อัปเดต "ผู้ป่วยสงสัยฝีดาษลิง เคลดวันบี"รายแรกไทย ติดตาม 43 คน สัมผัสใกล้ชิด

เมื่อวันที่ 21 ส.ค.2567 ที่กรมควบคุมโรค นพ.ธงชัย กีรติหัตถยากร อธิบดีกรมควบคุมโรค(คร.) แถลงข่าวการพบผู้ป่วยสงสัยป่วยโรคเอ็มพอกซ์ หรือ ฝีดาษวานร หรือฝีดาษลิง เคลดวันบี (Clade 1B) ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่องค์การอนามัยโลก(WHO)ประกาศให้เป็นภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขระหว่างประเทศ และไม่เคยพบสายพันธุ์นี้ในประเทศไทยมาก่อนว่า  ณ  วันที่ 21 ส.ค.2567 ผู้ป่วยรายนี้ยังไม่ถือว่าเป็นผู้ป่วยยืนยันฝีดาษวานร เคลดวันบี 100 %  ซึ่งผลยืนยันทางห้องปฏิบัติการจาก 4 แห่ง คาดว่าจะทราบผลในวันที่ 23 ส.ค.นี้ 

ผู้ป่วยต้องสงสัยรายนี้ เป็นชายชายยุโรป อายุ 66 ปี  เดินทางจากประเทศในทวีปแอฟริกาซึ่งเป็นพื้นที่ระบาดของฝีดาษวานร เคลดวันบี  มาต่อเครื่องที่ตะวันออกกลางก่อนเดินทางเข้าประเทศไทยเมื่อวันที่ 14 ส.ค.2567 เวลา 18.00 น. มีบ้านพักในประเทศไทย

หลังจากนั้นวันที่ 15 ส.ค.เช้า ผู้ป่วยเริ่มมีไข้  มีตุ่มขึ้นมาเล็กน้อย เลยไปตรวจที่โรงพยาบาล ซักประวัติสงสัยเข้าได้กับ ฝีดาษลิง จึงตรวจหาสายพันธุ์เคลด 2 แต่ผลเป็นลบ เมื่อตรวจสายพันธุ์เคลดวันบี ปรากฎให้ผลไม่ชัดเจน จึงมีการส่งตรวจยืนยัน โดยวิธี Rt-PCRอีกครั้งเพื่อยืนยันผล ถ้ายืนยันก็ถือว่าเป็นผู้ป่วยฝีดาษวานร เคลดวันบีรายแรกที่ประเทศไทยตรวจเจอ

ติดตามผู้สัมผัสใกล้ชิด 43 คน

ผู้ป่วยต้องสงสัยรายนี้เชื่อได้ว่าเป็นฝีดาษลิงแน่นอน และมาจากประเทศที่มีการระบาดของเคลดวันบี อาการล่าสุดดี ยังไม่รุนแรง แม้ผลยังไม่ยืนยัน 100 % ว่าเป็นฝีดาษวานร เคลดวันบี แต่ทีมสอบสวนโรคได้มีระบบในการติดตามผู้สัมผัสใกล้ชิด คนนั่งเครื่องบินเดียวกัน 2 แถวใกล้ชิดผู้ป่วยสงสัยรายนี้ มีรายชื่อทั้งหมดแล้ว รวม 43 คน ทั้งไทยและต่างชาติยังไม่มีอาการป่วย ติดตามคนสัมผัสประมาณ 21 วัน แต่ไม่จำเป็นต้องกักตัว แต่แจ้งให้ทราบว่าหากมีอาการป่วยให้รีบไปพบแพทย์และแจ้งเจ้าหน้าที่

“อัตราการเสียชีวิต 2 สายพันธุ์ มีความแตกต่างกัน  โดยฝีดาษวานร เคลด 2 ที่ไทยเจออยู่ที่ 1.3% ส่วนฝีดาษวานร เคลดวันบี ประมาณ 3-5% ที่องค์การอนามัยโลกเป็นห่วงเพราะพบติดในเด็กและเสียชีวิต”นพ.ธงชัย กล่าว

