รธน.เปิดช่อง ยื้อ “10 เดือน” จุดพลิกรัฐบาล “ก้าวไกล-เพื่อไทย” ?

การจัดตั้งรัฐบาลของ 8 พรรค นำโดย เพื่อไทย ก้าวไกล ประชาชาติ เพื่อไทรวมพลัง ไทยสร้างไทย เป็นธรรม พลังสังคมใหม่ และเสรีรวมไทย ผ่านมา 75 วันแล้ว ยังไม่เห็นทิศทางว่าจะสำเร็จเมื่อไหร่ หรือไม่

โดย กุญแจเบอร์ใหญ่ ที่ “มวลชนด้อมส้ม” มองว่ายังปลดล็อกไม่ได้ คือ “สว.” ที่หวงอำนาจ เจือทัศนคติด้านลบ มอง “พรรคก้าวไกล” คือตัวปัญหา ตามที่ สว.สัมภาษณ์และอภิปรายหลายครั้งว่า ประเด็นการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 พร้อมกับนโยบายที่แฝงด้วยความต้องการ โละโครงสร้างหลักของประเทศ ชนิดถอนรากถอนโคน

ตามการวิเคราะห์จากหลายฝ่ายมองว่า หาก “ก้าวไกล” ถอนหมุดที่เป็น “ปมคาใจ สว.” อาจจะช่วยผ่อนคลายสถานการณ์ที่ขวางการจัดตั้งรัฐบาลของฝั่งประชาธิปไตยได้

ทว่า ในทางการเมืองที่พรรคก้าวไกลหลังพิง “มวลชน-ด้อมส้ม” ยากที่จะตัดสินใจตามการชี้นำของ สว.หรือนักการเมืองขั้วอำนาจเดิม ได้

ดังนั้น จึงมีข้อเสนอจากคนของก้าวไกล รวมถึงมวลชนที่สนับสนุนก้าวไกลให้ใจเย็น และรอเวลากลับมาผงาดในอีก 10 เดือนหลังจากนี้ ในวันที่ สว.ชุดปัจจุบันที่มาจากการแต่งตั้งของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ หมดอำนาจลงในวันที่ 10 พฤษภาคม 2567

หลังจากวันนั้น แค่ข้ามคืน อำนาจเลือกนายกรัฐมนตรีจะคืนสู่สภาพปกติ ตามบทถาวรของรัฐธรรมนูญ มาตรา 158 และ มาตรา 159 โดยไม่มีอำนาจ สว. แฝงและเจือปน ตามบทเฉพาะกาล มาตรา 272 กำหนดอีกต่อไป

 

ตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ มาตรา 158 และ มาตรา 159 กำหนด การได้มาซึ่งนายกรัฐมนตรี คือ ให้เลือกจากมติของสภาฯ และเสียงเห็นชอบที่เป็นเกณฑ์คือ มากกว่ากึ่งหนึ่งของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร

หากเทียบสมการของเสียง สส. ณ เวลานี้ เมื่อ 8 พรรค รวมเสียงได้ 312 เสียง ชัดเจนอย่างยิ่งว่า จะสามารถได้นายกฯของฝั่งประชาธิปไตยได้แบบ 100%

การรอเวลา “จัดตั้งรัฐบาล” ให้ข้ามปี หรือ 289 วันต่อจากนี้ ใช่ว่าจะเป็นไปไม่ได้ เพราะกติกาของรัฐธรรมนูญไม่ได้กำหนด “เงื่อนไข” ด้านเวลาของการได้ตัวนายกฯ

นอกจากนั้น ยังมีประเด็นสำคัญที่ทำให้ต้องรอ ทั้งกระบวนการของศาลรัฐธรรมนูญ ในกรณีผู้ตรวจการแผ่นดินยื่นให้พิจารณาการประชุมของรัฐสภา เมื่อ 19 กรกฎาคม 

แม้จะมีคนคาดการณ์ว่า การชี้ขาดจะออกมาไม่เกินกลางเดือนสิงหาคม และการโหวตนายกฯ รอบ 3 จะเกิดขึ้นในอีก 3 วันให้หลังจากนั้น

