มองปีนี้กับปีหน้าตามสายตา 'บิล เกตส์' | ไสว บุญมา

เขาเริ่มบันทึกมุมมองของเขาเผยแพร่เมื่อปี 2538 ในหนังสือชื่อ The Road Ahead (ถนนข้างหน้า) ซึ่งมีบทคัดย่อภาษาไทยอยู่ในเว็บไซต์ www.bannareader.com   

จากนั้นมาในเดือนธันวาคม บิล เกตส์ มักเผยแพร่มุมมองของเขาเกี่ยวกับปีที่กำลังจะผ่านไปและปีที่กำลังจะมาถึง  เขาเพิ่งทำครั้งล่าสุดเมื่อสัปดาห์ที่แล้วในบทความชื่อ The Road Ahead Reaches a Turning Point in 2024 ซึ่งอาจอ่านได้ในเว็บไซต์ชื่อ gatenotes.com 

ในบทความนี้ บิล เกตส์มองว่า ยุคใหม่ได้เริ่มขึ้นอีกครั้งในระหว่างปีนี้และในปี 2567 ถนนข้างหน้าจะมีทางเลี้ยวอันสำคัญยิ่ง

 บิล เกตส์มองว่ายุคใหม่เริ่มขึ้นในปีนี้เนื่องจากเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ เอไอ ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงแบบก้าวกระโดดในด้านต่าง ๆ และปัญญาประดิษฐ์จะเป็นฐานของการสร้างนวัตกรรมสำคัญ ๆ สำหรับแก้ปัญหาของมนุษยชาติ 

เขานำบางด้านมาเสนอโดยเฉพาะด้านที่เขามีส่วนเกี่ยวข้องโดยตรงและโดยผ่านมูลนิธิการกุศลของเขาซึ่งแต่ละปีสนับสนุนการค้นหาและพัฒนาเครื่องมือและวิธีการสำหรับแก้ปัญหาของชาวโลกเป็นเงินจำนวนมาก

เช่น ปีนี้จำนวนเงินอยู่ที่ 8.3 พันล้านดอลลาร์ หรือเกือบ 3 แสนล้านบาท   สุขภาพของชาวโลกเป็นด้านแรกที่บิล เกตส์พูดถึงว่าปัญญาประดิษฐ์จะช่วยทำนวัตกรรมแบบก้าวกระโดดได้

เพราะการค้นหาและพัฒนาวัคซีน ยา วิธีรักษาพยาบาลและการกระจายผลให้ถึงเป้าหมายในที่ต่าง ๆ อย่างเท่าเทียมกันต้องใช้ข้อมูลมหาศาล ซึ่งปัญญาประดิษฐ์จะช่วยประมวลและวิเคราะห์ให้ได้อย่างรวดเร็ว 

เขายกโครงการค้นคว้าและพัฒนาในประเทศเซเนกัลมาเล่าด้วยสำนวนภาษาที่ชี้บ่งว่า เขามีความสุขมากจากการไปเยือนโครงการ

ในบรรดาปัญหาสาหัสของโลก บิล เกตส์บอกว่าถ้าให้เขาเลือกช่วยแก้ไขได้เพียงปัญหาเดียว เขาจะเลือกเกี่ยวกับการขาดธาตุอาหาร หรือโรคตานขโมย 

ด้วยเหตุนี้ มูลนิธิของเขาจึงสนับสนุนการค้นคว้ามากว่าทศวรรษทั้งที่ไม่อาจคาดเดาได้ว่าจะพบอะไรหรือไม่ในตอนเริ่มต้น  หลังเวลาผ่านไปหลายปี จึงพบว่ามีแบคทีเรียในลำไส้ที่มีบทบาทสำคัญยิ่ง 

ณ วันนี้การพัฒนาทางแก้ไขใกล้สำเร็จแบบสมบูรณ์แล้ว  รอเพียงการรับรองของรัฐบาลตามด้วยการสร้างโรงงานผลิตสารผสมอาหารและวิธีกระจายไปยังเป้าหมาย  เรื่องนี้ดูจะทำให้เขาตื่นเต้นมาก

บิล เกตส์ พูดถึงเรื่องความเปลี่ยนแปลงทางภูมิอากาศ ซึ่งเป็นต้นตอของภาวะโลกร้อนด้วย  นอกจากบรรดานวัตกรรมเกี่ยวกับพลังงานทางเลือกจำพวกแสงแดดและกระแสลมแล้ว

เขาให้ความสำคัญสูงมากกับพลังงานนิวเคลียร์ ซึ่งเขาเชื่อว่าจะพัฒนาต่อไปพร้อมกับความปลอดภัยเพิ่มขึ้นรวมทั้งในด้านการใช้วิธีรวมอะตอมซึ่งเป็นเทคโนโลยีใหม่

นอกจากด้านเทคโนโลยี สิ่งที่ทำให้บิล เกตส์มองว่าปีหน้าถนนที่มนุษยชาติเดินไปจะพบทางเลี้ยวอันสำคัญยิ่งได้แก่ การเลือกตั้งใหญ่ในเกือบ 60 ประเทศรวมทั้งในสหรัฐ  เขาหวังว่าประชาชนจะเลือกผู้นำที่เข้าใจในความสำคัญของการลงทุนพัฒนาคน

ในบทความ บิล เกตส์อ้างถึงแบบผ่าน ๆ เหตุการณ์ร้ายแรงของโลกในปีนี้ เช่น สงครามในยูเครน ในฉนวนกาซาและในซูดาน  หากมองให้ลึกลงไปเขาน่าจะพบอย่างน้อย 1 ประเด็นซึ่งเป็นปัญหาสาหัสของโลก นั่นคือ การใช้เทคโนโลยีใหม่ไปในทางร้าย

เช่น การสร้างอาวุธเพื่อใช้ในการเข่นฆ่ามนุษย์ด้วยกันในกระบวนการแย่งชิงทรัพยากร 

บิล เกตส์มองเพียงด้านบวกของเทคโนโลยีแต่ไม่มองด้านคำสาปที่แฝงมาด้วย  ยิ่งผู้ใช้มีเจตนาร้ายและใช้มันไปในทางไม่สร้างสรรค์ ผลร้ายของมันยิ่งจะเพิ่มเป็นทวีคูณ 

นอกจากนี้ ไม่เป็นที่ประจักษ์ว่า บิล เกตส์เคยมองว่าปัญญาที่ทำให้สามารถสร้างและใช้เทคโนโลยีนั้นอาจมีความจำกัด  เราอาจไม่รู้ผลร้ายของมันจนหลังการใช้ไปชั่วระยะหนึ่ง เช่น ผลกระทบของยาฆ่าแมลง 

เขาฝากความหวังไว้กับการเลือกตั้งว่าจะได้คนดีมีปัญญามาแก้ปัญหา  แต่ประวัติศาสตร์น่าจะบ่งชี้แล้วว่ามันเป็นความหวังที่เลื่อนลอย    

ปีหน้าอาจวุ่นวายไม่ต่างกับปีนี้  ขอให้ทุกท่านสุขภาพดีและปลอดภัยโดยทั่วกัน