'NIGHT RIDE' ดึกแล้วปั่นไหน

ภาพกลุ่มจักรยานติดไฟหน้าไฟท้ายปั่นตระเวนราตรี เริ่มเป็นภาพคุ้นตาผู้ใช้รถใช้ถนนกันพอสมควรแล้ว บางคนอาจมองว่านี่คือกลุ่มคนกลุ่มหนึ่งที่ใช้ถนนร่วมกัน แต่ก็มีไม่น้อยที่มองว่านี่คือจราจลย่อมๆ บนการจราจรอันติดขัดของมหานครแห่งนี้

เพราะยิ่งนานวันเทรนด์การปั่นจักรยานกลางคืน หรือที่เรียกว่า Night Ride ก็ยิ่งทวีความนิยมอย่างน่าสนใจ ภายในปีถึงสองปีมานี้มีกลุ่มปั่นกลางคืนผุดขึ้นราวดอกเห็ด แต่ที่น่าสนใจกว่าคือทำไมต้องมาปั่นจักรยานกันตอนกลางคืนทั้งที่ใครๆ ก็บัญญัติว่าเป็นห้วงเวลาแห่งอันตราย และในเมื่อสองเท้ากับหนึ่งใจกล้ากระโจนลงสู่ท้องถนนแล้ว จักรยานคันเก่งจะพาพวกเขาไปไหน...

กลัวแดดต้องปั่นดึก (?)

ต้องยอมรับเลยว่าบ้านเราร้อนมาก โดยเฉพาะช่วงฤดูร้อนก่อนเข้าฤดูฝนแบบนี้อุณหภูมิก็เดือดปรอทแตก ภาพคนควงขาปั่นจักรยานกลางแดดเปรี้ยงจึงกลายเป็นเรื่องตลกของคนใช้รถใช้ถนน ทางเลี่ยงของคนปั่นจักรยานที่ไม่ต้องการกลายเป็น 'คนบ้า' ในสายตาคนนอก หากแกล้งไม่สนใจไม่ได้ ก็คงต้องเปลี่ยนไปปั่นเวลาอื่น

อุษมาน ภูมิบุตร ผู้นำกลุ่ม 1000Trip Night Ride บอกว่าก่อนจะมีกลุ่ม 1000Trip Night Ride มีกลุ่มปั่นจักรยานกลางคืนเกิดขึ้นก่อนแล้วหลายกลุ่ม แต่ยังไม่งอกงามเท่าปัจจุบัน

"จริงๆ มีกลุ่มที่ปั่นกลางคืนกันอยู่แล้วที่เขาโพสต์ชวนกันในอินเทอร์เน็ต แต่ในเว็บพันทิปไม่เคยมี ก็เลยลองชวนกัน หลังจากนั้นก็เริ่มคุยกันว่าเราน่าจะจัดทริปแนวชิลล์ๆ ปั่นไปกินไป ก็มีเพื่อนคนหนึ่งมาคุยกันว่าน่าจะลองชวนปั่นกลางคืนในวันทำงาน เขาก็เลยเลือกวันพุธ ด้วยเหตุผลว่าเป็นวันกลางสัปดาห์ หลายคนที่ทำงานออฟฟิศอาจจะอยากมีเวลาว่างมาปั่น ถ้าเป็นต้นสัปดาห์หรือปลายสัปดาห์อาจไม่ว่าง งานเยอะ ก็เลยเลือกเป็นวันพุธ ตอนนั้นเริ่มต้นก็ไปกันห้าคน น้อยมาก..."

จำนวนคนห้าคนจากจำนวนนักปั่นผู้เข้าใช้เว็บไซต์ดังพันทิป ดูเหมือนจะเป็นความล้มเหลวของทริปนั้น ทว่า ในครั้งที่สองจำนวนคนเข้าร่วมกลับเพิ่มขึ้นถึงสิบเท่าตัว! จากห้าคนพุ่งเป็นห้าสิบคน เป็นเครื่องยืนยันว่ากระแสนี้กำลังมาจริงๆ

ซึ่งกระแส Night Ride นี้ตอบโจทย์คนกรุงเทพฯที่ส่วนมากต้องคร่ำเคร่งกับการงานช่วงกลางวัน ซึ่งเรื่องเหล่านี้ อุษมาน หรือ น้ามังแห่ง 1000Trip Night Ride เข้าใจดี

"มีคนที่ไม่ชอบปั่นกลางวันเพราะมันร้อน ส่วนหนึ่งคือหนุ่มสาวออฟฟิศที่ทำงานกลางวัน บางทีมีเวลาว่างเยอะก็เลยอยากหากิจกรรมทำสนุกๆ เลยมารวมตัวปั่นกลางคืนกัน เพราะถ้าปั่นคนเดียวมันอันตราย มีเรื่องมิจฉาชีพ อุบัติเหตุ"