ทว่า เกมในรัฐสภา เรายังเห็นอิทธิฤทธิ์ของ ส.ว.ที่ประกาศตั้งแง่ ผลักก้าวไกลเป็นฝ่ายค้านสถานเดียว และเล่นบท “จงอางหวงไข่” ไม่ยอมให้แก้รัฐธรรมนูญ มาตรา 272 ผสมกับกติกาใหม่ ที่รัฐสภาเซ็ตอัป เมื่อ 19 กรกฎาคม ว่าด้วย ห้ามเสนอชื่อ “แคนดิเดตนายกฯ” ที่รัฐสภาถูกตีตก กลับมาให้โหวตใหม่อีกในสมัยประชุมเดียวกัน 

จึงเป็นเหตุให้เกิดการยื้อ “โหวตนายกฯ” ที่นำไปสู่การจัดตั้งรัฐบาลหลังจากนั้นได้

ผสมกับ “ฝ่ายการเมือง” ที่ไม่ยอมถอด “นวม” ที่แม้จะมีภาพโผกอดกันระหว่างคนขั้วอำนาจเดิม และฝั่งจัดตั้งรัฐบาลปัจจุบัน แต่ยังวางหมากสร้างเรื่อง “ต่อรอง” ที่พรรคเพื่อไทยพยายามหาทางออกให้ปัญหาที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะ การประกาศไม่ยอมรับ และไม่ร่วมงานกับ “พรรคที่มีนโยบายแก้ไข มาตรา 112” เปรียบเหมือนกับการตอกย้ำเงื่อนไข และสร้างเกม “ยื้อเวลา” เพราะรู้แน่แล้วว่าพรรคก้าวไกล​ไม่มีทางสละเรือ

จากการประเมินท่าทีของพรรคก้าวไกล แม้จะยอมส่งไม้ต่อให้พรรคเพื่อไทยเป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล และประกาศเสนอชื่อ “แคนดิเดตนายกฯ” ของพรรคเพื่อไทยต่อที่ประชุมรัฐสภาให้โหวตเลือกเป็นนายกฯ แต่ในเกม “นอกสภาฯ” พิธา ลิ้มเจริญรัตน์ และเครือข่าย ยังประกาศไม่ยอมแพ้ และไม่ยอมสยบต่อ “นิติสงคราม” ที่จ้องเล่นงานพรรคก้าวไกลและตนเอง

ดังนั้น ในมุมของพรรคก้าวไกล ยังเชื่อมั่นว่าจะคว้าตำแหน่ง “ประมุขฝ่ายบริหาร” มาครอบครองได้ เพียงแต่ต้องรอ “จังหวะ” และ “เวลา” โดยเฉพาะกลไกของ “ฝ่ายสืบทอดอำนาจ” ในรัฐสภา ที่จะหมดอำนาจในเดือนพฤษภาคม 2567 นี้

ดังนั้นการเล่นเกมของฝ่ายการเมือง ผสมกับ “บทบาทของ สว.” จึงล้วนเป็นปัจจัยที่การยื้อเวลามีรัฐบาลใหม่ได้ทั้งสิ้น

 

หากทุกฝ่ายที่มีบทบาทต่อการกำหนด “อนาคตการเมืองประเทศไทย” ไม่ยอมลดเงื่อนไขของฝั่งตัวเอง และคำนึงถึงภาพรวมของประเทศ ประชาชน จะถามหาความรับผิดชอบจาก “นักการเมืองฝ่ายใด” และใครจะเป็นผู้ชดใช้ความเสียหายที่เกิดขึ้น

พรรคที่ถูกจับจ้องมากที่สุด หนีไม่พ้น “เพื่อไทย” ที่ต้องหาทางออกจากเกมต่อรอง และหาทางไปต่อในเกมยื้อให้ได้ แบบไม่สร้างความบอบช้ำ หรือหากจะช้ำ ก็ต้องช้ำให้น้อยที่สุด.