น้ำพระทัยต่อสัตว์เลี้ยงของกรมพระศรีสวางควัฒนฯ
โครงการสัตว์ปลอดโรค คนปลอดภัย เป็นโครงการหนึ่งก่อกำเนิดจากพระราชปณิธานในศาสตราจารย์ ดร. สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี องค์ประธานสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ ทรงขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การดำเนินงานในการแก้ไขปัญหาโรคพิษสุนัขบ้าอย่างต่อเนื่อง
ด้วยการดูแลรักษาสุขภาพของสัตว์เลี้ยง และสัตว์จรจัดในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดต่อร้ายแรงจากสัตว์มาสู่คน โดยเฉพาะอย่างยิ่งโรคพิษสุนัขบ้า
กรมพระศรีสวางควัฒนฯ ทรงงานด้วยพระวิริยะอุตสาหะ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยทีมสัตวแพทย์ฯ จากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วยคณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ โรงพยาบาลสัตว์ทิพย์พิมาน และสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ออกหน่วยสัตวแพทย์อาสาจุฬาภรณ์ ร่วมดำเนินการผ่าตัดทำหมันสุนัข และฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เพื่อควบคุมกำเนิดประชากรสุนัข และลดจำนวนสุนัขจรจัดในพื้นที่ที่อาจเป็นพาหะของโรคพิษสุนัขบ้า มาสู่คนและสัตว์
เนื่องจากสถานการณ์การระบาดของโรคพิษสุนัขบ้าภายในประเทศ ส่วนใหญ่เป็นการระบาดในกลุ่มสุนัข คิดเป็นร้อยละ 95.7 ของตัวอย่างที่พบผลบวกทั้งหมดในปีพ.ศ.2565 ณ ปัจจุบัน โดยส่วนใหญ่เป็นในกลุ่มสุนัขที่ไม่มีเจ้าของ และมากกว่าร้อยละ 60 เป็นสุนัขที่ไม่ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า หรือไม่ทราบประวัติการฉีดวัคซีน เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้โรคดังกล่าวพบได้ทุกภูมิภาคของประเทศไทย
นอกจากการให้บริการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์ การผ่าตัดทำหมันควบคุมประชากรสุนัขและแมว พระองค์ทรงให้ความสำคัญกับงานด้านส่งเสริมให้ประชาชนในพื้นที่ ผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านตระหนักรู้ถึงความรุนแรงและอันตรายของโรคพิษสุนัขบ้าในคนและสัตว์ รวมทั้งเห็นความสำคัญของการให้ความร่วมมือในการกำจัดโรคพิษสุนัขบ้าให้หมดไป
น้ำพระทัยอันเปี่ยมล้นของสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ยังรวมไปถึงการรณรงค์ส่งเสริมสุขภาพอนามัยที่ดีแก่ประชาชนชาวไทย โปรดให้ออกหน่วยบริการตรวจรักษาพยาบาล การให้คำแนะนำในการป้องกันโรคและดูแลสุขภาพทั่วไปแก่ประชาชนในพื้นที่ที่มาขอรับบริการเป็นจำนวนมาก
โอกาสนี้ทรงพระดำเนินไปทอดพระเนตร และทรงเยี่ยมการปฏิบัติงานของหน่วยแพทย์พระราชทานโรงพยาบาลจุฬาภรณ์ เพื่อให้กำลังใจแก่บุคลากรทางการแพทย์ผู้ปฏิบัติงาน รวมทั้งราษฎรที่นำสัตว์เลี้ยง สัตว์จรจัดมารักษา
ครั้งหนึ่ง กรมพระศรีสวางวัฒนฯ พระราชทานพระอนุญาตสัมภาษณ์พิเศษเกี่ยวกับการทรงงานในการดูแลสุขภาพอนามัยของประชาชน และการขับเคลื่อนโครงการสัตว์ปลอดโรค คนปลอดภัยตามพระปณิธานฯ ภายใต้หลักการสุขภาพหนึ่งเดียว โดยมีใจความตอนหนึ่งว่า
“...คือการออกมาอย่างนี้ หนูเองก็ไม่ได้ดูแลเฉพาะสัตว์ แต่ดูแลคนด้วย... ช่วยรักษาทุกคนทั้งที่เป็นโรคหนักๆหลายๆคน เราดูรอบหมดในเรื่องการสาธารณสุข ตั้งแต่คน สัตว์ และทุกอย่าง หนูก็เน้นอีกทีว่า พวกเราก็ทำด้วยใจ...ทุกคนก็ประสบกับอุปสรรคความยากลำบากต่าง ๆ กัน เช่น คนไข้ที่เป็นคนก็ต้องทนกับโรคที่เป็น
ถึงแม้ว่าเราจะไปประคับประคองอย่างดีที่สุดแล้ว แต่เขาก็ยังมีความทุกข์อยู่ในใจ สำหรับสุนัขและแมวที่เราดูก็เหมือนกันเขาพูดไม่ได้ แต่หนูก็รู้ว่าเวลาตรวจนี่ เห็นว่าเขาเป็นโรคอะไรบ้าง ก็รู้ว่าเขาก็ต้องมาทนกับความทุกข์แล้ว...
พวกเราทั้งหมอคนและทั้งสัตวแพทย์ที่ทำการรักษาเมื่อเวลาเห็นพวกเขาที่เป็นมากนี้ ใจพวกเราก็ทุกข์ ถึงจะต้องทุกข์พวกเราก็เต็มใจ ที่จะแบกรับความทุกข์ของพวกเขา ของประชาชนให้ได้ดีที่สุด”