สอดคล้องกับที่ Latae Coffee แอดมินกลุ่ม Alley Cyclist บอกว่าจริงๆ ช่วงเวลากลางคืนไม่อันตรายเสมอไป เพราะความรีบเร่งของคนใช้รถยนต์น้อยลงแล้ว ไม่ต้องรีบไปประชุม ไม่ต้องรีบเข้างาน

"มันเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมกับคนเมือง เช้าจรดเย็นที่เราเดินทาง ทำนู่นทำนี่ ช่วงเวลาที่เราได้ผ่อนคลายตัวเองได้หน่อย คือช่วงเย็นหรือช่วงก่อนนอน ซึ่งบางคนไปทำกิจกรรมอย่าง ส่วนหลายคนเลือกมาปั่นจักรยาน การปั่นจักรยานมันได้ทั้งออกกำลังกาย ผ่อนคลาย พบปะสังสันทน์ ได้หลายฟังก์ชั่นพร้อมๆ กัน"

ทริปของ 1000Trip Night Ride ประมาณครั้งที่ 15 มีนักปั่นเข้าร่วมร้อยกว่าคน ตัวเลขมากมายนี้อาจบ่งบอกความนิยมได้ดี แต่ตัวเลขนี้ก็บ่งบอกถึงความวุ่นวายได้อีกด้วย น้ามังบอกว่าจำนวนคนที่อยู่ๆ ก็เพิ่มขึ้นเยอะมาก ทำให้ทีมงานกังวลมาก เพราะคนจัดทริป Night Ride ส่วนมากไม่มีทีมงานจริงจัง อาศัยพวกพ้องนักปั่นด้วยกันเอง

"ตอนนั้นกังวลว่าจะคุมทริปไม่ได้ แต่สุดท้ายก็คุมได้ตามสถานการณ์ มือเก่าก็ช่วยดูมือใหม่ ก่อนเริ่มทริปก็มีการชี้แจง กฎกติกามารยาท เพราะแต่ละทริปกลางคืนของแต่ละกลุ่มก็จะมีคอนเซ็ปต์แตกต่างกันบ้าง เช่น เรื่องความเร็ว ระยะทาง เส้นทาง"

นอกจากให้ทีมงานดูแลและชี้แจง นักปั่นเองก็ต้องดูแลตัวเองด้วย หมวกกันน็อค ถุงมือ ไฟหน้า และไฟท้ายจึงขาดไม่ได้เมื่อนักปั่นออกทริปกลางคืน

"ในฐานะคนจัดทริป เราต้องเลือกเส้นทางที่ปลอดภัย เราต้องหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่างๆ เช่น การเข้าไปถนนที่ไม่ดี ที่กำลังก่อสร้าง หลีกเลี่ยงถนนขนาดใหญ่ อีกส่วนคือเรามีทีมงานเป็นสิบชีวิต และอีกส่วนคือคนร่วมทริปเราได้ประชาสัมพันธ์เรื่องการเปิดไฟ ใส่หมวกกันน็อค ทั้งหมดนี้อยู่ในระเบียบการเดินทางของเรา" Latae Coffee แห่ง Alley Cyclist บอก

ปั่นได้ไม่สะดุด

ในสังคมออนไลน์ อาทิ เว็บไซต์พันทิป หรือตามเพจเฟซบุ๊ก มักมีประเด็นชวนลากยาวเกี่ยวกับจักรยานและรถยนต์ เสือสองตัวอยู่ถ้ำเดียวกันไม่ได้ฉันใด จักรยานกับรถยนต์ซึ่งใช้ถนนร่วมกันก็ย่อมมีปัญหากันฉันนั้น แต่ดราม่าจะบังเกิดย่อมมีประกายไฟเป็นต้นเพลิง บางเรื่องเกิดจากรถยนต์ บางเรื่องเกิดจากจักรยาน มองให้เป็นกลาง ทุกสังคมมีทั้งคนดีและไม่ดีทั้งนั้น

"แต่เรื่องดราม่านี่แล้วแต่มุมมอง ไปฟันธงไม่ได้ บางคนขับรถดีก็มี คนที่ขับรถไม่ดีก็มี คนที่ปั่นจักรยานดีก็มี และอาจมีส่วนน้อยที่ปั่นไม่ดีแต่ทำให้คนใช้รถใช้ถนนไม่พอใจ ก็เป็นไปได้ครับ"

