‘รู้จักไอเอส-เค’ อีกหนึ่งภัยคุกคาม‘อัฟกานิสถาน’

สำนักข่าวเอเอฟพีรายงาน ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ของสหรัฐ กล่าวว่า มีความเสี่ยงมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า กลุ่มรัฐอิสลามโคราซัน หรือไอเอส-เค จะโจมตีสนามบินคาบูล ด้วยเหตุนี้สหรัฐ อังกฤษ และออสเตรเลียจึงสั่งให้ประชาชนออกจากสนามบินไปอยู่ในที่ปลอดภัย

ด้านโฆษกตาลีบันยอมรับว่า อาจเกิดเหตุกวนใจเป็นปัญหาซ้ำเติมการอพยพประชาชน ที่ตาลีบันโทษว่าทั้งหมดมาจากการอพยพคนของสหรัฐ

ไอเอสโคราซันคืออะไร

โคราซันเป็นชื่อของภูมิภาคในประวัติศาสตร์ ปัจจุบันครอบคลุมหลายพื้นที่ของปากีสถาน อิหร่าน อัฟกานิสถาน และเอเชียกลาง

ตอนที่กลุ่มไอเอสประกาศตั้งรัฐอิสลามปกครองโดยกาหลิบในอิรักและซีเรียเมื่อปี 2557 หลายเดือนหลังจากนั้น

นักรบจากตาลีบันปากีสถานก็แยกตัวไปร่วมกับกลุ่มติดอาวุธในอัฟกานิสถานตั้งกลุ่มย่อยในพื้นที่ ประกาศจงรักภักดีกับอาบู บัคร์ อัล อากาดี ผู้นำกลุ่มไอเอส และได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการจากผู้นำกลุ่มไอเอสในปีรุ่งขึ้น เนื่องจากกลุ่มนี้ฝังรากลึกอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของอัฟกานิสถาน โดยเฉพาะใน จ.คูนาร์ นันการ์ฮาร์ และนูริสถาน ทั้งยังตั้งเครือข่ายกบดานอยู่ในหลายพื้นที่ของปากีสถานและอัฟกานิสถานรวมถึงกรุงคาบูล

รายงานของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (ยูเอ็นเอสซี) เผยแพร่เมื่อเดือนก่อนระบุว่า จากการประเมินความแข็งแกร่งของไอเอส-เคครั้งล่าสุดตัวเลขยังหลากหลาย จำนวนนักรบมีตั้งแต่หลายพันคนไปจนถึงต่ำสุดที่ 500 คน

ไอเอสเคโจมตีแบบไหน

การโจมตีถึงแก่ชีวิตหนักๆ ในช่วงหลายปีหลังถูกไอเอสสาขาอัฟกานิสถาน-ปากีสถานอ้างว่าเป็นฝีมือกลุ่มตน ใช้วิธีโจมตีสังหารหมู่พลเรือนทั้งสองประเทศทั้งที่มัสยิด ศาสนสถาน จัตุรัสกลางเมืองแม้แต่โรงพยาบาลก็โดน

ไอเอสคพุ่งเป้าทำร้ายมุสลิมโดยเฉพาะนิกายที่ตนมองว่านอกรีต เช่น ชีอะห์

ปีก่อนไอเอสเคถูกกล่าวโทษว่าลงมือโจมตีช็อกโลก เมื่อกลุ่มมือปืนบุกเข้าไปในหอผู้ป่วยแม่และเด็กในย่านชาวชีอะห์ของกรุงคาบูล สังหารแม่และว่าที่คุณแม่รวม 16 คน แต่นอกเหนือจากวางระเบิดและสังหารหมู่พลเรือนแล้ว ไอเอส-โคราซันไม่ได้ยึดครองพื้นที่ใดๆ ในภูมิภาคนี้ ความพ่ายแพ้ครั้งใหญ่เป็นผลจากปฏิบัติการของตาลีบันและกองทัพพันธมิตรนำโดยสหรัฐ

