาขายเฉลี่ยของบิตคอยน์ตลอดเดือนกรกฎาคม 2567 อยู่ที่ 62,745.20 เหรียญสหรัฐ มีส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานอยู่ที่ 4,301.46 เหรียญสหรัฐ เมื่อนำส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานมาหารด้วยค่าเฉลี่ย ก็จะพบว่าความเสี่ยงของบิตคอยน์อยู่ที่ 6.9% ซึ่งถือว่าสูงมาก

หากเทียบกับอัตราผลตอบแทนในการลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ต่อปีที่จัดทำโดยมูลนิธิประเมินค่า-นายหน้าแห่งประเทศไทยจะพบดังนี้

- โกดัง-โรงงาน 6-7%

- ศูนย์การค้าใจกลางกรุงเทพมหานคร 6-7%

- ศูนย์การค้านอกใจกลางเมือง-เขตปริมณฑล 6-8%

- อาคารสำนักงานใจกลางเมือง 5-7%

- อาคารสำนักงานรอบนอก 5-6%

- เซอร์วิสอพาร์ตเมนต์เกรด A 5-7%

- เซอร์วิสอพาร์ตเมนต์เกรด B 4-5%

- อพาร์ตเมนต์ให้เช่า 4-5%

- โรงแรม 6-8%

อัตราผลตอบแทนเหล่านี้เป็นอัตราสุทธิที่ลบด้วยค่าใช้จ่ายต่างๆ แล้ว และไม่มีค่าความเสี่ยง เช่น กรณีบิตคอยน์เพราะความเสี่ยงค่อนข้างต่ำ

การลงทุนในทรัพย์ที่มีกิจการอยู่เบื้องหลัง หรือสามารถมีกำไรจากมูลค่าที่เพิ่มขึ้น (Capital Gain หรือ Return of Investment) และสามารถนำไปสร้างรายได้ได้อีกต่างหาก (Rent หรือ Return on Investment) ย่อมมีมูลค่าที่แท้จริง ไม่ใช่ไปซื้อบิตคอยน์ที่มีราคาแต่ไม่มีมูลค่าที่แท้.