น้ามัง 1000Trip Night Ride เล่าว่าถึงแม้จะบอกกฏกติการ่วมทริปผ่านทางเว็บไซต์และเพจเฟซบุ๊คแล้ว แต่เมื่อถึงเวลาก็ยังมีนักปั่นที่ไม่พร้อม ซึ่งความไม่พร้อมนี้เองก็อาจเป็นชนวนเหตุให้เกิดปัญหาตามมา ทว่านอกจากนักปั่นไม่พร้อมเรื่องอุปกรณ์ป้องกันตัว นิสัยของนักปั่นแต่ละคนก็มักจะสร้างปัญหา พวกขาเฟี้ยวก็ไม่ต่างจากเด็กแว็นซ์ของวงการจักรยานยนต์

"ต้องเอาใจเขาใส่ใจเรานะครับ เรารณรงค์เรื่องความปลอดภัยอยู่แล้ว การปั่นกลางคืนอันตรายอยู่แล้ว แต่การปั่นเป็นกลุ่มมีความปลอดภัยมากขึ้น อย่างทริปเรามีคนมาร้อยกว่าคนก็จะไม่ให้ไปรบกวนคนใช้ถนนมากเกินไป คือเราจะไปตามการจราจรทุกอย่าง พยายามไม่สร้างความวุ่นวายครับ เป็นการแบ่งน้ำใจ บางทีเราได้รับน้ำใจจากคนใช้รถใช้ถนน ผมว่าแต่ละทริปที่เขาจัด เขาพยายามรณรงค์ให้ผู้ใช้รถใช้ถนนรู้ว่ามีจักรยานร่วมถนนด้วยนะ ให้คนใช้รถใช้ถนนได้รับรู้ ได้แบ่งปันถนนให้ ให้เขาระมัดระวัง"

ด้านแอดมินของ Alley Cyclist ก็เสริมว่าเรื่องเหล่านี้ต่างคนต่างคิด แต่ต้องคิดว่าทำอย่างไรให้ปลอดภัย คำว่าปลอดภัยคือปลอดภัยทั้งเราและคนรอบข้าง

"ทุกคนถ้าต่างคนต่างอยู่ในที่ในตำแหน่ง ในกฎจราจร ไม่น่าจะมีปัญหามากเลย แต่นั่นคือทุกคนต้องอยู่ในกฎระเบียบนะ ไม่ใช่จักรยานปาดซ้ายปาดขวา วิ่งมาอยู่กลางถนน เป็นเราเราก็ว่า"

เขาตั้งคำถามว่าคนขับรถยนต์ความรู้สึกอยู่ที่ไหน...คำตอบคือปลายทาง เวลาเจอรถติดก็หงุดหงิด ทำไมไม่ถึงสักที แต่สำหรับคนปั่นจักรยานเราใช้เวลาเท่าๆ กันบนท้องถนนแต่เก็บรายละเอียดได้มากกว่า มีส่วนร่วมกับสิ่งแวดล้อมได้มากกว่า เป็นเรื่องประหลาดที่เคยมีข้อถกเถียงกันว่าจักรยานคืออะไรกันแน่ เป็นกีฬา เป็นงานอดิเรก เป็นพาหนะ สำหรับเขาจักรยานมีหลายฟังก์ชั่นซึ่งทำได้พร้อมๆ กัน

ไม่ว่าจะอย่างไรวิธีการง่ายที่สุดอย่างที่ทั้งสองคนบอกคือแค่เคารพซึ่งกันและกัน และไม่ประมาท เพราะไม่ว่าจะ Day Ride หรือ Night Ride ก็มีอัตราเสี่ยงเกิดอุบัติเหตุทั้งบนท้องถนนและบนโลกออนไลน์ได้ทั้งนั้น อย่างที่น้ามังบอกว่า "ขอแค่เรารักษากฎจราจรเป็นหลัก แค่มีสามัญสำนึกเรื่องความปลอดภัย ขอแค่เรามีไฟมีหมวก ให้รถยนต์เขาเห็นว่าเราปั่น บางทีอุบัติเหตุอาจเกิดนักปั่นที่ไม่ติดไฟหรือนักปั่นที่ประมาท จักรยานต้องรู้ตัวเองว่าคือส่วนเล็กๆ บนท้องถนน เราไม่ใช่รถคันใหญ่ บางทีรถบางคันเขามองไม่เห็นเราก็ต้องทำให้เขารู้ว่าเรามีตัวตนครับ"

ปั่นจริง...เสียงจริง

"ก็ไม่รู้สินะฮะ...ปั่นกลางคืนมันไม่ร้อน กลางคืนเป็นเวลาที่คนในเมืองใช้ชีวิตแบบเป็นตัวของตัวเอง ผมได้เจอผู้คนหลากหลายอาชีพในการปั่นจักรยานเป็นกลุ่ม แต่เราไม่ค่อยจะคุยเรื่องการงานกันเท่าไหร่ คุยกันแต่เรื่องจักรยาน 55555" Siwapon Laolada