ยูเอ็นและกองทัพสหรัฐประเมินว่า หลังจากพ่ายหนักมาระลอกแล้วระลอกเล่า ขณะนี้ปฏิบัติการของไอเอส-เคส่วนใหญ่ผ่านเครือข่ายย่อยที่แฝงตัวอยู่ในเมืองหรือใกล้เมือง ก่อเหตุโจมตีสะเทือนขวัญ

ความสัมพันธ์ไอเอสเค-ตาลีบัน

แม้ทั้งสองกลุ่มจะเป็นซุนนีเหมือนกัน แต่ใช่ว่าจะรักกัน ยังมีความแตกต่างกันในรายละเอียดปลีกย่อยด้านศาสนาและยุทธศาสตร์ ขณะที่ต่างฝ่ายต่างอ้างว่าตนคือนักรบญิฮัดของแท้

การช่วงชิงการนำทำให้ทัั้งสองกลุ่มต้องปะทะกันถึงขั้นนองเลือด ตาลีบันชนะเป็นส่วนใหญ่หลังปี 2562 ขณะที่ไอเอส-เคไม่สามารถยึดครองพื้นที่ได้เช่นเดียวกับกลุ่มไอเอสในตะวันออกกลาง

อีกหนึ่งสัญญาณที่บ่งบอกความเป็นศัตรูระหว่างญิฮัดสองกลุ่มนี้คือ แถลงการณ์ของไอเอสเรียกตาลีบันว่า ผู้ละทิ้งศาสนา

ไอเอสมองชัยชนะของตาลีบันในอัฟกานิสถานอย่างไร

ก็ไม่ค่อยดีนัก

 ข้อตกลงที่สหรัฐทำกับตาลีบันเมื่อปีก่อนนำไปสู่การถอนทหารต่างชาติออกจากอัฟกานิสถานถูกไอเอสวิจารณ์อย่างรุนแรง กล่าวหาว่าตาลีบันละทิ้งอุดมการณ์ญิฮัดเมื่อตาลีบันยึดอัฟกานิสถานได้แบบสายฟ้าแลบ กลุ่มญิฮัดทั่วโลกต่างชื่นชมยินดีแต่ไม่ใช่ไอเอส

ข้อมูลจากSITE Intelligence Group ที่จับตาการติดต่อของกลุ่มติดอาวุธเผยว่าบททัศนะวิจารณ์ชิ้นหนึ่งของไอเอสตีพิมพ์หลังกรุงคาบูลแตก กล่าวหาว่าตาลีบันเป็นนักรบญิฮัดผู้ทรยศที่ไปทำข้อตกลงให้สหรัฐถอนทหาร ไอเอสจึงประกาศกร้าวขอเดินหน้าสู้ต่อ

อะไรคือภัยคุกคามที่สนามบินคาบูล

ทางการสหรัฐกล่าวว่า สนามบินคาบูลที่มีทหารต่างชาตินำโดยสหรัฐประจำการอยู่หลายพันนาย รายล้อมด้วยฝูงชนชาวอัฟกันผู้สิ้นหวัง กำลังถูกคุกคามอย่างสูงจากไอเอส-โคราซัน

กลางดึกวันพุธ (25 ส.ค.) สหรัฐ อังกฤษ ออสเตรเลีย ออกประกาศเตือนเนื้อหา

หลายประเทศออกคำเตือนแบบเดียวกันไม่ว่าจะเป็นอังกฤษ ออสเตรเลีย สหรัฐ ขอให้ประชาชนที่รวมตัวกันในพื้นที่สนามบินย้ายไปในที่ที่ปลอดภัย แต่ไม่ได้บอกรายละเอียดเกี่ยวกับภัยคุกคาม

“ไอเอส-เคสาบานตนเป็นศัตรูกับตาลีบัน พวกเขาเคยต่อสู้กันมาแล้ว แต่ทุกๆ วันที่เรามีทหารในพื้นที่ ทหารเหล่านี้และพลเรือนผู้บริสุทธิ์ที่สนามบินกำลังเผชิญความเสี่ยงถูกไอเอส-เคโจมตี” ไบเดนกล่าวเมื่อวันอาทิตย์ (22 ส.ค.)