ไม่มีทางระบาดใหญ่เหมือนโควิด

นพ.ธงชัย กล่าวด้วยว่า  ก่อนหน้านี้กรมได้ยกระดับมาตรการเฝ้าระวังฝีดาษลิง หรือ ฝีดาษวานร เคลดวันบีไปแล้ว โดยการเข้มตรวคัดกรองผู้ที่เดินทางมาจากประเทศพื้นที่ระบาด ณ ด่านควบคุมโรคติดต่อระหว่างประเทศ ภายในสนามบินระหว่างประเทศทุกแห่ง ซึ่งทุกคนที่เดินทางมาจาก 42 ประเทศที่ไทยกำหนดให้เป็นเขตติดโรคไข้เหลือง จะต้องรายงานและแสดงตัวกับเจ้าหน้าที่ที่ด่านอยู่แล้ว วัดไข้ ดูอาการ ซักถามประวัติ และเริ่มประสานสายการบินในการตรวจสอบ คัดกรองผู้เดินทางเข้าประเทศไทยโดยมีการเปลี่ยนเครื่องที่ประเทศอื่นก่อน ซึ่งพื้นที่ระบาดของฝีดาษวานร เคลดวันบี ก็อยู่ในกลุ่ม 42 ประเทศนี้ด้วย 

สถานการณ์ฝีดาษลิงหรือฝีดาษวานรในประเทศไทยตอนนี้  กรมยังไม่ต้องยกระดับมาตรการเพิ่มเติมเพียงแต่ให้เข้มมาตรการมากขึ้น และยังไม่เปิดระบบศูนย์ปฏิบัติการด้านการแพทย์และสาธารณสุข(อีโอซี)ระดับกรมควบคุมโรค จะยกระดับเมื่อมีการพบว่ามีการติดเชื้อเป็นรุ่น 2 หรือพบผู้ป่วยจากการติดภายในประเทศ ซึ่งปัจจุบันไทยจัดให้ฝีดาษวานรเป็นโรคที่ต้องเฝ้าระวังเช่นเดียวกับอีก 56 โรค

“ประเมินความเสี่ยงของประเทศไทยขณะนี้ต่ำมาก แต่ไทยจะพบผู้ป่วยฝีดาษลิงหรือฝีดาษวานร เคลดวันบีแน่นอน แต่ที่จะเข้ามาเมื่อไหร่เท่านั้น เพราะโรคนี้มากับการเดินทางของคน  เหมือนกับสายพันธ์เคลด 2 ที่องค์การอนามัยโลกประกาศเมื่อปี 2565 แล้วต่อมาก็พบผู้ป่วยสายพันธุ์นี้ในไทย  ทว่า เชื่อว่าฝีดาษวานรไม่มีทางระบาดเหมือนโควิด เพราะตัวเชื้อการติดไม่ได้ง่าย วิธีการติดจะต้องสัมผัสใกล้ชิดกันมาก แตะผิวหนัง แตะตัว ขนาดน้ำลายก็จะต้องใกล้และมีปริมาณพอสมควร”นพ.ธงชัยกล่าว   

 

วิธีการป้องกันฝีดาษลิง

ทั้งนี้ ผู้ที่จะเดินทางไปประเทศแถบแอฟริกา ควรต้องติดตามว่าประเทศเหล่านั้นมีการระบาดหรือไม่ และควรระมัดระวังการสัมผัสใกล้ชิด หมั่นสังเกตอาการตนเอง ถ้ามีอาการไข้ เจ็บคอ ปวดศีรษะปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดหลัง หรือเริ่มสังเกตเห็นมีผื่นขึ้นตามร่างกายเป็นตุ่มน้ำใส หรือ ตุ่มหนอง ควรไปพบแพทย์ เพื่อการวินิจฉัยรักษาตั้งแต่ต้น

กรมควบคุมโรค มีการเฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์ โรคฝีดาษวานร หรือฝีดาษลิง รวมถึงโรคอุบัติใหม่ อุบัติซ้ำอื่นๆ อย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะสายพันธุ์ใหม่ๆ อาจมีโอกาสพบผู้ที่เดินทางมาจากต่างประเทศที่มีอาการสงสัยหรือแพร่โรคได้ จึงขอเน้นย้ำการป้องกันโรคฝีดาษวานร ดังนี้

 1.หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่แออัด หรือคนพลุกพล่าน หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิด และทำความสะอาดบริเวณพื้นผิวจุดสัมผัสร่วมสม่ำเสมอ

2.หมั่นล้างมือด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์ ไม่ใช้สิ่งของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น

3.หากผู้ที่มีอาการสงสัย สามารถขอเข้ารับการตรวจหาเชื้อได้ที่สถานพยาบาลใกล้บ้านทุกแห่ง หากมีข้อสงสัยให้ติดต่อสายด่วน 1422 กรมควบคุมโรค