"ปั่นกลางคืนไม่ร้อน เวลากลับรถก็น้อย ไม่วุ่นวาย ที่สำคัญ คลายเครียดจากการที่นั่งออฟฟิศทำงานอยู่หน้าคอมทั้งวัน และได้ไปในที่ที่เราไม่เคยไป ได้เห็นบรรยากาศตอนกลางคืนที่สวยงาม" Noona Chonlata

"สั้นๆ แล้วกัน ชีวิตคนเมือง ที่อยากออกกำลังกาย คงมีเวลาไม่กี่ช่วงหรอก ที่จะให้ได้ ถ้ารักการขี่จักรยานแล้ว เวลาหัวค่ำ เป็นเวลาที่เหมาะมากกับคนทำงาน เพราะไม่ร้อน ดีกว่าเอาเวลาไปทำอย่างอื่น ปั่นเสร็จอาบน้ำหลับสบาย แต่การที่จะออกปั่นคนเดียว ก็จะอันตรายเกินไป จึงต้องหาเพื่อนปั่นเป็นกลุ่ม ปลอดภัยกว่า ครับ" Pao Eakri

"มันเป็นการผสมผสานระหว่างการออกกำลังกาย การท่องเที่ยว เเล้วพบปะสังสันทน์ ในเวลาเดียวกัน" Anupong Jeamanurat

"ออกทริปกลางคืน เพราะการจราจรติดขัดน้อยลง ไม่ร้อน ศึกษาเส้นทางในกรุงเทพเพิ่มขึ้น และการรวมกลุ่มปั่นกลางคืนมีความปลอดภัยสูงจากมิจฉาชีพรวมถึงหาเกิดเหตุจักยานเสียหายมีคนช่วยเหลือ // เทรนการปั่นจักรยานก็เหมือนกระแสเริ่มจากที่คนต้องการออกกำลังกายรวมถึงผู้มีปัญหาสุขภาพ แต่คนที่ปั่นดูแล้วส่วนใหญ่จะติดใจ และบางทีพบกว่าเดินทางด้วยจักรยานในกรุงเทพบางทีเร็วกว่าการขับรถเสียอีก // เลือกปั่นกับ ไนด์ไรท์ เริ่มแรกที่ออกเพราะเหมาะกับนักปั่นมือใหม่ ที่ปั่นซ้ำเพราะติดใจในมิตรภาพของนักปั่นครับ" Pound Anurak

"ปั่นกลางคืนเพราะสามารถคลายเครียดหลังเลิกงานได้ ได้เพื่อนใหม่ ได้เห็นความสวยงามในเวลากลางคืน ถึงแม้จะปั่นเดี่ยวๆแต่ระหว่างทางเจอกันก็ตะโกนทักทายกัน สามารถจอดให้ความช่วยเหลือเพื่อนร่วมทาง (ทั้งรถยนต์ ทั้งมอเตอร์ไซค์ และรถอื่นๆ) ได้ง่ายและสะดวก ไม่กีดขวางการจราจร

ที่ปั่นเป็นกลุ่มเป็นทริป เพราะแต่ละกลุ่มแต่ละทริปก็มีคอนเซ็ปต์ต่างกัน แต่ที่เหมือนกันทุกกลุ่มคือทุกคนในทริปช่วยเหลือกัน ปั่นแล้วปลอดภัย กลับถึงบ้านปลอดภัย จักรยานยางแตก จักรยานคว่ำก็ช่วยเหลือกัน

เทรนด์การปั่นกลางวันและกลางคืนน่าจะเป็นไปในทิศทางที่เพิ่มขึ้น สังเกตจาก 1000trip ที่มีนักปั่นมากขึ้น ทำให้คนที่อยากปั่นแต่ไม่กล้าออกถนน ได้ออกมาลองปั่นบนท้องถนนมากขึ้น" Benhur Ben

หลากหลายคำคอมเมนท์ในกลุ่ม 1000TRIP NIGHTRiders น่าจะเป็นคำตอบที่ชัดเจนจากนักปั่นจริงๆ ว่า Night Ride ดีอย่างไร ทำไมพวกเขาต้องปั่นจักรยานยามค่ำคืน...

ไม่ว่าปัจจุบันจักรยานจะกลายเป็น 'Bikesiness' หรือเป็น 'แฟชั่นปั่นเมือง' ในสายตาใครต่อใคร แต่สารัตถะจริงๆ จักรยานคือยานพาหนะที่จะพาคนไปไหนมาไหนได้...แม้ยามค่ำคืนนั่นเอง